Tolipova t

Yüklə 1,76 Mb. səhifə 21/29 tarix 23.05.2023 ölçüsü 1,76 Mb. #120657

Tabiatshunoslik fanini o‘qitishda STEAM yondashuv (O‘quv-uslubiy qo‘llanma)

Bu səhifədəki naviqasiya:

• Ona Zamin
• Quyosh
• 1. «Ona – Zamin» guruhi
• «Quyosh» guruhi
• Venera

Darsjarayonivatexnologiyasi

Ishning nomi	Bajarilgan ish mazmuni	Metod	Vaqt
I bosqich	1. O‘quvchilar	Suhbat	2 daqiqa
Tashkiliy qism	bilan salomlashish,
	o‘quvchilar
	davomatini aniqlash.
	Sinfning darsga
	tayyorligini kuzatish
	2. Dars	Munozara	2 daqiqa
	davomida rioya qilish
	lozim bo‘lgan qoidalar
	belgilanadi.
	O‘quvchilarni
	guruhlarga bo‘lib,
	guruh shiorlari ishlab
	chiqiladi.
II bosqich
O‘tilgan mavzuni	1. O‘tgan darsda o‘tilgan “Yulduzlar”	Aqliy hujum	3 daqiqa

so‘rash va mustahkamlash	mavzusi asosida guruhlar bilan savol- javob o‘tkaziladi.
	2. Har bir guruh o‘z nomi haqida ma’lumot beradi.	Sinkveyn	4 daqiqa
	3. Dam olish daqiqasi		1 daqiqa
III bosqich Yangi mavzu bayoni	1. Quyosh sistemasiga sayohat qilinadi.	Sayohat	2 daqida
	2. Quyosh sistemasi mavzusi o‘qib tushuntiriladi	Tushuntirish	8 daqida
	3. O‘quvchilar bilan birgalikda sayyoralarga sayohat qilinadi Har bir sayyoraga slaydlar yordamida ma’lumot beriladi	Sayohat	14 daqida
IV bosqich Yangi mavzuni mustahkamlash	Klaster usuli yordamida mustahkamlanadi (har	Klaster	5 daqiqa

	bir guruhga ikkita sayyora nomi yozilgan plakat beriladi. O‘quvchilar sayyoralar haqida bilgan ma’lumotlar yozadilar.
	1. Sayyoralarda hayot bormi? Mavzusida suhbat	Muammo	1 daqiqa
V bosqich Baholash	O‘quvchilarning dars davomida ishtiroki baholanadi	Guruhlar ishini yakunlash	1 daqiqa
VI bosqich Uyga vazifa	Quyosh sistemasi, Sayyoralar mavzusini o‘qib kelish. Quyosh sistemasidagi har bir sayyorani chizish va ularning nomlarini yozish. Tayanch so‘zlarni yod olish.	Tushuntirish	1 daqiqa

I bosqich. Darsning borishi. Tashkiliy qism: O‘quvchilar bilan salomlashildi. Sinfning darsga tayyorligi kuzatiladi. Ma’naviyat daqiqasi o‘tkaziladi.
O‘qituvchi: - Bolajonlar hozir qaysi dars ekanligini ushbu topishmoqli she’rdan bilib olamiz.
U bizning onamizdir, Asramoq burchimizdir. Undan biz o‘rganamiz. Atrofdagi olamni.
Quyosh, oy, yulduzlarni, Kun va tun almashishi, To‘rt fasl quvlashishi.
Jonli, jonsiz jismni. Unga g‘amxo‘r bo‘lishni
Aytingchi, mening fikrim, Qaysi fanda mujassam?
O‘quvchilar: «Tabiatshunoslik»!
O‘qituvchi: O‘quvchilarni guruhlarga bo‘lib oladi.
Guruhlash usuli: Sinf xonasi 4 ta guruh uchun moslashtiriladi. O‘quvchilar o‘z mavzulariga mos «yorliq» larni taqib, o‘z joylariga o‘tiradilar.
Guruhlar o‘z nomlari va shiorlarini aytib, sardorlari bilan tanishtiriladi.

1. 
   
   65
   guruh: «Ona zamin», shiori: «Tabiat – yerimiz, asramoq burchimiz»
   

Ona Zamin

2. 
   guruh: «Obi-hayot», shiori: «Suv bor joyda bordir hayot. Uni teja, qil ehtiyot»
   

Obi – Hayot

3. 
   guruh: «Quyosh», shiori: «Har doim bo‘lsin quyosh!»
   

