Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Shodmonov iqtisodiyot nazariyasi
Yüklə 6,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.3-rasm . Davlat mulkini xususiylashtirishning usullari
- Davlat mulkini xususiylashtirish usullari
|
Xususiylashtirish
- davlat mulkiga egalik huquqining davlatdan xususiy shaxslarga o‘tishidir. Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish xususiylashtirishdan tashqari, bu mulk hisobidan boshqa nodavlat mulk shakllarini vujudga keltirishni ham ko‘zda tutadi. U bir qator yo‘llar bilan amalga oshiriladi: davlat korxonalarini aksiyadorlik jamiyatiga aylantirish, davlat korxonasini sotib, uni jamoa mulkiga aylantirish; mulkni qiymatga qarab chiqarilgan cheklar (vaucher) bo‘yicha fuqarolarga bepul berish; mulkni ayrim tadbirkor va ish boshqaruvchilarga sotish; ayrim davlat korxonalarini chet el firma va fuqarolariga sotish yoki qarz hisobiga berish; davlat mol-mulkini auksionlarda kim oshdi savdosi orqali sotish va h.k. Xususiylashtirishning usullari ham turli-tuman bo‘lib, ularni 3 guruhga ajratish mumkin: 1) davlat mulkini bepul bo‘lib berish orqali xususiylashtirish; 2) 1 O‘zbеkiston Rеspublikasining qonuni. Davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish to‘g‘risida // O‘zbеkiston Rеspublikasi: qonunlar va farmonlar. – T.: O‘zbеkiston, 1992, 65-b. 114 davlat mulkini sotish orqali xususiylashtirish; 3) davlat mulkini bepul bo‘lib berish hamda sotishni uyg‘unlashtirish orqali xususiylashtirish (3.3-rasm). 3.3-rasm . Davlat mulkini xususiylashtirishning usullari O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlarning dastlabki pallasidayoq mulkchilikning hamma shakllari teng huquqli ekanligi konstitutsion tarzda e’tirof etildi va davlat mulki monopolizmini tugatish hamda bu mulkni xususiylashtirish hisobiga ko‘p ukladli iqtisodiyotni real shakllantirish vazifasi qo‘yildi. Avvalo mulkchilikning Davlat mulkini xususiylashtirish usullari Aholining ayrim ijtimoiy qatlamlariga bеpul bеrish Barcha jamiyat a'zolariga sotish Barcha jamiyat a'zolariga bеpul bo‘lib bеrish Mеhnat jamoalariga sotish Mеhnat jamoalariga bеpul topshirish Kim oshdi savdosida fuqarolarga yoki yuridik shaxslarga sotish Har bir jamiyat a'zosining davlat mulkini hosil qilishdagi ishtiroki, ya'ni qo‘shgan hissasiga qarab bo‘lib bеrish Foyda kеltirmayotgan korxonani mеhnat jamoasiga bo‘lib bеrish Korxonalarni kеyinchalik mеhnat jamoalari tomonidan sotib olinishi sharti bilan ijaraga bеrish Chеt el firmalari va fuqarolariga tashqi qarzni uzish evaziga bеrish yoki sotish Mulkni bеpul bo‘lib bеrish orqali xususiylashtirish Mulkni sotish orqali xususiylashtirish Mulkni bеpul bo‘lib bеrish hamda sotish usullarini uyg‘unlashtirish orqali xususiylashtirish 115 turli xil shakllari qaror topishi uchun teng huquqiy me’yorlar va amal qilish mexanizmlari yaratildi. O‘zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirishga yondashuvning Yüklə 6,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|