Turuz söZLÜGÜ 15-01-2017 1395- III 18 400 Başlıq Bey Hadi

uzunsovuna uzuncasına. salıncasına. sürröyünə. sürrəyinə. süllöyünə.

uzuntüqlü -uzuntüklü, saçaqlı papaq: sırqapapaq.

üç -qonaq oldun üç gün, üç gün sonra köçgün.
- üç gən sümük: quyruq gəmiyi.
-üç təkərli daşqa, araba: saçayaq.
-üç qanatlı yoncagillərdən, yeməyi yapılan bir göy: quşəkməyi.

üçlüq üçlük. saçayaq. - saçayaq yaşamaq: üçlükdə yaşamaq.

üçtay -sayılar { birləv. ikiləv. üçtay. dörtav. beşləy. altav. yediv. səkiziv. dokuzuv}.

üçün -ikisin yel aldı, üçün yolda saldı. (salmaq: itirmək).
-dəğişə bilməyirəm mən səni bil heç nəyilə, gedisən ged qalısan qal bu açıq yol sən üçün.

üçüncü -qonaq birinci gün qızıldır, ikinci gün gümüşdür, üçüncü gün sürüşdür.
-tarlanı üçüncü kəz sürmə: sabanvemə.

üfüsüz üfüsüz. püfüsüz. kələksiz . -acısız süycü, üfüsüz büycü olmaz. (acısız: əməksiz. zəhmətsiz). (süycü: dadlı). (üfüsüz: püfüsüz: kələksiz). (büycü: büyücü: cadıçı).

üqəl ükəl. uka. dahi. zəki. ağil. -ükəl yatsa el yatar, kahıl yatsa qal yatar. (kahıl: gic. səfeh) .

üləş fayda. -süc, fayda, üləş, bəhrə, nəticə vermək: sağdırmaq. - bu çanaların sağdıramaz.

ülət saçıt. yayıt. payla. baçla. balda. balqat. böl. sər.

ülqü -ülgü kimi seçilən: ülgülük. sevsin. sevəsin. qibtə yeyilən. - bu yazarın sevsini.

ülqüc -ülgüc, tiğə çeşiti: sıylava. sıylat. silvə.

ülqülüq ülgülük. ülgü kimi seçilən. sevsin. sevəsin. qibtə yeyilən. - bu yazarın sevsini.

ülqüyə -bəlli bir ölçüyə, ülgüyə, qurama uymama durumu: sapağlıq.
-bəlli bir ölçüyə, ülgüyə, qurama uymayan: sapağ. savağ. çapaq.

ümitlər -qırıq ümidlər, üzük əllər.

ümütün -ümüdün itirməmək:sarmaq. sarınmaq. sarılmaq. tapınmaq. bağalı, bağlı, sadiq qalmaq. yapışmaq. bağlanmaq. asılmaq. sallanmaq. taxınmaq. arayıb bulmağa çalışmaq. sinicləşmək.

ün -incə ün, səs çıxartmaq: sığırmaq. sıyğırmaq. ısğırmaq. çığırmaq. (sutlamaq. səfir çəkmək).

ün savır. savrı. çavır. çavrı. çağır. çağrı. san. şan. şöhrət. səs səmir.

ürəq gövül. göyül. gürəlik. guralıq. aşırı istək, yeyiş, iştah, könül. qılınc. qıyım. qıyın. qıynış. qıynıc. uçuş. uçuç. közək. közənək. köznək. buraz. burat. həvəs.
-ürək sözlərin dilə gətirmək: sağınmaq.
-bir ürək var min dilək, bir sevinci min çilək, çilək sevinc qarışıq, qoşalıqda birligində yaşırıq. (çilək: çilə. dərd).
-kim bilirki kimi sevə kimini, gözdü görər ürək tutar birini.
-silik, arın ürək: silgik bağır. silgik. kintutmaz.
-kirli ürək düşüncə, tulla uzaq gücüncə.
-ürək dolsa dil deyər, it istəyisə hürər.
-ürək sevə, əl gedmiyə, ayaq dura, ağzın aşa, başın daşa dəğməli.
-yad varında gözün var, ürək qısıq, gözün qapıq, əlin dar. (əli dar: qıtmır)
- ürək daşsa, göz yaşmaz. (yaşmaz: yaşarmaz)
-çağlan ürək, çox bir üzü güldürər, tutqun ürək, bənizləri söldürər. (çağlan: şad olan)
-əl tapılar, ərdə belə qadında, az tapılan ürək, könül sevgidir.
-ürək bağlamaq: ürəyinə yatmaq. quşu qonmaq. ilgilənmək. əlaqəmənd olmaq.
-(özünü salmaq) bir işə, nərsiyə ürək bulub girişmək: saltanmaq. satlanmaq. cürət, cəsarət göstərmək. - bu işə necə satlandın.
- sıxıq ürək: oysalı (qussəli) ürək. (sıxıq: boğuq).
-ürək istəyən: seçməcə. seçmə. seşməcə. seçərək alınan nərsə. seçilə bilən nərsə. - bu bazarda doldurma satılır, seçmə satı yoxdur. (# doldurma).

ürəqən ürəgən. kürgənə. kürəgən. ürkən. ürkük. quşürək. qorxaq.

ürəqli -iyi ürəkli kimsə: sinikxeyrxah.
-ürəkli, qorxmaz iyid: saltar. saltər (< salmaq) səfdər.
-yufa, yuvaş ürəkli: qıyımsız. əsrikli. əsikli. yaslı. yasıq. quturlu. gövətli. yaxımlı. yaxışlı. verəsili. saçılı. sərpili. eyqul. eyiqul. iyqul. iyiqul. edqul. ediqul. idqul. qutqul. qutavul. ehsanlı. mərhəmətli. kəramətli. kərim. lütflü. iltaflı. iltifatlı.

ürəqtən -içdən, ürəkdən doğan duyu, hiss: sin. sim. vicdan.

ürəyi -ürəyi, içi, nəfsi arın, təmiz, sap, saf: saydatin. sərdətin. sadədil.
-ürəyi, içi, nəfsi arınlıq, təmizlik, saplıq, saflıq: saydadınlik. saydatinlik. sərdəlik. sadədillik.

ürəyinə -ürəyinə yatmaq: ürək bağlamaq. quşu qonmaq. ilgilənmək. əlaqəmənd olmaq.

ürqəq ürkək. ürkük. sarsaq. salsaq. titrek.
-quş kimi qorxaq, ürkək olan: quşqul. quşqulu. birəli. işgik. işgilli. bulalı. bulanı. asılı. ovhamlı. vəhimli.

ürqəqinmək ürkəkinmək. ürkükünmək. gürələnmək. guralanmaq. azıqlanmaq. azqınmaq. yabanlaşmaq. yabanılaşmaq. qupanmaq. qupaşmaq. qopanmaq. qopaşmaq. qoparlanmaq. qoparlaşmaq. qopunmaq. qopuşmaq. qopurlanmaq. qopurlaşmaq. vəhşiləşmək.

ürqən ürkən. ürkük. kürgənə. kürəgən. ürəgən. quşürək. qorxaq.

ürqəş ürkəş. ürkük. saç (< saçmaq) vəhşi. (rəməndə). - saç at.

ürqmək ürkmək. kürkmək. cəsarət, cürət edəməmək.

ürqü ürkü. 1. kürən. qorxu. qorxuş. dehşət. 1. ürküntü. sakınc. qorxu. xovf. dehşət.
- ürkü salmaq: dövül salmaq.

ürqüb -ürküb qaçmaq, çəkilmək: quyruq çevirmək. quyruğu omuzlamaq. quyruğun qısmaq.
-ürküb, qorxub çəkilmək, qaçmaq. (> qorixtən (fars)}. kürükmək. küyrükmək. geyrikmək. geyikmək.

ürqüq ürkük. 1. ürkəş. saç (< saçmaq) vəhşi. (rəməndə). - saç at. 1. ürkən. kürgənə. kürəgən. ürəgən. quşürək. qorxaq. 1. ürkək. sarsaq. salsaq. titrek.

ürqüqünmək ürkükünmək. ürkəkinmək. gürələnmək. guralanmaq. azıqlanmaq. azqınmaq. yabanlaşmaq. yabanılaşmaq. qupanmaq. qupaşmaq. qopanmaq. qopaşmaq. qoparlanmaq. qoparlaşmaq. qopunmaq. qopuşmaq. qopurlanmaq. qopurlaşmaq. vəhşiləşmək.

ürqünmək ürkünmək. kürünmək. kürütmək. - var yoxunu bilməyən, varın versə kürünər, yoxun görsə kürünər.

ürqüntü ürküntü. ürkü. sakınc. qorxu. xovf. dehşət.

ürqütmək ürkütmək. sindirmək. (sındırmaq) dindirmək. yindirmək. yendirmək. sınğırtmaq. qorxudaraq bir işi yapmaqdan çəkindirmək.

ürqütmək ürkütmək. sarsıtmaq. titrətmək. - ürəyimi sarsıtan salıq: xəbər.

ürtümüş -dəli itdən, it dəlidən ürkümüş.

ürün səmər. səbər. səpər. bəsər. bəcər. becər. səmrə. səbrə. səprə. bəsrə. bəcrə. becrə. bəhər. bərə. bar. barqa. berim. berəm. verim. verəm. sonuc. bitəl. çarpım. yemiş. yemər. hasıl. nəticə. məhsul. fayda. kar. mənfəət.

üs -üz (üs) qat, təbəqə: sıva. sarığ. sarqı. üslük. üzlük. nərsənin dış qaplaması, örtüyü. qaplağ. qapağ. yayıq. yayqı. duvağ (> doğab (fars)}. sürək. sürük. yalca. yalcı. yaxı. boya. geyim. geyiz. taxım. paltar. kisvət. libas. bürgək. duruğ. durğ. üzüş. üsbaş. üzgöz. qiyafə. rukeş. puşeş. sətr.

üsarə sıyğırıq. sızırıq. sızğırıq. özül.

üsbaş üzüş. üzgöz. bürgək. duruğ. durğ. sıva. sarığ. sarqı. üslük. üzlük. nərsənin dış qaplaması, örtüyü. qaplağ. qapağ. yayıq. yayqı. duvağ (> doğab (fars)}. sürək. sürük. yalca. yalcı. yaxı. boya. üz (üs) qat, təbəqə. geyim. geyiz. taxım. paltar. libas. qiyafə. rukeş. puşeş. sətr. kisvət.

üslü -üslü başlı: sırğov. arın yarın, təmiz pakizə, sırman sarğan, sərəsəlqəli geyimli.

üslüq üslük. üzlük. sıva. sarığ. sarqı. nərsənin dış qaplaması, örtüyü. qaplağ. qapağ. yayıq. yayqı. duvağ (> doğab (fars)}. sürək. sürük. yalca. yalcı. yaxı. boya. üz (üs) qat, təbəqə. geyim. geyiz. taxım. paltar. kisvət. libas. bürgək. duruğ. durğ. üzüş. üsbaş. üzgöz. qiyafə. rukeş. puşeş. sətr.
-vəkillər, kəşişlər, xanların geydikləri gənə bol üslük geyimləri: gürdə. kürdə.
-qısa üslük: kürtük. kürlük. kütcə. kərtik. yelək. çulqa. çuxa. çoxa. xırqa. xirqə.

üst -alt üst edmək: çapalamaq. çapağanlamaq. yağmalamaq. sabanlamaq. sapanlamaq. sabalamaq. sapalamaq. çapağlamaq.

üstə - kim üsdə: kim ilə. kim aralı. kimin təriqiylə. - pulu kim üsdə salğadın. (salğamaq: salağmaq. salmaq. göndərmək).
-yaman yoldaş yol üsdə, yanmaz kabab köz üsdə. (yol üsdə tanımazla yoldaşlığın sonu, çoğun pis bitir).

üstələmək satğaşmaq. öhdəsindən gəlmək. - görək kim kimi satğaşacaq.

üstələnmək üzərinə almaq. sarmaq. sarınmaq. sarılmaq. mütəəhhid olmaq. amaclanmaq. qəbul edmək.

üstələr -kündə yansa tüstələr, ölüm olum üstələr
-dəri boyası, iç boyasın üstələr.

üstən üsdən. sondan. - him basılmış gəlmiş üstündən yapı, qaldırırsan bir duvar, üsdən qapı.
-üsdən aşağ uzatmaq: salvatmaq. sallatmaq. - torqunu salvat: pərdəni sal.

üstlənmək sırıtmaq. öhdədar olmaq.

üstlüyü -yekə, geniş bir qonağın, barkanın, salonun üstlüyü, gövərtəsi: saçar. saçavan. sayavan. (> çadorvan (fars)}.

üstörtü sırtuv. sartuv. sırtov. pencək. kot. arxalıq.

üstü -üstü daş, altı topraq, sel basırsa uçar ev
-üstü gən, ağı körüklü (qat qat olub açılıb yığılan) dizdən dar şalvar çeşiti: sıxma.
-üstü ilə içi bir olmayan nərsə: sırlı.
-üstü örtülü olan nərsə: sır. sirr. giz.
-üstü ilə içi bir olmayan nərsə: sır. sirr. giz.
-üstü örtülü, gizli nərsəsi olan: sırlı.
-çevrəsi, üstü qapalı yer, dam: salma.
-dışardan üstü yuvarlaq olan: tümsək. gümbəz. gömbəz. gombaz. (# govbaz: güvbəz. gövbəz. kövsək. içdən yuvarlaq oyuq olan)
-ev, yapılar önündəki üsdü qapalı girişlik: sağanlıq. saxanlıq. sahanlıq. sayanlıq. daşlıq. dışlıq. səhn.
-evlərdə ısınma üçün qurulan üstü örtülü ocağ: küysü. (< küy: qor. od). kürsü.
-ayağ üsdü: saçüsdü. at üsdü. tələsik.

üstüq üstük. satığ. ən öndə, yuxarda olan. (# sapığ. astığ. çapığ. ən aşağda, altda olan. ətək. damənə) .

üstümə - qocalıqdı kölgə salmış üstümə, odum sönüb kimsə durmaz tüstümə.

üstün -ən gözəl üstün seçim güclülük: sağbəğəni.
-beli üstün, dik, bərk tutduran gəmik: onqurqa. omqurqa. bel gəmiyi. bel tirəsi. bel üstünü. onqura. qonqura. tiriz. güvən. küvən. güpən. güpər. sütuni fəqərat. - güpənin qırılsın.
-üstün açılmış yoğuru sərib, təndirə çırpma, yapma döşəkcəsi: səpic. (1. < sərmək. sərpmək) çörək döşəkcəsi.
-alan əl asğın, verөn əl üstün. (asğın: tabe'. alçaq).

üstünə -oğurluq edən utanmaz, üstünə gələn utanmış.
-qaragünlü varlılar, mal üstünə mal qalar, altmış yetmiş yaşasa, qoduq gəlib mal qalar.
-bir nərsənin üstünə süprülmək: saldırmaq. yügürmək.
-səggi biçimində qurulub, üstünə nərsə qoyulacaq yer: salı. təxd. kürsü. satul. miz. masa. büro. büfə. səhnə. pilətform. minbər.
- bir yerə, biri üstünə it ötürmək: qopay salbamaq. izləməkdə köpək bıraxmaq. (salmaq: salbamaq: bıraxmaq. sərbəs ötürmək).
-nərsənin üstünə salına duvağ, kiçik örtük: salduvağ. salduv. saltuğ. saldığ. (> sandığ). - oturacaqların salduv yırtılıb.
-üstünə oturulan kütük: küskən. kütgən. köskən. çöşgən.

üstünlüq süperyorluğ. - alçağlığ, üstünlük salçavı: aşağılığ, süperyorluğ duyqusu. (salçavı: duyqusu).

üstüntə üstündə. yanında. - yanında (üstündə) pıçağ salma. (salmaq: kəndi ilə götürmək).
-üstündə ət, odun baltalama, doğrama kütəsi, kütüyü, kötüyü: sapanğ. (< sapmaq: çıpmaq).
-üstündə paltar çırpıp yumağ daşı: sapanğ. (< sapmaq: çıpmaq).
-içində, üstündə olan hər nədən ayrılmaq, tökünmək: soğunmaq. arınıb boşalmaq.
-qapağı üstündə qətlənərək qapanıb açılan qutu çeşiti: sındığ. sandığ.

üstüntən - him basılmış gəlmiş üstündən yapı, qaldırırsan bir duvar, üsdən qapı. (üsdən: sondan)
-sancılanan kəsəlin üstündən atıldığında iyiləşdiyinə inanılan əriş (atçılıq, həllac) çubuğu: sancı oxu.
-üstündən keçiləbiləcək, su üzərində bağlanmış buz qatı: salbat. salqat.

üstünü -bel üstünü: onqurqa. omqurqa. bel gəmiyi. bel tirəsi. beli üstün, dik, bərk tutduran gəmik. onqura. qonqura. tiriz. güvən. küvən. güpən. güpər. sütuni fəqərat. - güpənin qırılsın.

üstünün -yoldaşların yamanı, yol üstünün yoldaşı.

üstür saya. sığ. yüzsül. üzsov. dərin olmayan. yüngül. çatlığ. yalpaq. suvağı. sıvağı. səthi. (sərsəri). - əlim saya yaralanmış. - saya bir baxış. - saya başlı.

üstüvə - üstüvə bir nərsə sal. (salmaq: örtmək).

üsüntə -yolda yoldaş tapsana, yol üsündə atsana.

üşənqən üşəngən. gəvik. təmbəl . - işəngən durmuş, üşəngən ölmüş.

üşənmək -aylaq aylaq dolaşmaq, gəzinmək, sallanmaq, üşənmək, bəkləmək: sərinmək. pərsələmək.

üşümək 1. . sınğsimək. sinsimək. sınsımaq. titrəmək. əsmək. (qorxmaq). 1. soğuymaq. soğyurmaq. soğumaq.

üşür -soyuq düşür, ölüm çökür varlıqlara, üşür yerdə qızıl güllər.

ütən -elin güdən eldən önə keçənməz, könlün gəzən vurmuş aşmış dağları. (könlün gəzən: dilək gəzən).

ütlüq ütlük. ütülük. közük. közün. köznü. kösük. kösün. kösnü. qor. qorç. qoruç. qızınış. azılış. qızaq. ox. oxaq. şəhvət.

ütlünmək ütünmək. közəmək. közənmək. közmək. yaxsımaq. yaxsınmaq. odanmaq. odalmaq. qızmaq. yanmaq. qorsunmaq. qorsanmaq. qorusınmaq. qızaqsınmaq. oğrunmaq. oğranmaq. oxlanmaq. oxçunmaq. şəhvətlənmək.

ütüq ütük. sazğan. tazğan. sezğan. sızğan. süzğan. yügrük. iti. çapığ.

ütüqmə -ötənlərə ütükmə: keçmişlərə yanma, püşman olma. -ötənlərə ütükmə, gündəligə gecikmə, yarınları unutma.

ütülüq ütülük. ütlük. közük. közün. köznü. kösük. kösün. kösnü. qor. qorç. qoruç. qızınış. azılış. qızaq. ox. oxaq. şəhvət.

ütünc ütünlük. közüklük. közünlük. köznülük. kösüklük. kösünlük. kösnülük. qızınıq. qızınc. azınıq. azınc. qızaqlı. qors. qorsuc. qoruç. qorus. qorsaq. qorsalı. şəhvətli. şəhəvani.

ütünlüq ütünlük. ütünc. közüklük. közünlük. köznülük. kösüklük. kösünlük. kösnülük. qızınıq. qızınc. azınıq. azınc. qızaqlı. qors. qorsuc. qoruç. qorus. qorsaq. qorsalı. şəhvətli. şəhəvani.

ütünmək ütlünmək. közəmək. közənmək. közmək. yaxsımaq. yaxsınmaq. odanmaq. odalmaq. qızmaq. yanmaq. qorsunmaq. qorsanmaq. qorusınmaq. qızaqsınmaq. oğrunmaq. oğranmaq. oxlanmaq. oxçunmaq. şəhvətlənmək.

üyn -səs üyn: səs küy. səs səda. səs sələm.

üyrü -əyri üyrü olan: sappa. sapba. - sapba yollar.

üz yüz. 1. silət. yalıt. sutur (< tutur) surət. siluet. 1. sifət. sıy. saya. sayağ. sıya. sıyağ. dur. duruğ. tür. türük. bur. buruğ. bür. bürük. - sıy sığat: üz iç. - sıyın atmış, sığın yox: üzün, donun dəğişmiş, için yox. - sıy atılır, sığ yox: üz, don dəğişir, iç yox. - sıylı sıysız: durlu dursuz. türlü ttürsüz. burlubursuz. sifətli sifətsiz. - sıxıylı: qalın durlu, türlü, burlu, duruğlu. türüklü, buruğlu, bürlü, bürüklü, sifətli. - sıyı sıyrılmış: üzü tökülmüş. - sıyıva lə'nət: üzüvə tüpürüm. 1. sırt (< yırt. qırt). surat. - ısı sıt: sırtı ısıq: sırtası ısıq: üzü isti, çəkimli, yumşaq, sulum, məlih, cəzzab. 1. sırt. dış. - sırtıq: sürbet. sırbit. üzlü. 1. sağur. qabıq. gön. dəri. pust. çərm. - yer sağrısı: yer sağırsı: yer qabığı. - kişi sağrısı üz. 1. sərit. 1. satağ. (rukeş)
-sıymal, şumal, yapır, yapın, hamar, saf olan üz, yer: silət.
-kəsilmiş nərsədən görünən üz: silət. yalıt.
- üz iç: sıy sığat. (sıy: saya. sayağ. sıya. sıyağ. dur. duruğ. tür. türük. bur. buruğ. bür. bürük. sifət. üz).
- üz, don dəğişir, iç yox: sıy atılır, sığ yox. (sıy: saya. sayağ. sıya. sıyağ. dur. duruğ. tür. türük. bur. buruğ. bür. bürük. sifət. üz).
-yaşamla durma üz üzə sən, çatmasan amaca suyun tərsinə üzəsən.
-üz görkü göz, ər görkü söz. (görkü: gözəlligi)
-yetimdə ut duranmaz, utsuzda üz qızrmaz. (ut : utanış. utanma. həya).
-kötü gördün üz vermə, yaman gördün yol vermə, iyi tapsan qolun dola boynuna, yala yolun ipək döşə yoluna.
-üz örtüyü: silgir.
-üz üzə gələr: kəsişər. -yol uzunsa kəsişər. (kəsişər: üz üzə gələr). (yaşam boyu biriylə daha üzləşmək çox olasıdı)
-nərsiyə, bir yana əğinmək, yenilmək, düşnülmək, üz tutmaq, qəsd edmək, meyillənmək, təmayül göstərmək: sısınmaq. sesinmək. səsinmək. sıysınmaq. səvsinmək. sevsinmək. səvsinirmək. sevsinirmək. sansırmaq. sanısırmaq. sınısırmaq. sartınmaq. - bizim yeyib içib yatmağa çox sesinir. - göz könül öğrəşsə qana, əl yuşaqlığa savsıramaz. (yuşaqlığa: yumşaqlığa). - o uşağı vurğalı sesindi. - yavaş yavaş gedməyə sesinir. - havalar soyuğa səvsənimiş artıq. - hirsindən vurmağa, əl açmağa sevsindi. - könlün nəyə sansırır. - oyuna (qumara) haçandan səvsindiz: meyilləndiz. - bu sansırışın (bu təmayülün, meyillənişin) əlindən cana doydum.
-üz (üs) qat, təbəqə: sıva. sarığ. sarqı. üslük. üzlük. nərsənin dış qaplaması, örtüyü. qaplağ. qapağ. yayıq. yayqı. duvağ (> doğab (fars)}. sürək. sürük. yalca. yalcı. yaxı. boya. geyim. geyiz. taxım. paltar. kisvət. libas. bürgək. duruğ. durğ. üzüş. üsbaş. üzgöz. qiyafə. rukeş. puşeş. sətr.
-iç üz tovda, dənək pulda. (tovda: qızğınlıqda. sınılıqda). (dənək: sınağa çəkimə)
- soyuq üz: savıq salıt
- sıxıq üz: turşamış, büzük, sallaq üz, qiyafə. (sıxıq: boğuq).
- üz üzə: silə silə. burun buruna.
-üz çevirmək: sakınmaq. qaçınmaq.
- kişi sağrısı üz. (sağur: qabıq. üz. gön. dəri).
- üz sallamaq: üz turşatmaq. hirslənmək. utanıb yerə baxmaq. - ayağ sallayıb gedmək: boşuna, yarasız gedmək. - baş sallamaq: başı tovlamaq.
-üz aşağı: sallaq. eniş. - arabanı sallağa salmaq.
-üz çevirmək:nərsədən darılıb qayğınmaq. tutulmaq. olduğu durumu bəğənməmək, xoşlamamaq. qırılmaq. üzülmək. gücənmək. qırcıqmaq. sıxılmaq. qısılmaq. kürmək. kürümək. kürünmək. küzmək. küsümək. küsünmək. çözünmək. çözgünmək. büzünmək. büzgünmək. üzünmək. üzgünmək. küsmək {(1. < qıs. kis. {1. < qız. köz. qoz. qos. qoş. 1. < qaz. qas)}.
-nərsiyə çəkilən üz, örtü: sərir. siltə. qılıf. qilaf. (rupuş. rukeş. puşiş)
-suysuzluğa, azlığa üz tutmaq. seyizləşmək. sayızlaşmaq. sayazlaşmaq. nadir, kəmyab oluşmaq.
-bulnar məni solas göz, qara bəniz, qızıl üz. (bulnar: əsir edər). ( xumar gözlər əsir edər məni). (solas: (< solmaq: axmaq) məst. xumar. məxmur)
-üz tutmaq: savulmaq. sevilmək. sevrilmək. sıvılmaq. səğrilmək. sərğilmək. əğrilmək. sevməyə başlamaq. süzmək. axmaq. yenğimək. yenimək. yenismək. yensimək. sağınmaq. meyl edmək. - gün batmağa savuldu. - könlüm ona savuldu.

üzə -üzə girən: sırtıq. cıvık. sıvıq. sürbet. sırbit. qırnac. qırcanıq. qırnaşıq. sırnaşıq. sürnaşıq. çırnaşıq. qıynaşıq. yılışıq. bayıq. qaşqa. güctax. güstax. qoçtax. qurtax. gürtax. dürtük. sulu, boş, yüngül şakalar yapan kimsə. qapıdan. üzü bərk. qıycıva. qıcıva. çındırqayış. sürtük. qoycan. quycan. tərs. qatuvaz. qatavuz. qatvaz. qısıq. qısıqçı. qısqaç. qısnaş. qıtnaş. girtiş. kitriş. inad. simic. < sinic. sinicən. sinitən. simitən. əl çəkməyən. əl üzməyən. - qırnacın biridir yenilməz, qarşındakın caydırır.
-üzə salıb dayanmaq:siğinsimək. sirinsimək. sırınsımaq. çiğinsimək. (siğ < çiğ: bərk. boş, gəvşək olmayan) artığına çiğləşmək, ciqləşmək, tıxlaşmaq, bərkimək. sırtılmaq.
-seviş ağış, tün gün üzə yürkünər: yaxcı pis, gecə gündüz birbirin qoğalar.
- üz üzə: silə silə. burun buruna.
-yaşamla durma üz üzə sən, çatmasan amaca suyun tərsinə üzəsən.
-bir yerdən bir yerə, bir üzdən başqa üzə dəğişmək, köçünmək: sırpınmaq. sırpanmaq. sıyranmaq. sıyrınmaq. sıypınmaq. sirpənmək. sürpünmək. yerindən oynamaq.
-üz üzə gələr: kəsişər. -yol uzunsa kəsişər. (kəsişər: üz üzə gələr). (yaşam boyu biriylə daha üzləşmək çox olasıdı).

üzən -üzən balıq iz qoymaz, ağzı açıq giz qoymaz. (ağzı açıq: çox danışan). (giz : sır). (giz qoymaz: sir saxlamaz).

üzənərəq -özənib üzənərək gözətləmək, baxmaq: sezinmək. seyinmək. > sinmək. - o geddi, dönən değil, ardınca seyinmə.

üzər -yaşamda başarı ən gözəl yaraq, necəki səni sevməyən kimisin üzər.

üzərə -nərsə üzərə yaxılan öznə, boya, rəng: sır. sür.

üzərin -geyim, nərsə üzərin savma, aralıqlı işləmək, bəzəmək: sarmalamaq. savmalamaq. soymalamaq.

üzərinə -nərsə üzərinə süs yapan kimsə: sıracçı. sıraçı. sırmac.

üzərinə -nərsə üzərinə yapılan süs: sırac. sırma.

üzərinə -üzərinə yapılan lay, qat, boya, şir: sıl. sıva. sıv. - otağların sıvın dəğişməliyik. - yapı təməldən dağılır, o sıva qayğısına qalıb.
-nərsənin üzərinə sarılan, sərilən, tikilən, yapılan hər çeşit qırma qıyma saçağ: sarmaqır. sərməgəy.
-üzərinə almaq: üstələnmək. sarmaq. sarınmaq. sarılmaq. mütəəhhid olmaq. amaclanmaq. qəbul edmək.
-qapıların üzərinə sanalı (şumarəli) bölük: salqat. salsat > sat. (sal: tək) (tək, yalın, qabartılmış, gözə çarpan, çevrə ayırdılmış durumda qoyulmuş nərsə) pilak. kaşı.
-üzərinə ölü sərilib yuğunan taxt: sartax. saltax.
-üzərinə filmi salınan səfə, yer: saran. sarna. (göstəri üçün çevrələnmiş, kadrılanmış yer. bir olayın keçdiyi yer) .