Toshkent moliya instituti sh. N. Fayziev, R. D. Dusmuratov, A. A. Karimov, I. N. Kuziev, A. Z. Avlokulov

schyotlar palatasi yoki davlat 
bosh auditorlik apparati
bo’lib, u bevosita parlament yoki prezidentga 
bo’ysunadi. Uning asosiy vazifasi davlat byudjetining xarajatlar qismini umumiy 
nazorat qilishdir.
2.
Soliq boshqarmasi. 
Hukumatga yoki moliya vaziriga bo’ysunadi, davlat 

---

9 
byudjeti daromadlar qismining to’ldirilishini nazorat qiladi.
3.
Vazirliklardagi nazorat taftish bo’linmalari 
byudjet tomonidan mablag’ 
bilan ta’minlanib, davlat moliyaviy nazoratining oliy organi yoki tegishli 
vazirlikka bo’ysunadi. Asosiy vazifasi byudjet mablag’larining to’g’ri 
sarflanishini nazorat qiladi.
4. Mustaqil auditorlik moliyaviy nazorat
balans ma’lumotlarining 
to’g’riligini, amalga oshirilgan muomalalarning qonuniyligini shartnoma asosida 
nazorat qiladi. Nodavlat sektoridagi korxona va tashkilotlarga ham shartnoma 
asosida hisob va moliya masalalari bo’yicha maslahat (konsultatsiya) beradi.
Rivojlangan mamlakatlarda mustaqil auditorlik tashqi moliyaviy nazoratning 
asosiy shakli bo’lib hisoblanadi va u keng profilli taftishchilar tomonidan amalga 
oshiriladi.
Turli mamlakatlarda auditni tashkil qilish bilan bog’liq qoidalarni o’rganish 
shuni ko’rsatadiki, ularda bir-biriga o’xshashliklar mavjud: 

korxonalar moliyaviy hisobotlarini majburiy audit nazoratidan o’tkazish; 

auditorlik faoliyati bilan shug’ullanuvchilar uchun ma’lum malakaga ega 
bo’lishi bilan bog’liq talablar.

auditorlikka faqat shu mamlakat fuqarolarini tayinlash.
Bu mamlakatlarning har birida auditorlik xizmatlarining soni juda ko’p. 
Ularning faoliyati shu darajada keng tarqalganligi xalqaro auditorlik 
tashkilotlarining shakllanishiga olib keldi. Xususan,