Teleradioeshittirishda uzatish va qabul qurilmalari
- modulyatsiyalash indeksi.
Chastotaviy modulyatsiyalash. Agar
ɷ 0 o‘rtacha qiymatdan
∆ɷ chastota
deviatsiyasi (og‘ishi)
U
Ω
kuchlanishga proporsional bo‘lsa va
Ω chastotaga bog‘liq
bo‘lmasa, ya’ni agar m
modulyatsiyalash indeksi
U Ω kuchlanishga proporsional
bo‘lsa va
Ω chastotaga teskari proporsional bo‘lsa modulyatsiyalash chastotaviy
modulyatsiyalash (ChM) deyiladi. Shunday qilib, ChM uchun quyidagiga ega
bo‘lamiz:
m = kU Ω /Ω = ∆ɷ /Ω (5.6)
bu yerda
k – proporsionallik koeffitsienti.
ChM uchun chastotaning oniy qiymatini vaqt bo‘yicha hosila sifatida
topamiz:
ɷ = dφ/dt = d[ɷ 0 t + ∆ɷsinΩt/Ω]dt = ɷ 0 + ∆ɷcosΩt, (5.7)
78
Bu ifodalardan ko‘rinadiki, modulyatsiyalovchi signalning o‘zgarmas
amplitudasida ChMda chastota deviatsiyasi o‘zgarmas (5.9- rasm) bo‘ladi.
ChM radioeshittirishda (UQT diapazonida) ovoz signallarini uzatishda,
televizion dasturlar ovozini yuqori sifatda uzatishda, SECAM televizion
standartida rang signallarini uzatishda va boshqalarda keng qo‘llaniladi.
5.9- rasm.
ChM signalni hosil bo‘lishi
ChM radioeshittirishda (UQT diapazonida) ovoz signallarini, televizion
dasturlar ovozini yuqori sifatda uzatishda, SECAM televizion standartida rang
signallarini uzatishda va boshqalarda keng qo‘llaniladi.
Fazaviy modulyatsiyalash (FM, ingl.
phase modulation - PM ). Fazaviy
modulyatsiyalashda
o‘zgarmas tashuvchi chastotalar tebranishlari fazaviy burchagi
ω o qiymati s(t) modulyatsiyalaydigan signal amplitudasiga proporsional bo‘ladi
(5.10- rasm).
Mos ravishda FM – signal tenglamasi quyidagicha aniqlanadi:
u(t) = U m cos[ω o t + k× s(t)] , (5.8)
bu yerda
k – proporsionallik koeffitsienti. Bitta tonal FM – signalga misol 5.10-
rasmda keltirilgan.
