Turuz söZLÜGÜ 15-01-2017 1395- III 18 400 Başlıq Bey Hadi



Yüklə 13,47 Mb.
səhifə72/171
tarix25.04.2017
ölçüsü13,47 Mb.
#15753
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   171

öqüq öğük. oğuq. sıxıq. əzik. qırıq. balcıq. parcıq.

öqün öğün. oyun. qurun. vax. zaman. - geç qurun: bevax. gec. gey. - quruna vasil olmaq: qocalmaq. ölmək. qərn (ərəb): yaş. zaman. yüzlük. xronos (yunan) : karyos (yunan) : zaman. - tarda (ispan): axşam.

öqünc öğünc. öğüş. övənc. öğənc. öğəş. övünc. övüş.

öqünmək öğünmək. 1. öğlənmək. sıyınmaq. sıytınmaq. sıynışmaq. sevnişmək. söyünmək. sevinmək. şad olmaq. xoşallaşmaq. (sıyındırmaq. sevindirmək) . 1. övünmək. öpünmək. güvənmək. qıvanmaq. göstəşinmək. gözdəğinmək.

öqünsüzlüq öğünsüzlük. yoğunluq. tərbiyəsizlik. (#yoğurluq: tərbiyəlilik. müəddəblik) .

öqüntürmək öğündürmək. övündürmək. güvəndirmək. qıvandırmaq.

öqünün - sənətiz ilən öğünün: ərdəm bilən öğlənin.

öqüş öğüş. öğünc. övənc. öğənc. öğəş. övünc. övüş.

öqüt öğüt. 1. savır. savrı. çavır. çavrı. çağır. çağrı. (sorağ. sorğa. xəbər). danışma. salıt. tüşrüt. düşrüt. tovsiyə. nəsihət. 1. sabağ. savağ. salıt. tüşrüt. düşrüt. nəsihət.

öqütmək öğütmək. sərgiləmək. sərgəmək. tovsiyə edmək.

öqütü -qulaq vermək kötüyə, min yaxcını azdırar, min yaxcının öğüdü, min kötüyə vız gələr.

öqüz öküz. sığır. mal. bön. qanmaz. abdal.

öqüzlüq öküzlük. sığırlıq. mallıq. bönlük. qanmazlıq. abdallıq.

öl -kişilik yaşa, kişilər təki öl.

ölçəq -ölçək aracları: dartıc. dartı. tərazı. dartı, tərazı daşı. sanca (< sanımaq: hesablamaq).

ölçəmək ölçmək. dartmaq. sağılamaq. sağulamaq. çağulamaq. çəkiləmək.

ölçəyi -çağ, zaman ölçəyi: saat. sağac. sayac. sayat. çağat. çağac.

ölçəyiş saldarış. (sallayıb ağırlığına baxma) ağır yüngül edmə. yoxlayış. dartış. tutuş. - danışdığın sözü saldarla sonra öt (ötür, de). - çuvalı saldarlamaq.

ölçmək 1. ölçəmək. dartmaq. sağılamaq. sağulamaq. çağulamaq. çəkiləmək. 1. sıncatmaq (> səncidən (fars) . muqayisə edmək.
-sağu, peymanə ilə ölçmək: sağulamaq.
-sallayıb ağırlığın yoxlamaq, ölçmək, dartmaq: saldarlamaq. ağır yüngül edmək. - danışdığın sözü saldarla sonra öt (ötür, de). - çuvalı saldarlamaq.

ölçü sağı. sağu. çağu. çəki. dartı.
-yardıma ölçü biçilməmiş.
- keçmişdə alım satımda, başınacan doldurulduqda bir dartı, ölçü qabı: qırqılım sağı. (qırqılım: qıpqılım: başınacan)
-ölçü qabı, me'yar: sapı. çapı.

ölçübiç saysana. hesab kitab. durac orac. qıyrat. qıyrac. qıyran.

ölçübiçli saysanalı. hesab kitablı. durac oraclı. qıyratlı. qıyraclı. qıyranlı.

ölçülməz -geyimlə kişi ölçülməz. (yapınc atda ər yatar). (yapınc: örtük) .

ölçünü -bir ölçünü kiçik bölümlərə bölən cızığlar: santi. çənti. çəntə. kənti. cızığ.

ölçüsü - gəminin suya batma ölçüsü: gəminin su sığımı
-
yer ölçüsü: sığ.
-bölmə, dağıtma qabı, ölçüsü: sağu. sağuq. kil. peymanə. məşgəfə. - qırqılım sağı: (qırqılım: qıpqılım: başınacan) keçmişdə alım satımda, başınacan doldurulduqda bir dartı, ölçü qabı.
- sağuq dolu gözləyu: gilas kimi dolmuş gəzləri.
- sağulamaq: sağu, peymanə ilə ölçmək .

ölçüsün çəkin. həddin -çəkin, ölçüsün, həddini bildirmək: silkib daşlamaq. silkəvətmək.
- ölçüsün tanımaq: sılağını bilmək.

ölçüsünə -bir tutşdurma, düzləmə biriminə, ölçüsünə görə oluşan azlıq, çoxluq: gözlənənlə, gərəkənlə oluşanın arasında düşən uzaqlıq, aralıq, ayrılıq, dalqıc, fərq, təfavüt. sapma. saçma. çapma. ox qabı. - sizin ölçüzə görə burda heç bir sapma görünmədi. - iki nümrə sapma ilə sınavdan düşdü. - qurşun iki metr sapma ilə imə (amaca) çatmayıb yerə düşdü. - iki dosd ara sapma düşməsin. - keçən dəprəmdə bu evin eşik duvarına yekə sapma (çat) düşdü.

ölçüsüz sanısız. qərarsız.

ölçüşmətən ölçüşmədən. sanamay. düşünmədən. sağınmazın. sanağmazın. - sanamay səggiz demə: düşünmədən, ölçüşmədən danışma.

ölçütmək salışdırmaq. qiyaslamaq.

ölçüyə -bəlli bir ölçüyə, ülgüyə, qurama uymama durumu: sapağlıq.
-bəlli bir ölçüyə, ülgüyə, qurama uymayan: sapağ. savağ. çapaq.
-bir ölçüyə görə artığ qalanı: savab. daşat. qaba tökülən nərsənin qaba sığmayıb dışarı töküləni.

ölən ır gedən. -yaxşılığı edisən yum gözünü ona sən, qarşı güdmə heç nədən, geri dönməz ır gedən. (ır: ıraq).
-başı başına olan yox, nədən yoxsa ölən yox. (sevmək öğrəşilir).

ölənə -güvənən özgüyə çox tez sınacaq, güvənin olsun özənki ölənə dək duracaq. (özənki : özüvəki).

öləni -yanan ilə kül olma, hər tikana gül olma, qaçsa əlindən bəxdin, bırax bəxdin qoy qaça, qaçan bəxdə qul olma, bəx dediyin əlində, biri öldü biri doğar, quyla itsin öləni, əlində tut doğanı.

ölər -çoxdan çox ölər, azdan az.
-yaşın keçər özlək ölər, özlək ilə yaşama, əldəkinin bul dəyərin, yarınlarda arama.
-iç geçirsə, güc gedər, dil ölürsə , el ölər.

öləsən - sən öləsən. sən öl. kəsinliklə. əslən. heçin. heç vax.

öləsən sən öləsən < sən olsan. sən sən ol. kəsinliklə. dibindən. heç bir çağın. heççağun. heçin.

öləsiyə ölmüş olaraq.

ölqə -gül solar yapraq tökər qalmaz yaşıllıqdan bir iz, ayrı ölkə başqa topraq türklüğüzdə dil biriz.

ölqələrə - topluluqda uzaq ölkələrə gedən quşlar: quşköçü.

ölqən ölgən. ölük. meyt. -ölük (ölgən. meyt) qoyulan çuxur: sapba < çapba. sinin (qəbrin) içi.

ölqəni - ölkəni qoruyan qoşlar (ruhlar): yurd saxıcı .

ölqəyi -ölkəyi yalan, ambarı siçan, tarlayı qarqadur talar.

ölmək 1. (bitgilərdə). qurumaq. 1. qocalmaq. quruna vasil olmaq: (qurun: oyun. öğün. vax. zaman). 1. quyruğu titrmək. canı çıxmaq. gəbərmək. 1. sınğmaq. sönmək. 1. sınmaq. qırılmaq. düşmək. - qonşumuz heçinə sındı. - qaynağı sındı: qaynamadan düşdü.
-
xəsdələnib çox tez ölmək: quş olub uçmaq.
-quşu ötmək: sevişmə, cütləşmə gücü yerində olmaq.
-yavaş yavaş ölmek: sınğmaq. qurub edmək, batmaq.
-piscənə, acınaqlı ölmək:gəbirmək. gəbərmək. - süycü süycü yeyənlər, acı acı gəgirmiş, ağzın açıb deyənlər, sonu bir gəbirmiş. (süycü: dadlı). (gəbirmək: gəbərmək. piscənə, acınaqlı ölmək) .

ölməm -ölməm deyən çox, sonu bir gün yox, biri əkir güllənir, bir yaxır küllənir.

ölmətən -ölmü ölmədən tanı, yaşamı vermədən canı.

ölməyin -unutmaq ölüm kimidir, ölməyin bacarmayan, zırbazır olar (ayaqlara düşər)
-acı çəkmək ölməyin, dadın almaq olmağın.

ölməyini -keçmşləri daşıyan, çətin çata yarına, olmaq içrə ölməyini görməyən, çox zor çəkər anlam verə yaşına.

ölməzliqə -ölməzligə qovuşmaq: əbədiyyətə qovuşmaq.

ölmü -ölmü ölmədən tanı, yaşamı vermədən canı.

ölmüş uçmuş. -nəfsi (ruhu) uçmuş (ölmüş), nəfəsi biçilmiş: tını üzülmüş, tini kəsilmiş.
-əri ölmüş qadın: qutuz. < qutsuz. dul.
-ölmüş olaraq: öləsiyə.
- işəngən durmuş, üşəngən ölmüş. (üşəngən: gəvik. təmbəl)
-piscənə, acınaqlı ölmüş: gəbirmiş. gəbərmiş. - süycü süycü yeyənlər, acı acı gəgirmiş, ağzın açıb deyənlər, sonu bir gəbirmiş. (süycü: dadlı). (gəbirmək: gəbərmək. piscənə, acınaqlı ölmək).

ölsə -it ölsə yiyəsi gömər, ər ölsə qarısı.

ölsəntə -unutma sən kölgəvi, sən ölsəndə o qalsın.

öltü -yanan ilə kül olma, hər tikana gül olma, qaçsa əlindən bəxdin, bırax bəxdin qoy qaça, qaçan bəxdə qul olma, bəx dediyin əlində, biri öldü biri doğar, quyla itsin öləni, əlində tut doğanı.
- sağın sığırı öldü: gəlir qaynağı qurudu.

öltürən öldürən. ölütən. öldürücü. (koşəndə). sınğıran. sınıran. sınğdıran. sındıran. sinğirən. sinirən. sindirən. (sındırıvcan. sındırıvğan. sindirivcən. sindirivcən).
-özün öldürən: özütən. salsalan. salsanan. asçanan. sınsınan. sinsinən.

öltürmək -özün öldürmək yol deyil, yolsuzluqdur.
-qol qanadın sındırıb qırıb, əzərək, zəcr verərək öldürmək:sıncıratmaq.
-asmaqla özün öldürmək, xudkoşluq edmək: saltınmaq. özün asmaq
-özün öldürmək: özütmək. ötüzmək. salsalmaq. salsanmaq. asçanmaq. asçalmaq. sınsınmaq. sinsinmək. xodkoşluq edmək. intihar edmək. (salsalan: salsanan. asçanan. sınsınan. sinsinən. özütən. özün öldürən)
-vurub öldürmək: sapdırmaq. çapdırmaq. saldırmaq. çaldırmaq.

öltürücü öldürücü. ölütən. öldürən. (koşəndə). sınğıran. sınıran. sınğdıran. sındıran. sinğirən. sinirən. sindirən. (sındırıvcan. sındırıvğan. sindirivcən. sindirivcən).

öltürülmüş -saçda (tavada) tov verilmiş, öldürülmüş ət, soğan, nərsə: saçaltı.

öltürür - kəsgin qılıc dil durur, qansız izsiz öldürür.

ölü -üzərinə ölü sərilib yuğunan taxt: sartax. saltax.

ölüq ölük. ölgən. meyt. -ölük (ölgən. meyt) qoyulan çuxur: sapba < çapba. sinin (qəbrin) içi.

ölüm əcəl . -bağır çağır gələn olmaz dadıva, ölüm gəlsə tutub alar canıvı, keçirməsən boş boşuna yaşamı, günlər keçər sorur qurur qanıvı. (qurur: qurudur)
-soyuq düşür, ölüm çökür varlıqlara
, üşür yerdə qızıl güllər
- ölüm gələr alar gedər, ayrılıqlar yıxar didər.
-aç gözünü kor olma, yoxsulluqdan xor olma, ölüm ovçu ov olma, çağı varan gedərmiş, başı varsa yaşarikən istəklərin edərmiş. (başı: ağlı)
-
hər gələn sevməz, hər gedən qırmaz, ölüm ayrılıq olmasaydı, dolu yazda çiçək vurmaz.
-nə borcum var yaşama, nə borcludu yaşata, ölüm izdə hər nəyin, heç nə olmaz çaşata.
-olum ağ boya, ölüm qarası, bir evrəndir ekiz arası
-ölüm gəlsə yox edər
, ayrılıqlar çürüdər.
-unutmaq ölüm kimidir
, ölməyin bacarmayan, zırbazır olar (ayaqlara düşər)
-
yaşama dəyər biçməsən, ölüm biçər yaşamı
- ölüm səğrişi: ölüm dalqınlığı. səkəratil movt (səğirmə. səğriş. səğrəmə. titriş. titrəmə).
-hey döşən döyüb mən mənəm demə, ölüm çatsa qırqınından qurtulam demə, hər işin var qıl ayaqdasan, köç çağı qaçar gücün qılaram demə.
-kündə yansa tüstələr
, ölüm olum üstələr
-ölüm bitmir oluma
, olum bitmiş ölümə. (bitmiş : təslim olmuş)
-ölüm çapar kölgəlik qoymaz
, ayrılıq düşsə kölgəsiz qoymaz
-ölüm yaxın görən yox, umut qıssa bilən yok, yollar uzun gedən yok, gedənlərdən dönən yok.

ölümə -ölüm bitmir oluma, olum bitmiş ölümə. (bitmiş : təslim olmuş).

ölümtən -ölümdən qoxsan, istəyin kimi olum yap. (olum : yaşam)
-dönüklər ölümdən qaçarkən dönüklüyü seçərlər.
-ölümdən qorxmaz ya sınır tanımır, ya danır.

ölümü -qırx el qıran gəlsə, ölümü çatan köçmüş.

ölür -ellərin tini dilində yatır, ellər ölür dilləri qalır. (tini: ruhu) .

ölürsə -iç geçirsə, güc gedər, dil ölürsə , el ölər.

ölürüz -hər an, hər gün yaşırız, aylar, illər ötür bir an yalnız ölürüz.

ölüşqəmək ölüşgəmək. soluğlamaq. soluğu, nəfəsi kəsilmək.

ölütçü salqar. sallağ. sallax. salqac. qıydağ. qıyac. qırğınçı. qırqıran. qantökən. qəssab. cani. cinayətçi. qatil.

ölütən öldürən. öldürücü. (koşəndə). sınğıran. sınıran. sınğdıran. sındıran. sinğirən. sinirən. sindirən. (sındırıvcan. sındırıvğan. sindirivcən. sindirivcən).

ölüyə -ölüyə pay yetişməz. (ölüyə pay düşməz).

ömər -it ölsə yiyəsi gömər, ər ölsə qarısı.

ömrüm -ömrüm tükənsə belə, sevgim tükənən deyil.

ömrümə -sənin təkcə gülün yaz gətirir ömrümə, səndən gələn bir gülüm qış günümü yaz edər.

ömrümüz -arzular uzun ömrümüz güdə, kimləri yetə, kimləri gedə!.

ömür -xoşluqları vurun başa, qəm çanağı dəysin daşa, ömür güdə arzu uzun , qıssa diləklə yaşa.
-yada salma keçəni keçdi ömür durmazsan, gələcək gözləyəyiri olki gülər üzləri var. (durmazsan: qalmazsan. fanisən)
-
seçimlərdə gec qalma, karvan sürər dayanmaz, uzun arzu qıt ömür, barğacına çatanmaz. (barğacına : mənzilinə)
- ömür bitər yol bitmez, varın itər, söz itməz.

ön -söyləməz ön sonun oyla. (oyla: düşün).

öncə - səhəl öncə geddilər. (səyil: səğil. səhil. az. bir az. qısa).
-ilk öncə saçda (tavada) tovlatılmış (tov verilmiş, biraz pişirilmiş), sonra təndirdə (ferdə) pişirilən əkmək: saçaltı.

öncətən -işlədilməyə, öncədən yasanmış, hazırlanmış: saplığ.

önçü salçı. -qoşunun salçı (önçü) gücləri yoxlayışa çıxmaq: salçılaşmaq.
-iki qoşunun önçü gücləri çarpışmaq: salçılaşmaq.

önə -elin güdən eldən önə keçənməz, könlün gəzən vurmuş aşmış dağları. (könlün gəzən: dilək gəzən).
-elin güdən eldən önə keçənməz, könlün gəzən vurmuş aşmış dağları. (könlün gəzən: dilək gəzən).

önəmli 1. sanılı. saylaq. 1. sayılı.
-satın alsan qulağdan, satın satsan ağızdan. (alanda qulağıva inanma, gözüvə inan, satanda gördüyün önəmli deyir, danışdın iş alır)
-ən önəmli damıt, nuxdə: can alıcı damıt, nuxdə. sins.
-önəmli atılımlar, iqdamlar qaldırtmaq, qıldırtmaq: səksətmək. səksəndirtmək. sallatmaq. sallandırtmaq.

önəmsəmək sibləmək. sinləmək. kibləmək. çıplamaq. oxlamaq. aldırmaq. dikləmək. dəğər vermək.

