YUKLAMALAR
4. Aniqlov yuklam asi: xuddi, naq o ‘zi mansub b o ig a n so'zning
m a ’nosini aniqlab k o'rsatish m aqsadida qo'llanadi: otgan kiin kecasi
xuddi su yerd a katta majlis qdindi: har basi naq bir savat bolardi kabi.
Bu yuklam aning iste, tam ko'rinishi faqat turk tilida uchraydi: iste bu
sirada “ana shu vaqtda”, tam bu sirada “aynan shu paytda” singari.
141
5. Gum on yuklam asi: -dir barcha so ‘z turkum lariga qo ‘shilib kela
oladi va o 'z i aloqador so‘zga gumon, noaniqlik m a’nosini beradi: boshq.
bil kisi kimdir; kim oldugumuzu aqlamissmdir; chuv. sin albatta uzindin
qalasindi yaratahindir ‘‘sen, albatta, o ‘z kelinchagingni sevarsan”, ozak
yoklagansindir “uzoq uxlagandirsan” ; o'zb. Bola uqdim, deganday bo-
shini qimirlatib, qayergadir o'qday uchdi. (Oybek).
Turkiy tillarda gum on m a ’nosi to 'liq siz fe ’lning ekdn, ernis shakllari
orqali ham hosil qilinadi: turk. bu isijid d iye almiyor mus-uz
;
qirg'. okmet
qan zga aqca ber erteken; turkm. оп щ neme xiyali baar-ka
?
o'zb. yo 'q
ernis, и ketgan emis kabi.
Alohida olingan so’z turkumlari 3 guruhga bo’linadi.
Modal so’zlar – so’zlovchi o’z fikriga bo’lgan munosabatini bildiradigan so’zlar
Taqlid so’zlar – holatga va tovushga taqlidni bildiruvchi so’zlar
Undov so’zlar – haydash, chaqirish, buyurish, undash va his- hayajonni bildiradigan so’zlar
MODAL SO’ZLAR DEB, so’zlovchio’z fikriga bo’lgan munosabatinibildiradigan so’zlarga aytiladi.
UNDOV SO’ZLAR DEB, his-hayajon,buyruq-xitob, haydash-chaqirishma’nolarini ifodalovchiso’zlarga aytiladi
TAQLID SO’ZLAR DEB,ovozga va holatgataqlidni bildirvchiso’zlarga aytiladi.
Dostları ilə paylaş: |
