Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Mavlanov, N. N. Kalandarova
Asosiy va umumxo„jalik faoliyati foydasi (zarari), ularni aniqlash
Yüklə 5,29 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- YaF = SST – IT
- AFF = YaF – DX + BD – BZ
- UF = AFF + MD – MX
- O„tgan yil Hisobot yili Farqi (+,-) O„sish i, %
|
11.9. Asosiy va umumxo„jalik faoliyati foydasi (zarari), ularni aniqlash va tahlil qilish yo„llari Xo‗jalik yurituvchi subyekt asosiy va umumxo‗jalik faoliyatidan moliyaviy natijalari foydaning quyidagi ko‗rsatkichlari bilan tavsiflanadi. A).Mahsulotni sotishdan olingan yalpi foyda, bu sotishdan olingan sof tushum bilan sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi o‗rtasidagi tafovut sifatida aniqlanadi: YaF = SST – IT Bu yerda: YaF – yalpi foyda; SST – sotishdan olingan sof tushum; IT – sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi. 397 B).Asosiy faoliyatdan ko‗rilgan foyda, bu mahsulotni sotishdan olingan yalpi foyda bilan davr xarajatlari o‗rtasidagi tafovut va plyus asosiy faoliyatdan ko‗rilgan boshqa daromadlar yoki minus boshqa zararlar sifatida aniqlanadi: AFF = YaF – DX + BD – BZ Bu yerda: AFF – asosiy faoliyatdan olingan foyda; DX – davr xarajatlari; BD – asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlar; BZ – asosiy faoliyatdan ko‗rilgan boshqa zararlar. S). Umumxo‗jalik faoliyatidan olingan foyda (yoki zarar), bu asosiy faoliyatdan olingan foyda summasi plyus moliyaviy faoliyatdan ko‗rilgan daromadlar va minus zararlar sifatida hisoblab chiqiladi: UF = AFF + MD – MX Bu yerda: UF – umumxo‗jalik faoliyatidan olingan foyda; MD – moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar; MX – moliyaviy faoliyat xarajatlari. 11.17-jadval Asosiy va umumxo„jalik faoliyatidan olingan foyda zararlar tahlili Asosiy faoliyat natijasi ko„rsatkichlari Sat ri O„tgan yil Hisobot yili Farqi (+,-) O„sish i, % Mahsulot (ish va xizmat)larni sotishdan sof tushum 010 3 362 225 5 50 5 180 801 3 40 1 818 575 7 90 154.0 Sotilgan mahsulot (ish va xizmat)larning tannarxi 020 2 474 622 0 38 3 191 287 1 62 716 665 124 128.9 Mahsulot (ish va xizmat)larni sotishning yalpi foydasi (zarari) (satr 010-020) 030 887 603 512 1 989 514 1 78 1 131 910 6 66 224.2 Davr xarajatlari, 040 568 302 199 752 744 444 184 442 245 132.3 398 jami (satr 050+060+070+08 0), shu jumladan: Boshqa operatsion xarajatlar 070 135 306 333 178 630 359 43 324 026 132.0 Hisobot davrning soliq solinadigan foydadan kelgusida chegiriladigan xarajatlari 080 - - - - Asosiy faoliyatning boshqa daromadlari 090 - - - - Asosiy faoliyatning foydasi (zarari) (satr 030- 040+090) 100 454 607 646 1 415 400 0 93 960 792 447 3.12 Moliyaviy faoliyatning daromadlari: 110 Dividendlar shaklidagi daromadlar; foizlar shaklidagi daromadlar; moliyaviy ijaradan daromadlar; valyuta kursi farqidan daromadlar; moliyaviy faoliyatning boshqa daromadlari 120 - 160 269 112 080 506 789 162 237 677 082 188.1 Moliyaviy faoliyat bo‗yicha xarajatlar: 170 Foizlar shaklidagi xarajatlar; 180 - 159 047 300 833 455 050 674 407 750 523.9 399 Moliyaviy ijara bo‗yicha foizlar shaklidagi xarajatlar; valyuta kursi farqidan zararlar; moliyaviy faoliyat bo‗yicha boshqa xarajatlar 210 Umumxo‗jalik faoliyatidan moliyaviy natija 564 672 426 1 088 734 2 05 524 061 779 192.9 Korxona umumxo‗jalik faoliyatidan moliyaviy natijalar tahlilidan shuni xulosa qilish mumkinki, o‗tgan yilga nisbatan umumxo‗jalik faoliyati natijasi 524 061 779 ming so‗mga yoki 192.9 foizga ortgan. Bu o‗zgarishlar asosan asosiy faoliyat natijasidagi ijobiy farqlanishlar hisobiga ro‗y bergan. Negaki, joriy davrda moliyaviy faoliyatdan daromadlar 188.1 foizga o‗sgan holda, moliyaviy faoliyatdan xarajatlar 523.1 foizga ortishi kuzatilgan. Ya‘ni moliyaviy faoliyatdan daromadlardagi o‗zgarishlardan 3 baravar ko‗p xarajatlar ortishiga yo‗l qo‗yilgan. Xo‗jalik umumiy (oddiy) faoliyatidan keladigan daromadlar va xarajatlar moddalari muayyan miqdorga etsa va xo‗jalik yurituvchi subyektning faoliyati operatsiyalari mazmuni juda muhim bo‗lsa, bu moddalarning mohiyati va miqdori ochib ko‗rsatilishi kerak. Moliyaviy hisobotlarga‚ tushuntirishlarda ochib ko‗rsatishni talab qiladigan muhim xo‗jalik operatsiyalariga quyidagilar kiradi 47 : - mahsulotni sotishning sof qiymatiga qadar TMZni qayta baholab, kamaytirish yoki asosiy vositalar qiymati tiklanmay turib, uni qayta baholab narxini arzonlashtirish, shuningdek‚ bunday qayta baholashlarni bekor qilish; - xo‗jalik yurituvchi subyekt faoliyatini kechiktirish, shuningdek‚ kechiktirishga xarajatlar bo‗yicha har qanday zaxiralarni bekor qilish; - uzoq muddatli investitsiyalarni tugatish; 47 3-сон БҒМС. Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисобот, Ўзбекистон Республикаси Адлия Вазирлиги томонидан рўйхатга олинган 27.08.1998 й. N 484 400 - faoliyatini to‗xtatish; - sud jarayonlarini yo‗lga qo‗yish; - zaxiralarni bekor qilish. Yüklə 5,29 Mb. Dostları ilə paylaş:
|