1. So‘roq va taajjub yuklam alari: - ma//~mi,-ci,-a,-ya. Umumturkiy -ma//-mi so'roq yuklamasi hozirgi hamma turkiy tillarda mavjud bo'lib, har bir turkiy tilda kam ida ikkitadan sakkiztagacha fonetik shakilariga ega: olt. b a / / be, ра//ре. bo//be; xak., shor, qoz., q.qalp.. no‘g \
ma//ba//pa; o‘zb.. uyg"., tat. -mi//-та va boshqalar. Misollar: tat. aqsa barms'? o ‘zb. sog'misart; qoz. tiydemisin?turk. geidh m l shor. taygida atj ko p p el; q.-qalp. kzba, ulma? kabi.
Ayrim adabiyotlarda
-та//-mi so ‘roq yuklam asining dastlab kuchaytiruv, taajjub yuklam asi sifatida qavd etilganligi,
b a’zi tillarda bu vuklam adan keyin m a’noni kuchaytirish uchun ni//na so ‘roq olmoshi
ham q o ‘shilishi aytiladi: qoz. yekevin-be? Uyde-me!?, birpas-pa?’.; olt.
keide-be? gag. bulut-mu?, qirg‘. seneix) -hi?tuv. inda kim par-il, olarin- be, azi bistarni-be, xak. irah-pa, chagin-ma?, boshq. ol qilgen —me-ni? “u keldim i a?!”, xak. o l kilgen-me-ni, nogala m inpargam -ni?“nega faqat
m en bordim -a?!” kabi.
S o‘roqyuklam alaridan -a \ -yashakli faqat o ‘zbek tilida m avjud b o ‘lib,
boshqa turkiy tillarda uchramaydi. S o‘roq va taajjub yuklam asi -ci ham
faqat O 'rta Osiyo turkiy tillariga xosdir: qoz. sen-se? kelse-se, q.-qalp.
ciz-se, o ‘zb. gapirsang-chi, bolam, dardingni aytsang-chi? ! (A.Muxtor),