Tarix-7 2017.(Uzb). indd



Yüklə 3,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə45/139
tarix14.12.2023
ölçüsü3,01 Kb.
#176911
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   139
[@abituriyent plus] Jahon tarixi 7-sinf òzb

Sàvdî-sîtiq àlîqàlàri. 
Hindistînning g‘àrbidà ko‘plàb 
dångiz pîrti shaharlàri bo‘lib, ulàrgà chåt o‘lkàlàrdàn turli 
buyumlàr kåltirilàr và, o‘z nàvbàtidà, hind hunàrmàndlàri 
tàyyorlàgàn õilmà-õil buyumlàr dun 
yoning turli bur-
chàklàrigà îlib kåtilàrdi. Eng yirik pîrt-shahar 
Kalikut
hîkimini «dångiz õo‘jàyini» dåb àtàshàrdi. Shaharlàrdàgi 


56
II BÎB. ILK O‘RTA ÀSRLÀRDÀ ÎSIYO
gàvjum bîzîrlàrdà màhàlliy và bîshqà màmlàkàtlàrdàn 
kåltirilgàn buyumlàr sîtilàrdi. Õitîy, Àfrikà, Àràbistîn, 
O‘rtà Îsiyodàn ko‘plàb sàvdîgàrlàr mato, zàrgàrlik 
buyumlàri, àtir-upàlàr, ziràvîrlàr îlish màqsàdidà hind 
shaharlàrigà kålishàrdi.
1. Hindlàrdà màvjud qàysi vàrnà-kàstàlàrni bilàsiz?
2. Yirik yer egàligi turlàrini gàpirib båring.
3. Mamlakatda yer egaligi turlarini izohlang. Ular 
o‘lkamizdagidan nimasi bilan farq qilgan?
4. Sharq xalqlari ertaklaridagi Hindistonning 
afsonaviy boyliklari nimalar hisobiga yaratilgan? 
13-§. ÕITÎY (IV–X ASRLARDA)
Õitîyning birlàshishi. 
Õàn quldîrlik impåriyasi III àsr 
dà 
inqirîzgà uchràb, uning o‘rnidà 3 tà mustàqil: 
Våy, Shu
và 
U
dàvlàtlàri vujudgà kålàdi. Shu pàytdàn Õitîydà yerga 
egalik munîsàbàtlàri shàkllànà bîshlàydi. 
VI àsrning ikkinchi yarmidà Turk õîqînligining hujumi 
xavfi Õitîyning birlàshuvigà turtki bo‘lgan. Màmlàkàt-
ni chåklànmàgàn hîkimiyatgà egà bo‘lgàn 
Suy
sulîlàsi
(589–618) vàkili bîshqàrgàn. Uning iõtiyoridà kuchli 
qo‘shindàn tàshqàri, ko‘p sînli sîdiq àmàldîrlàri hàm bîr 
edi. Màm 
là 
kàtning màrkàzlàshuvi to‘rt àsr dàvîm etgàn 
o‘zàrî urushlàrgà chåk qo‘yib, iqtisîd và màdàniyatning 
rivojlani 
shiga îlib kålgan. Ekin màydînlàri kångàyib, àhîli 
sîni ko‘paygan, sàvdî-sîtiq jînlànib, shaharlàr yuksàlà 
bîshlàgan. Yangi hîkimiyat sîliqlàrni tàrtiblàshtirib, pul 
islîhîti o‘t kàzgan.
III asrda Xitoyda yer egaligi munosabatlari shak-
llana boshlaydi. Suy sulolasi (589–618) davrida 
Xitoyda markaz 
lashuv nihoyasiga yetdi.
Màmlàkàt vilîyatlàri îràsidàgi iqtisîdiy àlîqàlàrni 
mustàhkàmlàsh, Õuànõe và Yanszi dàryolàri îrà 
lig‘idàgi 


57
II BÎB. ILK O‘RTA ÀSRLÀRDÀ ÎSIYO
hududlàrni sàvdî-sîtiq munîsàbàtlàrigà tîrtish màqsàdidà 
– 
Buyuk kànàl
qurilàdi. Bu tàdbir màm 
làkàt miqyosidà 
yagona suv yo‘lining bàrpî etilishidàn tàshqàri, sharqiy 
vi 
lîyatlàrning dångizgà chiqi 
shigà shàrîit yarà 
tàdi. Låkin 
Suy sulîlàsining bîshqàruvi uzîq dàvîm etmàydi.
Õitîyning shimoli-g‘àrbidàgi mahal-
liy hokimlàrdàn biri 

Yüklə 3,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   139




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin