182
qog‘ozlar bozori.
Ssuda kapitali bozori – pul shaklidagi kapitalning foiz to‘lash
sharti bilan qarzga berish bo‘yicha oldi-sotdi munosabatidir.
Bu bozorda
asosan davlat va banklarning qisqa muddatli majburiyatlari muomalada bo‘ladi.
Qimmatli qog‘ozlar bozori – turli ko‘rinishdagi qimmatli qog‘ozlar
(aksiya, obligatsiya, veksel, chek, depozit kabilar) ning oldi-sotdi munosabati.
Mazkur bozor amalda fond birjalari, auksionlar va banklardan iborat bo‘lib, unda
broker va dilerlar vositachilik qiladi. Qimmatli qog‘ozlarning
harakati xususiyati
bo‘yicha moliya bozori birlamchi va ikkilamchi (hosila) bozorlarga bo‘linadi.
Birlamchi bozorda yangi nusxadagi qog‘ozlar sotiladi va sotib olinadi, ikkilamchi
bozorda oldin chiqarilgan qimmatli qog‘ozlar harakat qiladi. Birlamchi bozorda
qimmatli qog‘ozlar sotilsa, ikkilamchi bozorda qayta sotiladi.
Iqtisodiyot uchun
qimmatli qog‘ozlarning ikkilamchi bozori favqulodda muhim ahamiyatga ega. U
xo‘jalik subyektlari o‘rtasida moliyaviy vositalarning erkin harakat qilishini
ta’minlaydi. Shu sababli ham O‘zbekiston Respublikasini
yanada rivojlantirish
bo‘yicha harakatlar strategiyasida “sug‘urta, lizing va boshqa moliyaviy
xizmatlarning xajmini ularning yangi turlarini joriy
qilish va sifatini oshirish
hisobiga kengaytirish, shuningdek fond bozorini
kapitalni jalb qilish hamda
korxona, moliyaviy institutlar va aholining erkin resurslarini joylashtirishdagi
muqobil manba sifatida rivojlantirish”ga
1
katta ahamiyat berilmoqda.
Buning
uchun esa makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar, ayniqsa, valyuta bozori holati ustidan
tizimli monitoringni amalga oshirish, zaruriyat tug‘ilganda, milliy valyuta va ichki
bozordagi narxlarning barqarorligini oshirish, makroiqtisodiy muvozanatni saqlash
va yuqori iqtisodiy o‘sish sur’atlarini ta’minlashga yo‘naltirilgan
qonunchilikni
takomillashtirish zarur.
Hozirgi kunda keng rivojlanib borayotgan zamonaviy bozorlardan biri bu
Dostları ilə paylaş: 
