Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti buxoro

Yevangeliyalarda
Iso Masihning hayoti, mo’’jizalari va ta’limoti, havariylar Petr 
va Pavellarning xristianlikni targ’ib qilishlari, diniy e’tiqod va amal bilan bog’liq 
masalalar bayon qilingan. 
Injil qismlarining nomlariga ahd so’zining qo’shib ishlatilishi xudo bilan odamlar 
o’rtasidagi munosabatlar uzaro ahdnoma asosida tartibga solib turilishini anglatali. 
«Yangi Ahd» xudo bilan odamlar o’rtasida Iso vositachiligidagi Yangi ahdlashuv 
hisoblanadi. 
Muqaddas rivoyatlar
- xristianlik ta’limotining ikkinchi maibai
. 
Muqaddas 
bitiklardan farqli o’laroq, ularni xudo cherkovga og’zaki vahiy qilgan deb hisoblanadi. 
Muqaddas rivoyatlar muqaddas yozuvlarning ilohiy ahamiyatini asoslaydi, ilohiy 
qoidalarni sharhlaydi, zamonga moslashtiradi. 
Bu rivoyatlarning muhim manbalaridan biri I-VIII asrlarda xristianlik 
ta’limotining falsafiy va ijtimoiy-siyosiy asoslarini ishlab chiqishda ishtirok etgan 
ilohiyotshunos mutafakkirlar hamda “cherkov otalari”, ya’ni 
patristikaning
(«
patristika
» lotinchada 
patres ~ 
otalar degan ma’noni anglatadi) asarlari tashkil 
etadi. Misol uchun, “cherkov otalari” qatoriga kiritilgan ilohiyotshunoslardan 
YUstin 
(II asr), 
Afinagor
(177 yilda vafot etgan), 
Tertullian 
(taxminan 160—220 yillar), 
Avgustin
(354-430 yil-lar) va boshqalarni qayd qilishimiz mumkin. Ular o’z 
asarlarida cherkov aqidalari, xristianlik ilohiyoti va falsafasi asoslarini ishlab 
chiqishda beqiyos hissa qo’shganlar.
23
3. Talabalarga diniy masalalarning eng muhim jihatini diniy ta’limot - 
dogmatika tashkil etishini ta’kidlash darkor. Chunki har bir dinning asosida 
ishonch, e’tiqod yotadi. Xristianlik ta’limotining asoslari - 
«e’tiqod ramzi»ning 
aqidalari
quyidagilardan iborat: 
23
Донини А. У истоков христианства. М., 1989. – С. 125-126. 

---

51
1)
XUDOGA ISHONISH - 
Xristianlikda xudo bitta, lekin u uch qiyofalidir. U Ota 
xudo, O’g’il xudo (Iso Macih) va Muqaddas Ruhdan iboratdir. Ota xudo tug’ilish 
yo’li bilan paydo bo’lmagan, uni hech kim yaratgan emas. Olam va undagi 
mavjudotlar uning faoliyati mahsulidir. O’g’il xudo (Iso Masih) mo’’jizali ravishda 
tug’ilgan. U — xristianlikning asoschisi. Muqaddas Ruh esa Ota xudodan paydo 
bo’lgan
24
. Xristian-likdagi xudo obrazi boshqa dinlardagi xudo obrazlaridan farq 
qiladi. Masalan, Qadimgi Gretsiya xudolari kabi shuhratparastlik, odamlar taqdiriga 
befarqlik, aysh-ishratga moyillik, manmanlik, shafqatsizlik, qasoskorlik na 
odamlarga xos boshqa illatlar unda yuk. Xudolar o’rtasida hokimiyat uchun o’zaro 
keskin kurash ham yuq. Xristianlikda xudo odamlarning aql-idroki bilan tushunib 
bo’lmaydigan tilsimot bo’lib, u ilohiy dunyoda mavjud. Xudo muhabbatdir. U 
odamlarga hech qachon yomonlik qilmaydi. Yomonlik insonning birlamchi 
gunohkorligi va noto’g’ri turmush tarzining natijasidir
25
. 
2)