Quyosh

4. 
   guruh: «Yulduzcha», shiori: «Biz kichik yulduzchalar, Bilimga shay g‘unchalar»
   

Yulduzcha

O‘qituvchi guruh amal qilishi kerak bo‘lgan «Oltin qoidalar»
bilan tanishtiriladi:

1. 
   Intizom;
   
2. 
   O‘zaro hurmat;
   
3. 
   Faollik;
   
4. 
   Vaqtga rioya qilish;
   
5. 
   O‘zgalar fikrini takrorlamaslik;
   
6. 
   O‘ng qo‘l qoidasi;
   
7. 
   To‘g‘ri javob uchun rag‘bat.
   

2. 
   bosqich. 1. O‘tilgan mavzuni so‘rash va mustahkamlash. Yulduzlar mavzusi asosida guruhlar bilan savol-javob o‘tkaziladi.
   

1. 
   Ona –Zamin guruhi Yulduz nima?
   
2. 
   Obi – Hayot guruhi
   

Yuduzlar bir-biridan qanday farq qiladi?

3. 
   Quyosh guruhi
   

Nimaga Quyoshni “Eng yaqin yulduz” deb ataydi?

4. 
   Yulduzcha guruhi
   

Quyosh diametri Yernikidan necha marta katta?
Har bir savolga to‘g‘ri javob bergan guruh rag‘batlantiriladi.
2. O‘qituvchi: Bolalar hozir biz siz bilan “Sinkveyn” grafik organayzer asosida o‘tilgan mavzuni mustahkamlaymiz?
O‘qituvchi “Sinkveyn” texnologiyasi haqida o‘quvchilarga tushuncha beradi.
“Sinkveyn” fransuz tilida “Besh qator” deb ataladi. (Sinkveyn) ma’lumotlarni bir butunga keltirishga yordam beradigan oq she’rdir.
O‘qituvchi: O‘quvchilarga “Sinkveyn” yozish qoidasi tushuntiriladi.

so‘z

1. 
   Mavzu ot tanlanadi
   
2. 
   Mavzuni ikkita sifat bilan ifodalash
   
3. 
   Harakatni ifodalash uchta fe’l qatnashadi.
   
4. 
   Mavzuga munosabat his-hayajon bilan ifodalanadigan 4 ta
   

5. 
   Sinonim so‘z
   

O‘qituvchi har bir guruhga tabiatga oid so‘z tarqatadi.

1. «Ona – Zamin» guruhi

1. 
   Yer,
   
2. 
   Unumdor, serhosil
   
3. 
   Yer aylanadi, hosil beradi, o‘simliklar o‘sadi
   
4. 
   Yer onamiz kabi mehribon!
   
5. 
   Zamin
   

2. «Obi Hayot» guruhi

   1. 
      Suv
      
   2. 
      Rangsiz, chuchuk
      
   3. 
      Suv ichiladi, sug‘oriladi, oqadi
      
   4. 
      Ichimlik suvidan oqilona foydalanaylik
      
   5. 
      Obi-hayot
      

3. «Quyosh» guruhi

1 Quyosh

2. 
   Issiq, olovrang
   
3. 
   Quyosh chiqadi, nur sochadi, isitadi
   
4. 
   “Har doim bo‘lsin Quyosh!”
   
5. 
   Oftob
   

4. «Yulduzcha» guruhi

   1. 
      Yulduz
      
   2. 
      Qirrali, chorog‘on
      

3. 
   Porlaydi, nur sochadi, yuradi
   
4. 
   “Zuxro yulduzi qanday chiroyli”
   
5. 
   Jism
   

Guruhlar ishi rag‘batlantiriladi.
3. Dam olish daqiqasi o‘tkaziladi.
O‘qituvchi o‘quvchilar bilan Raketa Quyoshga olti oyda yetadi. Yer va Quyosh orasidagi masofa 150 million kilometrni tashkil etishi haqida suhbatlashadi.

2. 
   bosqich. Yangi mavzu bayoni
   

O‘qituvchi: Bolalar darsimiz noan’anviy bo‘lib, darsimizda Quyosh sistemasiga sayohat qilamiz.
O‘qituvchi o‘quvchilarni uchishga tayyorlaydi.
O‘quvchilar hayollarida tasmalarini bog‘lab sanay boshlaydilar 5, 4, 3, 2, 1… Ketdik Ekran orqali raketa parvozi so‘ng uzoqdan
“Quyosh sistemasi” sayyorasi ko‘rinadi.


