Toshkent moliya instituti rasulova d. V., Xotamov I., Asatullaev X. S. Biznesni tadqiq etish usullari

I. Korxonaning imkoniyatlari tahlili (holatli tahlil) 
—Faoliyati, shart-sharoitlar iresurslari, samarali natijaga erishish 
yo’nalishlari. Korxonaning ichki va tashqi muhitlarini solishtirish. 
II. Rivojlanish maqsadlarini aniqlash. (Marketing sintezi)
Ishlab chiqarish va ijtimoiy rivojlanishning ustuvor maqsadlari va bozorda
foydaga erishish yo’llarini aniqlash. 
III. Strategiyani ishlab chiqish
Korxonaning moddiy, mehnat va moliya resurslaridai samarali foydalanishni 
ko’zlagan uzoq muddatli maqsadni aniqlash (bozor segmentlarinn, marketing 
vositasini,bozorga kirish vaqtini va boshqalarni tanlash). 

---

162 
IV. Rejani ishlab chiqish 
Ishlab chiqarish, moliya, baxo, kadrlar, reklama, sotish va boshqalarni amalga 
oshirish xarajatlari va natijalarini rejalashtirish tizimi. 
V. Nazorat qilish
Strategik nazorat (tanlangan tamoyilni aniq bozor holatiga to’g’ri kelishi). 
Yillik nazorat {rejadagi tadbirlar va xarajatlarning bajarilishi), foyda olish darajasi 
nazorati. 
Korxonaning imkoniyatlari tahlil qilinganda uniig bozordagi shart-sharoitlari 
(tashqi muhiti) va o’zining ichki salohiyati to’g’risida batafsil axborotlar to’plab, 
aniq xulosa chiqariladi. Buning uchun «Bozorni kompleks tadqiq qilish» va 
«Holatli tahlil» usullaridan foydalaniladi. 
2.1-rasm. Biznesda marketing dasturi. 
Bozorni kompleks tadqiq qilish boshlang’ich davri bo’lib, korxona marketing 
dasturini va rejasini tuzishi uchun manba hisoblanadi. Holatli tahlil, firma 
faoliyatini o’ziga xos taftish qilish va atroflicha baxolashni o’z ichiga oladi. Unda 
quyidagi savollarga javob topib biror qarorga kelish maqsad qilinadi: 
— korxona o’z mahsuloti bilan bozorning qaysi segmenti (tabaqasi)ni
tallaydi va ularning kelajagi qanday? 
— korxona mahsulotiga bozorda qanday talab mavjud? 
— kim va qanday qilib korxonaga va uning mahsulotiga raqobatchi? 
I. Корхонанинг имкониятлари 
таҳлили (ҳолатли таҳлил) 
II. Ривожланиш мақсадларини 
аниқлаш. (Маркетинг синтези)