önəmsəməmək sərmək. sərimək. salına bıraxmaq. asmaq. oluruna, axışına vermək, ötürmək. saymamaq. boş vermək. boşlamaq. taxmamaq. uğraşmamaq. ilgilənməmək. aldırmamaq. başısoyuğluq, qəflət edmək. boş tutmaq. ötürmək. qısrınmaq. qırsınmaq. ehmal edmək. - işin gücün sərib, gündən günə dalı düşdü. - ev eşiyin sərib, oynaş dalıca gəzir.

önəmsiz 1. . silik. 1. dəğərsiz. 1. cüzi'. gözə gəlmiyən, çarpmayan. 1. sanısız. saylaqsız.

önq önğ. onğ. sağ. sağlam. doğru. dorut. doruc. durut. duruc. onğat. oğat. onat. iyi. güclü. daynaq. dayqan. dadnaq. dadqan. acar. çağal. çağqal. sağlı. sağal. sağqal.

önləmək 1. sakıtmaq. sağqurtmaq. sağurtmaq. mumaniət, cilovgirlik, pişgirlik edmək. 1. sanmaq. ağırlamaq. anlamaq. arıtmaq. bağışmaq. bağşamaq. bəkləmək. dözmək. duruzmaq. düşünmək. gərəkləmək. götürmək. gözləmək. sarqırmaq. onarmaq. saltamaq. sayğımaq. saymaq. sıylamaq. yoğlamaq. yoğurlamaq. ummaq. güvənmək. güdmək. inanmaq. qaldırmaq. qıldıqmaq. qılmaq. - qabağdan onanmış ölüm güc gəlir. - eşitmək, onamaq deyil. - sorunu eşitmək, o demək deyir ki onadın.
-sıxışdırıb tərəşməsin önləmək: quyruğunu qısışdırmaq, sıxışdırmaq.
-sel önləmək üçün əkilən bitgi, ağac, bağlanan, qurulan bənd, sədd: silən. selən. büküt.

önləyən -nərsəni başqa nərsəylə çırpışıb yaralanmasını önləyən tikə, bəd: sipər. çıpır. savır. (1. < çırpmaq. 1. < savmaq).
-təkərli aracları arxasına vurulub, su, palçıq sıçramağı önləyən enli tikə: sapqal. çapqal. gilgir.

önlüq önlük. sipər. çıpır. savır. (1. < çırpmaq. 1. < savmaq).

önsayın sayıntı. məfruzə.

önson çitil. sitil. hər nəyin qutarmağına, sonuna yaxın bölümü. ətək (# sonöt: sonötə: nərsənin qutarmasından son sürə) .

öntə -ən öndə, yuxarda olan: satığ. üstük. (# sapığ. astığ. çapığ. ən aşağda, altda olan. ətək. damənə)
-dönəmiz döndü dönükdən dönüyə, iyilər qaldı geri pis kötülər öndə gedir. (dönəmiz : öğnümüz. zamanamız).

önünə -gün, yağış, qardan qorunma üçün bir yeri önünə qayrılan, yapılan sərgə: sayvan. qayvan. saçvan. (bir yerdən, bir yerə aşırmaqla, artırmaqa, qayırmaqla əklənən tikə, parça). saçağlıq. kölgəlik.

önüntə -bir çözüm önündə aciz, qabiliyyətsiz, gücsüz olan: sakın. səkin.
-bir çözüm önündə acizlik: sakınc. gücsüzlük. yetisizlik. sığımsızlıq. sığasızlıq. qabiliyyətsizlik.
-qoşunun önündə gedən qol: salçı. pişqaravul. devriy. kəşf qolu. (# dalçı: qoşunun dalında (ardında) gedən qol)
-göz önündə, düz cızqıda bulunan, gözün alabiləcəyi: düz cızqı doğrultusuna, gözün alabiləcəyi sınır içindəki sərik, mənzərə, yer, toprağ. sıyrım. sıyırım. sıyırdım. (nərsənin uzunlaması).

önüntəqi -ev, yapılar önündəki üsdü qapalı girişlik: sağanlıq. saxanlıq. sahanlıq. sayanlıq. daşlıq. dışlıq. səhn.

önüntən -sən bir eyi, min kötü, qaç önündən, qor kökü, bir sarmaşıq güllükdə, qurutmuşdur min kökü. (qor: qoru). (sarmaşıq: asalaq. əngəl) .

önür > hünər.

önürlü > hünərli.

önürmək > hünərmətlik redmək.

önürsüz > hünərsiz.

öptə - gütrəmədiyin daşı öpdə yerində dursun.

öpünmək övünmək. öğünmək. güvənmək. qıvanmaq. göstəşinmək. gözdəğinmək.

örə -sapdan örə dək: sapdan hörüyə. ''a'' dan ''z'' eyə dək.

örətin oratın. dikə duran. ayağ üsdü. - ərincək örətin uyur, yatıp işsər. : təmbəl ayağda yuxlar, yataqda işləmək duyğusunda olur.

örqüc örgüc. hörgüc. güvən. küvən. güpən. güpər. (> kuhan (fars)}. - iki güvənli dəvə.

örmək hörmək. sarmaq. sarımaq. salımaq. bükmək. dürmək. dürgəmək.

örnəyi -adam vardı adamlığın örnəyi, adamda var geymiş adam köynəyi, adam vardı adamlığı qaldırar , adamda var adamlığı batırar.

ört -əlləri ört basırmaq: sıypalamaq. sıypamaq. sığpalamaq. sığpamaq. sıyqalamaq. - kəmçiliklərin sıypalağa vurunmaq.

örtbas -örtbas edmək: 1. sinmək. (sink (ingilis). batmaq. basınmaq. gömülmək. saplanmaq. qafasına girmək. çökünmək. dalınmaq. içinmək. düşünmək. sağınmaq. sağanmaq. eninmək. azalmaq. unutulmaq. yerləştirmək. yatınmaq. 1. sınğıtmaq.

örtbaslamaq quymaq. quylamaq. saxlamaq. gizləmək.

örtəq -gözəl, görklü ördək çeşiti: sona. soyna. söynə. sevnə.
- ördək uçar qaziylə, dil qorunar yaziylə.

