Teng bog‘lovchilar. Teng bog‘lovchilar

yaxshisi, kitob 
oqisam-chi. 
biznikiga bir kelsang- chi kabi.
Ayrim turkiy tillarda -ci yuklamasi ifodalaydigan m a ’no o 'zbek tilida
A o O yp a cyjio e Ё. Т у р к и й т и л л а р т т г к и с с и й -т а р и х и й
граиматгтаси.-Т.,2009.
139
m avjud b o ‘lmagan boshqa yuklam alar vositasida ifodalanadi. M asalan, ozarbayjon tilida b as: bas siz “siz-chi?!”, sanin deyil, bas kimnidir; yoq. 
duu, daa\ istegin-duu “eshiting-chi”.
2. 
K uchaytiruv va ta’kid yuklam alari: —da// -ta, —ku, ham, -u, 
-yu,- oq, -yoq, -ki. Hozirgi turkiy tillarda kuchaytiruv-ta’kid yuklam alari kuchaytiruv, ta’kid bilan birga em otsional-ekspressiv, istak-xohish, 
iltim os kabi m a’nolarni bildiradi.Um um turkiy -da//ta yuklam asi ham da uning variantlari o ‘zi birikib kelgan so‘z (yo gap)ning m a’nosiga kuchaytiruv, ta ’kid, ajratish kabi ekspressivem otsional m a’nolar beradi. M asalan, shor. теп-da kerdim; olt. oy-da, qoy-da doq\ xak. sin-de urgenerzin, q.-balq. bir zot-da 
aytalmadim; tat. Basqalar bilan Jixansa babay-da kilgen idi; turkm. 
tizrak oqida “tezroq o ‘qi-da” ; chuv. vutra-da sunmaris, sivra-da butmaris 
“o ‘tda ham kuymadilar, suvga ham cho’k m a d ila r; qirg
\
jerda, suu da 
bizdeylerdiki; ne de guzel sey “qanday ajoyib narsa” ; olt. bu derde qaym-da, aspak-ta, tit-ta ozup dat “bu yerda archa ham, tut ham, qayin ham о ‘sib yotibti”; boshq. qildi-da kitti; tat. korjik-ta yoklamagan, kurasiy; turkm. garnlar-da, yaaslar-da; xak. aziraan-daa adazi cogil emisken-de ijezi cogil “ulami ovqatlantiradigan otasi ham,
sut beradigan onasi ham y o ‘q” ; chuv. segette irtmere “soat o ‘tm ay” ; tuv. indig bolza-daa “ shunday b o ‘lsa ham ”, o ‘zb. о‘zing bilclsan-da va b.-ku, ham, -u,-yu-oq,-yoq,-ki(-kim), asosan, kuchaytirish, ta ’kid m a’nolarini bildiradi.
-ki yuklam asi: ozarb. bu-ki, sen-ki bilirsan, о getdi-ki, calis-ki, bikar gazmaki “ishlagin, bekor kezm agin”, aaval istadi-ki, ha hagigati gizdan gizlatsin “u qizdan haqiqatni yashirishni istadi” ; turk. isittim-ki kardesi