Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti buxoro

totemga
bo’lgan munosabatlarning 
o’zgarishi, misol uchun 
totemni 
ozuqa sifatida iste’mol qilishni taqiqlanishiga olib 
keldi
. Tabu
(ta’qiqlash) tizimi paydo bo’ldi. Bunda eng muhimi totemni ovqat 
sifatida is’temol qilishni taqiqlash edi. Faqat ba’zi diniy marosimlarda ruhoniylar 
yoxud qabila boshliqlarigagina totemni eyishga ruxsat etilardi. 
Mavzu bo’yicha savollar: 
1.
Diniy ong asoslarining shakllanishini aytib bering. 
2.
Dinning qanday ibtidoiy shakllarini bilasiz? 
3.
Dinning paydo bo’lishi haqida tadqiqotchilar qanday fikrlar bildirishgan? 
4.
Fetishizm nima? 
5.
Animizm qanday e’tiqodga asoslanadi? 
6.
Shamanizm deganda nimani tushunasiz? 
7.
Totemizm deganda nimani tushunasiz? 
 
3-MAVZU 
MILLIY DINLAR 
REJA: 
1.
Yahudiylikning vujudga kelishi va uning ta’limoti. 
2.
Veda va veda dinlari. 
3.
Konfutsiylik va daosizm. 
Tayanch so’z va iboralar:
Tavrot, Yaxve, Muso, Farziylar, messiya, Talmud, 
veda, Braxma, Vishnu, Shiva, braxmanlik, Konfutsiy, Osmon xudosi. 
Milliy dinlar
– ma’lum millatga xos bo’lib, boshqa millat vakillarini o’ziga 
qabul qilmaydigan dinlar. Masalan, Yahudiylik (Yahudiy millatiga xos), hinduiylik 
(hindlarga xos), Konfutsiylik (xitoy millatiga xos), Sintoizm (yaponlarga xos). 
1.Talabalarga milliy dinlarning orasidagi eng qadimiy din hisoblangan 
Yahudiylik dini haqida to’liq ma’lumot berilsa maqsadga muvoffiq bo’ladi. 
MILLIY 
DINLAR
 
YAHUDIYLIK 
 
SINTOIYLIK 
 
KONFUTSIYLIK 
 
HINDUIYLIK 
 
DAOSIZM 

---

15
Yahudiylik dunyoda keng tarqalgan dinlardan biridir. Shu kunda Isroilda 4,7 
mln. (aholining 80 %), AQSHda 6 mln. (40 % Nyu Yorkda), Rossiyada 1,5 mln., 
G’arbiy Evropa davlatlaridan Fransiyada 0,6 mln., Buyuk Britaniyada 0,4 mln. va 
boshqa mamlakatlarda Yahudiylar yashaydilar. 
Avvalo talabalarga bu dinning paydo bo’lishihaqida ma’lumot berish darkor.
 
Yahudiylik miloddan avvalgi 2000 yillarning oxirlarida Falastinda vujudga kelgan, 
yakkaxudolik g’oyasini targ’ib qilgan dindir. Yahudiylik millat dini bo’lib, 
faqatgina Yahudiy xalqiga xos.