M otivatsiya omili insonning kutishlari bo‗ladi •Mehnat harajatlari
- natijalar
•natijalar - mukofot
•valentlik
(mukofotlarning ehtiyojlarga mosligi)
Motivatsiya - ehtiyojlar,
Kutishlar va insonlar tomonidan
Odil mukofot qanday
T ushunilishi funksiyalarining o‗zgarishidir.
Natija insonlar tomonidan
O‗z rollarini baholashga bog‗liq.
19-rasm. Protsessual nazariyalar24
Kutish nazariyasi - xodim sarflaydigan mehnat miqdori kutilayotgan
taqdirlashga bog‗liqdir deb uqtiruvchi konsepsiya.
Keyingi yillarda ta‘siri kuchaygan boshqa motivatsiya nazariyasi Devid Nadler va Edvard Louler tomonidan ishlab chiqilgan. Ularning Kutish nazariyasiga muvofiq, muayyan vazifani bajarish uchun sarflanadigan mehnat miqdori kutilayotgan mukofotlashga bog‗liq. Ishchilar quyidagi omillarga:
muayyan vazifani bajarishga qanchalik qodir? (―men shuni bajara olamanmi?‖).
bajarilgan ish uchun kutilayotgan mukofotni oladilarmi? (―men uni bajarsam qancha mukofot olaman?‖).
shunday mukofot sarflangan mehnatga mos keladimi? (―kuch sarflashga arziydimi?‖) e‘tibor beradi. Bu nazariyaning asosiy prinsipi shundaki, u mehnatni motivlashtirishdagi farqlarni insonlarning shaxsiy xususiyatlari nuqtai nazaridan qarab chiqadi. Har bir xodim vazifaning murakkabligi, mukofot ―qiymati‖ va ular o‗rtasidagi bog‗liqlikni o‗ziga qabul qiladi.
Uolter Nyusom 9 omil tushunchasini kiritib Kutish nazariyasini yanada rivojlantiradi. Bu omillar ushbu nazariyaning asosiy qoidalarini belgilaydi va muvaffaqiyatga erishgan rahbarlarning uni amalda qo‗llashga zarur bo‗lgan asosiy tavsiyalar vazifasini bajaradi.
Qobiliyat. Ko‗rilayotgan shaxs muayyan ishni yaxshi bajarishga qodirmi?
O‗ziga qat‘iy ishonch. Shu ishni yaxshi bajara olishiga ishonadimi?
Murakkablik. Uni yaxshi bajarish uchun ko‗p kuch sarflashga to‗g‗ri keladimi?