örtələmək saxlamaq. gizləmək. (# savlamaq: açıqlamaq. faşlamaq. xəşləmək)
-iki nərsəni birbirinə bağlamaq, örtələmək: sırmaq. sırımaq. sıramaq. - yorqan sırmaq: yünü iki parça arasına yayıb tikmək. yorqan tikmək.

örtən çatan. çatran. qapayan. gizlədən. buran. bürügən. sater. (# satan. açan. ifşa edən) .

örtər - adam vardı para örtər manını, adamda var açar para manını. (manını: aybını).

örtəyiqən -boynuvu çox uzadıb ördəyikən qaz olma, nazlı qıza göz süzütüb kişilərə ar olma.

örtmək 1. quşutmaq. quşatmaq. qurşamaq. köşütmək. tutmaq. - bulut göyü quşatdı. - duvar günün önün quşur, gün düşmür. 1. salmaq. - üstüvə bir nərsə sal. 1. sırlamaq. sıyramaq. sarlamaq.
-çəkib örtmək: sərmək. - çarşabı paltarlarların üstünə gər.

örtü -nərsiyə çəkilən üz, örtü: sərir. siltə. qılıf. qilaf. (rupuş. rukeş. puşiş)
-üstörtü: sırtuv. sartuv. sırtov. pencək. kot. arxalıq.

örtüq -(boya, parça, taxda, daş, qır kimilər) bir nərsəninin üzərinə vurulan, yaxılan, yapılan üzlük, örtük, qaplama: sarqıt. (salqıt: (bir yerin altına, üstünə, yuxarısına salınan, qouylan, döşənən nərsə)
-hər çeşit örtük: sarcağ.

örtüq örtük. 1. sarac. saran. geyim. 1. salma. yazma. 1. yapınc. -yapınc atda ər yatar. (geyimlə kişi ölçülməz). 1. sarı. çatma. 1. sırt. sırıt. qab. qabıq. cild. 1. savan. puşiş < bürgüş.
-hər örtük: sarğuc. > sərpuş. özəlliklə yemək boşqabının, sinisinin üstünə çevrilən govuq qapağ.
-nərsənin dışın, üzün saxlayan, sağlayan örtük: hər nəyin örtüyü, dərisi, qabığı, üzü. sağrı (səğri. sarqı) (< saxlamaq. sağlamaq. sarlamaq). - yer sağrısı: yer üzü. - sığır sağrısı: inək dərisi. - qoyun sağrısı: qoyun dərisi.
-ördək çeşiti: saralağaz. anqut.
-böyük örtük: sarap. sarab. sarqağuc.
-döşəmə ilə qalının arasına salınan örtük: təkəlti. təkaltı.
- örtük, süfrə açmaq: saçağ yazmaq. sərik sərmək.
-bəzəkli örtük: salmaduvağ.
-nərsənin üstünə salına duvağ, kiçik örtük: salduvağ. salduv. saltuğ. saldığ. (> sandığ). - oturacaqların salduv yırtılıb.

örtüqlə -ay, örtüklə qapanmaz, qurçamasan bulaq suyu bulanmaz.

örtüqlü -örtüklü nərsə: sırlı.

örtüqsəmək -(boya, lay, incə qatla) nərsə üzərin örtüksəmək, qaplamaq: sıvamaq. sıvlamaq. sılamaq. (sıv!. sıva!. sıla!) saypalamaq (özəlliklə duvarı, nərsənin üzərin kağazla qapalamaq) (kirəcləmək: ağartmaq. gəcləmək) laymanlamaq. boyamaq. -təməldən dağıq yapın sıvayıb, sırıtladılar bizə.

örtülü 1. quşutlu. : köşütlü. keşikli. kölgəli. (açıq olmayan) 1. sıpqılmaz. sezilməz. sezgilməz. sızılmaz. sızqılmaz. gizli. tutuğ.
-üstü örtülü olan nərsə: sır. sirr. giz.
-gizli, örtülü olmamazlıq: sezilərlik. sezilirlik. sezgilirlik. sızılırlıq. sızqılırlıq. sıpqılırlıq. gözə çarpılırlıq. bəllənirlik. ehsas olunurluq.
-gizli, örtülü olmayan: sezilərli. sezilir. sezgilir. sızılır. sızqılır. sıpqılır. gözə çarpılır. bəllənir. ehsas olunur durumda.
-örtülü, gizli iş: yoğur. oğur. yoruğ. qaçaq.
-həfdə bazarı, aylığ bazarı kimi keçəri olub, böyük alanda qurulan üstü örtülü bazar: sıyırma. siyirmə. sıyırqı. sıyma. sırqı. (< sıyırmaq: ayırmaq).
-üstü örtülü, gizli nərsəsi olan: sırlı.
-qaçıq, gizli, örtülü olan nərsə: sinsi. sintə. sinti. sıntı. siğsi. sığsı.
-evlərdə ısınma üçün qurulan üstü örtülü ocağ: küysü. (< küy: qor. od). kürsü.
-üstü örtülü arx, kəriz, kəhriz: sarap. sarab. sarqağuc.

örtülüb -örtülüb basırılmış: salbas. gizli. (məhrəmanə) .

örtünmək 1. sakınmaq. gizlənmək. çəkinmək. (# sərinmək: özünü vermək) 1. sinğmək. sınğmaq. batmaq. dalmaq. basınmaq. 1. sığınmaq. bağınmaq. yerlənmək. qonmaq. qoyunmaq. qonuqmaq. qucaqlanmaq. sıxlınmaq. soxulmaq. - hammı bir otağa sığıb yatdılar. 1. tutmaq. - bu ikisi birbirinə sığır.
- sakınmadan: düşünmədən.
- sağınıb səkinmk: düşünüb çəkinmək.
- can sakınmaq: can qorumaq.
- bəğənmədiğin yerdən kimsədən sakın.

örtüyə -qaba, qabığa, örtüyə, cildə bürümək, qoymaq: sırıtmaq. - pitik sırıtlamaq.

