Tursun usarovich salimov jahon xalqlari etn ologiyasi


Evenklar  hayotida  baliq  ham alohida o‘rin tutgan. Ilgari baliqning uchi uch nayzali qu-  rolda



Yüklə 10,36 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə105/213
tarix04.09.2023
ölçüsü10,36 Mb.
#141398
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   213
Johon xalqlаri etnolgiyasi.T.Salimov

Evenklar 
hayotida 
baliq 
ham alohida o‘rin tutgan. Ilgari baliqning uchi uch nayzali qu- 
rolda. 
tunda mash’ala qilib, qishda muzni o'yib ovlashgan. Yozgi va 
kuzgi 
manzilgohlarda kichik soylar o ‘zanini to‘sib shox-shabbalar 
bi­
lan bir 
joyga surib kelib ovlashgan. Yaxshi ov tufayli ortiqcha baliq 
tutilsa, 
uni saqlab qo‘yishgan.
Evenk madaniyatining ajralmas qismi bug‘uchilik bo‘lgan. 
Ulaming qo‘shnilari (chukchalar va nenetslai bo‘lgan) evenklarni 
bug‘udagi chavandozlar deb bejizga ayiishmagan. Aynan bug‘ular 
evenklarga harakatchan xo‘jalik yuritish, taygani o‘zlashtirish im- 
konini 
bergan. fungus bug‘uchiligi transport ko‘rinishida bo‘Igan. 
Bug‘ uga egar urib uy jihozlarini tashishgan. Har bir oilaga 40-60 
boshdan bug‘u to‘g‘ri kelgan. Bug‘ulami juda ehtiyot qilib, faqat 
ocharchilik bo‘lsagina so‘yishgan. Qishda bug‘ular qor tagidan 
tuyog‘i 
bilan yagel o‘tini topib yeganlar. Evenklaming an’anaviy 
uy-joylari ko‘chma chum, asosi yog‘ochlardan qilingan. Ularda bir 
nechta oilalardan iborat guruh chumlami yig‘ishga 2 soat, yangi joy­
da 
o‘matishiga ham shuncha vaqt sarflashgan.
An’anaviy kiyimlari ham ovchilik hayotiga moslashgan, qishki 
po‘stin bug‘u terisidan, oldi ochiq qilib tikilgan. Etaklari tizzasigacha 
bo‘lib, bug‘uda o‘tirishga yoki keng ovchi chanasida hayvonni ta’qib 
etishda qulay boigan. 0 ‘tmishda ko‘krakni issiq saqlash uchun max­
sus kashtalangan yoping‘ich bilan to‘silgan. Yozda oldi ochiq kaftan 
kiyilgan, ruslar kelmasdan oldin uni bug‘u zamshasidan tikishgan.
Evenklar tilida ushbu xalqlar xo‘jaligida o‘ziga xoslikni ifodalov- 
chi 
ko‘plab so‘zlami saqlagan. Bu tillarda ovlanadigan hayvonlaming 
xilma-xil 
nomiari berilgan. Lekin ayiqning nomi hech qachon ovoz 
chiqarib 
aytilmagan. Tayga egasini odatda bobo yoki buvi, tog‘a va 

Yüklə 10,36 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   213




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin