Alderferning mavjudlik, aloqa va o„sish nazariyasi.Alderferning fikricha insonning ehtiyojlari alohida guruhlarga ajratilishi mumkin. Ammo Masloudan farqli ravishda ehtiyojlar guruhi faqat uchtadir:
Bu guruhlar Maslou nazariyasidagi kabi ierarxik joylashgan. Biroq, ularda bitta sezilarli farq mavjud. Maslouda ehtiyojdan ehtiyojga o‗tish faqat pastdan tepaga qarab bo‗ladi. Alferderda esa harakat ikki tomonlama bo‗ladi. Ya‘ni, pastdagi ehtiyoj qondirilmasa yuqoriga, yuqoridagi ehtiyoj qondirilmasa, pastga harakat bo‗ladi.
Makklelandning o„zlashtirilgan ehtiyojlar nazariyasi.Makkleland nazariyasi insonning o‗zini tutishiga muvaffaqiyatlar, ishtirok etish va hukmronlikka ehtiyojlar qanday ta‘sir etishini o‗rganish va tasvirlash bilan bog‗liq. Bu ehtiyojlar, agar insonda kuchli bo‗lsa, uning o‗zini tutishiga sezilarli ta‘sir ko‗rsatadi.
Motivatorlar va gigiyenik omillar nazariyasi. Gigiyenik omillar - mehnat sharoitlari xususiyatlari bo‗lib, ular faqat qoniqarsiz bo‗lgandagina rag‗batlantirmaydigan ta‘sir ko‗rsatishga qodir.
Motivatorlar - motivlashtirishni kuchaytirishga qodir biznesdagi insoniy munosabatlar omillaridir.
Fredrik Gersbergning motivatsiya nazariyasi boisiy tozalanish (motivatsionnaya gigiyena) deb yuritilib, uning asosida qoniqish keltiruvchi ruhiy sog‗lom bo‗lishga ham hamkorlik ko‗rsatadi degan fikr yotadi. U quyidagi ikki guruh omillariga e‘tiborni qaratadi (6-jadval):