örtüyü -malqaranın belinə salınan yüklük örtüyü: palan. səmər. < çəmər. (> kəmər). paltan.
-nərsənin dış qaplaması, örtüyü:sıva. sarığ. sarqı. üslük. üzlük. qaplağ. qapağ. yayıq. yayqı. duvağ (> doğab (fars)}. sürək. sürük. yalca. yalcı. yaxı. boya. üz (üs) qat, təbəqə. geyim. geyiz. taxım. paltar. kisvət. libas. bürgək. duruğ. durğ. üzüş. üsbaş. üzgöz. qiyafə. rukeş. puşeş. sətr.
-nərsənin örtüyü: sır. sirr. giz.
-hər nəyin örtüyü, dərisi, qabığı, üzü: nərsənin dışın, üzün saxlayan, sağlayan örtük: sağrı (səğri. sarqı) (< saxlamaq. sağlamaq. sarlamaq). - yer sağrısı: yer üzü. - sığır sağrısı: inək dərisi. - qoyun sağrısı: qoyun dərisi.
-başörtüyü: saçırqaç. saçırquç. sarığuç. sarquç. saçlıq.
-üz örtüyü: silgir.
-gözün saydam örtüyü: sızgək. süzgək. sürgək.
-tavan, döşəmənin örtüyü: salduvağ. salduv. saltuğ. saldığ. (> sandığ). pərdi.

örüq örük. hörük. qurum. bağda. bafda. quru.

örülmək hörülmək. qurulmaq.

örünc örüş. hörüş. hörünc. otarı. sıy. sığ. yalam. yalama. rüşvət.

örünmək -nərsənin izi nişanı görünmək: sızmaq. sızımaq (süzmək. süzümək). - dan atıb gün sızdı. - gün çapağı göründü: günün ucu göründü. gün sızdı.

örüş örünc. hörüş. hörünc. otarı. sıy. sığ. yalam. yalama. rüşvət.

örüşçü hörüşçü. hörünçü. otarıçı. sıyçı. sığçı. yalamçı. yalamaçı. rüşvətçi. rüşvətxor.

örütmək hörütmək. savqurmaq. savqurlamaq. sarpqırlamaq. sarpqırmaq. sipərləmək. sapıllamaq. (bəkləmək) qorumaq. qalxanlamaq. qaplamaq. sığındırmaq. saxındırmaq. bağındırmaq. hifz edmək. səngər, barikad qurmaq.

ösmələq ösmələk. səməni. sümələk. ösünmüş, cücərmiş buğda, arpadan yasanan yemək.

ösünmüş -ösünmüş, cücərmiş buğda, arpadan yasanan yemək: səməni. sümələk. ösmələk.

ösüşmək sərilmək. sərpilmək. gəlişmək. dallanıb budaqlanmaq. göyərmək. göysərmək. yetişmək. daraqlanmaq. diriklənmək. (əfzayiş. urçalış. dirçəliş. rüşd. rovnəq. nəmovv. müvəffəq. pişrəft. kamyab. tərəqqi). - daraq bazar: dərik bazar: rovnəqli bazar. dirik işli: işləri yolunda, gəlişmədə. - kefi dirik: kefi kök). - gündən günə işlərimiz daraqlanır. - işlərimiz daraqlandı, dərikləndi: cürləndi.

öt -keçəndən keç, ötəndən öt: saçılan sütə ağlama. yıxıqla yıxılma, yanığla yanma.

ötə -bir yerin, toprağın bir ucundan ötə ucuna dək uzanan bölümü: sıyrım. sıyırım. sıyırdım. (nərsənin uzunlaması).
-ötə gedgən: çox aşırı. - ölkə bəyləri ötə gedgən qıyın (zalim).
-ötmüş, ötə çağdan, qalmış: savın. savıq. savuq. bayat. ötüş. əsgi. qədim.
-malları ötə bəridən alıb ora bura satan böyük alverçi: sart. sarıt.

ötəçi ötücü. şakırçı. şağırçı. şağıçı. şarkıçı. çağırçı. çağıçı. çaxırçı. oxucu. əzgiçi. mahnıçı. türküçü. yırçı. nəğməçi. müğənni.

ötəq ötək. öçək. sarqın. əsməkli. yelintili hava.

ötəmək ödəmək. yetmək. - gəliri gedirin ödəmir. - dadı acısın ödəmir.

ötəməqtə -utamaqda var, ödəməkdə : almaqda (yeməkdə) var, verməkdə.

ötəmir ödəmir. yetmir. kafi değil. - gəliri gedirin ödəmir. - dadı acısın ödəmir.

ötən - ötən yaşdan, axan yaşdan, əsik başdan, kar çıxmaz. (əsik: əsrük. kefli).

ötən - ötən işə savalat. (savalatmaq: salavatmaq. boş vermək. unutmaq) .

ötəni keçəni . -unutmasan ötəni, ötər günlər, gələn günün yad olur. (ötər günlər: boşuna keçər günlər) (gələn günü yad olur: gələcəyivi düşünəməzsin).

ötənlərə -ötənləri daşısan ayağında güc qalmaz, ötənlərə qayıtsan, yarınlara yol qalmaz.
-ötənlərə ütükmə: keçmişlərə yanma, püşman olma. -ötənlərə ütükmə, gündəligə gecikmə, yarınları unutma.

ötənləri -ötənləri daşısan ayağında güc qalmaz, ötənlərə qayıtsan, yarınlara yol qalmaz.

ötənməmə -çağında ödənməmə: salış. - kiranı, borcu salışla verməyin.

ötəntən -keçəndən keç, ötəndən öt: saçılan sütə ağlama. yıxıqla yıxılma, yanığla yanma.

ötər -yaş keçər sevgi ötər durca qalanmaz kimsə, kişi oldur o günə qılsın özüçün yarağın. (durca : dəğişməz. sabit) .
-ötər günlər: boşuna keçər günlər . -unutmasan ötəni, ötər günlər, gələn günün yad olur. (ötəni: keçəni). (gələn günü yad olur: gələcəyivi düşünəməzsin)
-iti əsən tez ötər, iti yanan tez sönər.

ötəri -sevərəm mən səni candan içəri, hər nə çəkir məni səndən ötəri.

ötqə ötgə. sıyın. sığın. sınır. suyun. qılıq. qılınğ. xuy. əxlaq. məzac. təb'. karakter. tembir.

ötqü ötgü. 1. ötük. macəra. 1. üzgü. quşaq. qolşaq. qolaş. asqı. çalama. salama. asqır. asqur. - tüfəng asquru.