O‘qituvchi: O‘quvchilarga Quyosh sistemasi haqida to‘liq ma’lumot beradi. Quyosh atrofida sayyoralar, kametalar, meteorlar va boshqa osmon jismlari aylanib yuradi.
Quyosh va uning atrofida aylanib yuruvchi barcha osmon jismlari birgalikda Quyosh sistemasini tashkil etadi.
Tunlari ba’zida xira “Yulduz”ning boshqa yulduzlar orasida siljiyotganini ya’ni sayr qilib yurganini payqash mumkin. Bunday osmon jismi aslida yulduz emas balki sayyoradir.
Quyosh sistemasidagi yirik osmon jismlari sayyoralar deb ataladi.
Sayyoralar o‘zidan nur chiqarmaydi. Biz sayyoralardan qaytayotgan Quyosh nurlarini ko‘ramiz xalos.
Quyosh atrofida 8 ta sayyora aylanib yuradi: ular quyidagicha nomlanadi: Merkuriy, Venera, Mars, Yupiter,Saturn, Uran, Neptun.
Har bir sayyora o‘z orbitasiga ega. Sayyora orbitasi va Quyosh atrofida sayyoraning harakar yo‘li, har bir sayyoraning orbitasi 6- rasmda aylana chiziqlar bilan ko‘rsatilgan.

Rasm. Quyosh sistemasidagi sayyoralar
O‘qituvchi: Bolajonlar Quyosh atrofida nechta sayyora aylanib yuradi? O‘quvchilar: 8 ta
O‘qituvchi: Kim nomlarini sanab beradi?
O‘quvchilar: Merkuriy, Venera, Yer, Mars, Yupiter,Saturn, Uran, Neptun
O‘qituvchi: To‘g‘ri bolajonlar hozir biz Merkuriyga sayohat qilamiz. Hamma tasmalarni taqib sanasin. 5, 4, 3, 2, 1…Ketdik, Ekranda Merkuriy sayyorasi ko‘rinadi.
O‘qituvchi: Merkuriy haqida ma’lumot beradi.
Merkuriy
Sayyoralar katta kichikligi, Quyoshdan uzoq-yaqinligi bilan bir-biridan farq qiladi. Sayyoralarning eng kichigi Merkuriydir. Uning diametri Yernikidan deyarli uch marta kichik. Sirtida tuproq yo‘q. Sirti tosh va qumliklardan iborat.
Mayda osmon jismlarini tushaverishidan sirti o‘nqir-cho‘nqir bo‘lib ketgan. Sayyora sirtini turli gazlar o‘rab turadi. Merkuriy sirtida havo va suv yo‘q. Hayotdan hech qanday belgi mavjud emas.
Merkuriy sirtida kunduzi +350⁰C, kechasi esa -80⁰ C atrofida bo‘ladi.
O‘qituvchi: Qani bolajonlar to‘g‘ri o‘tirib oling. Endi Veneraga uchamiz.
Sanaymiz. 5, 4, 3, 2, 1… Uzoqdan ekranda Venera sayyorasi ko‘rinadi.

Venera

Venera sayyorasi Yerdan biroz kichik. Yerga yaqinroq bo‘lgani uchun ba’zida erta tongdan Venera xira yulduz kabi ko‘rinib turadi. Bobokalonlarimiz uni Zuhro yulduzi deb yuritganlar. Sayyora sirtida Vulqonlar otilishidan tog‘lar vujudga kelgan. Venera sirti zich korbonat angidrit, azot kabi gazlar bilan qoplangan. Sayyora sirtida kunduzi harorat +470⁰C gacha kechasi -100⁰ C atrofida bo‘ladi.
Venerada hayot yo‘q.
O‘qituvchi: Endi bolajonlar Mars sayyorasiga uchamiz.
O‘quvchilar: Hayolan tasmalarni bog‘lab sanaydilar. 5, 4, 3, 2, 1…ketdik.
O‘qituvchi: Mars sayyorasini ekranda ko‘rsatib ma’lumot beradi.

Yüklə 1,76 Mb.

Dostları ilə paylaş: