Tili, adabiyoti va folklori instituti, alisher navoiy nomidagi davlat adabiyot muzeyi, urganch davlat universiteti

partiyaya qarşı millətçi fikirləri irəli sürdü. “Pravda” qəzeti L.Perevozkinin 17 
sentyabr 1937-ci il tarixli məqaləsində yazır ki, Milli Mədəniyyət və Dil Elmi-
Tədqiqat İnstitutu validovçuların əlindədir, Amantayevi burjua-millətçi tarix və 
ədəbiyyatın apoloqu adlandırır və s.

---

236 
Ufa şəhəri şəhər dairəsi Şurasının 13 noyabr 2008-ci il tarixli 9/11 saylı 
qərarı ilə şairin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar Kirov şəhərinin 
Kolguevski mikrorayonunda yeni küçəyə Qabdulla Amantay adı verilmişdir. 
Ümumiyyətlə, bütün türk xalqlarının tarixində dərin ağrılı iz qoyan 
repressiya illəri haqqında nə qədər tədqiqatlar aparılsa da, azdır. Çünki bu dövr 
tarixdə təzyiqə məruz qalan dövlətlərin düşünən beyinlərini məhv etməyə yönəlmiş 
iyrənc bir siyasət idi.
Izoh: Maqolada turkiy xalqlar leksikasidagi qatag‘on tushunchasining 
ma’nosi oydinlashtiriladi. O‘tgan asrning 30-yillari Ozarbayjon, boshqa turkiy 
davlatlar, umuman, Sovet imperiyasi tarkibiga kirgan barcha mamlakatlar tarixida 
qonli ekspluatatsiya yillari sifatida esda qoladi. Maqolada ana shu masalalar ko‘rib 
chiqilib, Boshqirdistonning qatag‘on qurbonlari bo‘lgan ayrim adiblari haqida 
ma’lumotlar berilgan. 
Annotasiya: Məqalədə repressiya anlayışının türk xalqlarının leksikasında 
verdiyi məna aydınlaşdırılmışdır. 1930-cu illər həm Azərbaycanda, həm digər türk 
dövlətlərinin, həm də ümumilikdə sovet imperiyasının tərkibində olan bütün 
ölkələrin tarixində qanlı-qadalı istismar illəri kimi xatırlanır. Məqalədə bu 
məsələlər araşdırılmış və repressiya qurbanı olmuş Başqırdıstan ədiblərinin bəziləri 
haqqında məlumat verilmişdir.
Annotation: In the article, the meaning of the concept of repression in the 
lexicon of the Turkish people is clarified. The 1930s are remembered as bloody 
years of exploitation in the history of Azerbaijan, other Turkic states, and all the 
countries that were part of the Soviet empire in general. The article examines these 
issues and provides information about some of the writers of Bashkortostan who 
were victims of repression. 
Ədəbiyyat: 
1.
Yulty D. Qan / Roman / Başqırd dilindən tərcümə S. Safiullina. Ufa. 
Başqırd kitab nəşriyyatı, 1961.
2.
Yulty D. Seçilmiş sözlər / Başqaları tərəfindən tərcümə edilmişdir. D. 
Smirnova və V. Tubitsyna. Ufa, 1966 
3.
Əhmədov B. Ədəbiyyat və repressiya; xarakteri, genezisi və yanaşma 
meyilləri //Azərbaycan jurnalı, 2012, № 3 
4.
Başqırd ensiklopediyası. 2015-2020. ISBN 978-5-88185-306-8. 
5.
http://www.anl.az/down/meqale/muq_edebiyyat/2019/01/775644(meqale
).pdf