ötqüzmək -nərsəni nərsiyə ötürmək, ötgüzmək, keçirmək: saplamaq. sapaqlamaq.

ötlənin - ərdəm bilən öğlənin: sənətiz ilən öğünün.

ötmə ötüş. şakır. şağır. şarkı. çağır. çaxır. oxuma. təğənni. tərənnüm. (sarqa (sanskirit)) .

ötmək 1. şağmaq. şakımaq. şağımaq. şağırmaq. çağımaq. çağırmaq. çaxımaq. təğənni, tərənnüm edmək. 1. şakımaq. sağımaq. sağrımaq. səyrimək. oxumaq. 1. sayramaq. sağramaq. səyrəmək. səyrəmək. oxumaq. avaz, nəğmə söyləmək. 1. səyrimək. səğrimək. oxumaq.

ötməz utmaz. səltə. şəltə. < salta. {> səlitə (fars)}. gözü bərk. həyasız.

ötmüş -çağı ötmüş, dadı çönmüş, qaçmış yemək, nərsə: savın. savıq. savuq. savğın. savnığ. bayat. geçgin. - savın yemək yməkdən bıqdıq.
-ötmüş, ötə çağdan, qalmış: savın. savıq. savuq. bayat. ötüş. əsgi. qədim.

ötrəq ötrək. sağraq. sayraq. səyrək. səğrik. sərik. soğraq. soyğaq. söylək. oxraq. əzginik. xoş oxuşlu, səsli, nəğməli, ahəngli. - sayraq şarkıçı.

ötrüq ötrük. 1. salığ. yalığ. sülüğ. sülüh. sürgü. sürgün. sürgünlük. sürgüş. isal. 1. sıçağ. sağnaq. ishal. isal. 1. sıçağa. ishallı. isalı olan.

ötrülmüş saltıq. saltuq. çaltıq. çaltuq. salınmış. atılmış. bıraxılmış. (tərk edilmiş) .

ötrümsümək ötümsümək. savınsımaq. savısımaq. bayatsımaq. bayısımaq. qoxusımaq. küfsümək. sasısımaq. sasıqsımaq. pozığsımaq. çürümsümək.

ötrüsüz ötürsüz. öğsüz. kötəlsiz. qanıtsız. tanıtsız. yararsız. yaraşsız. salıqsız. saqıtsız. dəlilsiz. cəhətsiz. qoşdurum.

ötrüşmək -sanına gəlib gəlməyəni ötrüşmək, demək: sandırışmaq.

öttəqlənmək ötdəklənmək. quşqulanmaq. 1. quşq olmaq. bir nədənlə yuxusu qarışıb, yuxudan olmaq, oyanmaq. 1. mürgülənmək. bir kiçik sürə göz yumub, yüngülcə yuxusun almaq. yüngülcə yatmaq.

ötü - quşötü: quşçalı: quş ötüşü, oxuşu.

ötüb -çox yemə qəmdə könül ötüb küçüb keçənlərin, ki sənə qalmayacaqdur nəyisə çox yediyin qəmdən ötür.

ötücü 1. ötəçi. şakırçı. şağırçı. şağıçı. şarkıçı. çağırçı. çağıçı. çaxırçı. oxucu. əzgiçi. mahnıçı. türküçü. yırçı. nəğməçi. müğənni. 1. sayrağ. sayrağı. sayruc. sağraş. sağrac. sağruc. avazəxan. nəğməçi. 1. sayraçı. sağraçı.
-ötücü quş çeşiti: sındılac. sığdılac. sığac. - sığac işi irməz, ortun təpmək: sərçə işi değil xərmən döğmək.
-ötücü quş: sandalac. səndələc.

ötüq ötük. ötgü. macəra.

ötüqçü ötükçü. sürücü. dürtgüc. dürtücü. törücü. bais. mühərrik. təhrik. təhərrük. müşəvviq.

ötüqün ötügün. başmağın. - paltarı, ötügün salıb oturdu. geyim başmağın çıxartdıb əyləşdi. (salmaq: çıxarmaq).

ötül ödül. 1. saça (> səza (fars)}. savrın. sovrun. payğaş. pağaş. payaş. padaş. şabaş. tapaş. yağıt. 1. sıla. sılağ. sıyla. sıylağ. midal. nişan. - sıla almaq.
-ödül, payaş, padaş vermək:saçatmaq. saçamaq. ödülləmək. ödüllətmək. savrıtlamaq. sovrutlamaq. yağıtamaq. yağıtlamaq.

ötül ödül. sıy. sığ. öğlətiş. iftixari verilən nərsə.

ötülləmək ödülləmək. 1. ödüllətmək. saçatmaq. saçamaq. savrıtlamaq. sovrutlamaq. yağıtamaq. yağıtlamaq. ödül, payaş, padaş vermək. 1. sıylamaq. sığlamaq. saylamaq. iftixari bir nərsə vermək.

ötüllətmək ödüllətmək. ödülləmək. saçatmaq. saçamaq. savrıtlamaq. sovrutlamaq. yağıtamaq. yağıtlamaq. ödül, payaş, padaş vermək.

ötüllü ödüllü. saçavar {(> səza var (fars)}. layiq.

ötümsümək ötrümsümək. savınsımaq. savısımaq. bayatsımaq. bayısımaq. qoxusımaq. küfsümək. sasısımaq. sasıqsımaq. pozığsımaq. çürümsümək.

ötümsümək geçginsimək. savınsımaq. savısımaq. bayatsımaq. bayısımaq. savığınsımaq. savnısınmaq. dadı çönəsimək, qaçısımaq.

ötün zaman . -ötün ötür heç baxmayır geriyə.
-ötün ötür heç baxmayır geriyə. (ötün: zaman).

ötünclü ötüşlü. səpəli. əlaçıq. bağışlı. savğatlı. sovğatlı. səxavətli. səxi.

ötünə keçmişə. -yaşam, sevməz keçmişdə qalanları, ötünə yananları.

ötünmək 1. ötüşmək. silgəmək. silgələmək. silgətmək. siləmək. silmək. oğuclamaq. bağışlamaq. əff edmək. qısrıtından, qıtsırından, təqsirindən keçmək. - siz silsəz, o böyük tanrı silər. - siliniz: bağışlayın. 1. aşmaq. sovulmaq. rədd olmaq. 1. keçrinmək. qəbul olmaq. - bu burğan ötünmədi: bu pişnəhad qəbul olmadı. - ötnüşlü söz de: qəbul olunan söz de. - .

ötüntü - onun qutu ötündü, uçundu: onun bəxt ulduzu söndü.

ötür - dalqınlıq qaçırır uykularımı, kimsələr biləmir acılarımı, bir yadın oluram gecə olunca, illər ötür ata dan ışıq doğunca. (yadın: kəndinə yabancı)
-hər an, hər gün yaşırız, aylar, illər ötür bir an yalnız ölürüz.
-ötün ötür heç baxmayır geriyə. (ötün: zaman).
-çox yemə qəmdə könül ötüb küçüb keçənlərin, ki sənə qalmayacaqdur nəyisə çox yediyin qəmdən ötür.

ötürəm -qaldıq yaman günə biz, bilməm nədən qınamız. -qanmır deyir qanıram, kordur deyir görürəm, laldır deyir ötürəm, kardır deyir duyuram, bilməm nədən qınamız. (qınamız: 1. əzabımız. 1. günahımız).

ötürmə yola salma.

ötürmək 1. sərmək. sərimək. salına bıraxmaq. asmaq. oluruna, axışına vermək, ötürmək. saymamaq. boş vermək. boşlamaq. taxmamaq. önəmsəməmək. uğraşmamaq. ilgilənməmək. aldırmamaq. başısoyuğluq, qəflət edmək. boş tutmaq. qısrınmaq. qırsınmaq. ehmal edmək. - işin gücün sərib, gündən günə dalı düşdü. - ev eşiyin sərib, oynaş dalıca gəzir. 1. salmaq. savmaq. - suyu tarlaya sav. 1. saçmaq. səpmək. (# saxmaq: sakmaq. tuturmaq)
-nərsəni nərsiyə ötürmək, ötgüzmək, keçirmək: saplamaq. sapaqlamaq.
-(nərsiyə) ötürmək, almaq: salmaq. daxil edmək.
-sərbəs ötürmək: salmaq. salbamaq. bıraxmaq. - cilov salbamaq: ovsar, dizgin bıraxmaq. - qopay salbamaq: izləməkdə köpək bıraxmaq. bir yerə, biri üstünə it ötürmək.
- bir yerə, biri üstünə it ötürmək: qopay salbamaq. izləməkdə köpək bıraxmaq. (salmaq: salbamaq: bıraxmaq. sərbəs ötürmək).

ötürməmək - dinc ötürməmək. quyruğun braxmamaq. götünə girmək.

ötürməz -doğru kişi versə sözü ötürməz, heç bir kölgə artıq boya götürməz.

ötürsə -can tənində, huş başında, güc əlində varkən, çalış yapın diləgin, çağ ötürsə, son yetirsə, heç bir əldən iş gəlməz.
-arpa buğda yağ verməz, yaş ötürsə dad verməz.

ötürsüz ötrüsüz. öğsüz. kötəlsiz. qanıtsız. tanıtsız. yararsız. yaraşsız. salıqsız. saqıtsız. dəlilsiz. cəhətsiz. qoşdurum.

ötürtmək keçtirtmək. qəbullatmaq. - gücün çatarsa ötürt.

ötürüc sıyırqan. sıyırğan. sıyırdan. siyirən. siyirgən. > sırağan. sıradan. sürgü. sürüdən. sürgüdən. sürgütün. ayağ boşaldan. ayağın açan. isala aparan. yörgüc. müshil.

ötüş 1. ötmə. şakır. şağır. şarkı. çağır. çaxır. oxuma. təğənni. tərənnüm. (sarqa (sanskirit)) 1. savın. savıq. savuq. bayat. ötmüş, ötə çağdan, qalmış. əsgi. qədim. 1. savır. savrı. çavır. çavrı. çağır. çağrı. (sorağ. sorğa. xəbər) səs. sıylav. sılav. də'vət.
- bağış, ötüş istəmək: başın ətəyinə salmaq.
-tutqun, yasıq, qəmli ötüş: satı. sağı. (sığı).

ötüşlü ötünclü. səpəli. əlaçıq. bağışlı. savğatlı. sovğatlı. səxavətli. səxi.

ötüşmək 1. ötünmək. silgəmək. silgələmək. silgətmək. siləmək. silmək. oğuclamaq. bağışlamaq. əff edmək. qısrıtından, qıtsırından, təqsirindən keçmək. - siz silsəz, o böyük tanrı silər. - siliniz: bağışlayın. 1. səğrəşmək. oxuşmaq.

ötüşü oxuşu. - quş ötüşü, oxuşu: quşçalı. quşötü.

ötüzmək özütmək. özün öldürmək. salsalmaq. salsanmaq. asçanmaq. asçalmaq. sınsınmaq. sinsinmək. xodkoşluq edmək. intihar edmək. (salsalan: salsanan. asçanan. sınsınan. sinsinən. özütən. özün öldürən) .

öv alqış elə. alqıla. qəbulla. sev . -unut gedsin keçənin , qıvancla alqış elə seçənin. (qıvancla: sevinclə). (.

övən övücü. gürüdəkçi. məddah.

övənc öğənc. öğəş. övünc. övüş. öğünc. öğüş.

övərəm tapınnam. sayqılaram . -yaxcılığa tapınnam, yamanlığı unutmam.

övmək (birini). öğmək. gürüdəyin, gürdəyin, gurdağın, gurlağın çalmaq.

övücü övən. gürüdəkçi. məddah.

övülən - dövülən uşaq uyatsız, övülən uşaq soyatsız. (uyatsız: vicdansız) (soyatsız: nəcabətsiz. qurra ).

övünc övənc. öğənc. öğəş. övüş. öğünc. öğüş.

övüncü güvənci. qıvancı. sıylac. sıylaçı. sığlaçı. saylac. saylaçı. fəxr duyan. faxir. pərəstişkar.

övünəyim -bir avuc topraq, birazda suyum ben, nəyimlə övünəyim, işdə buyum ben. (mevlana).

övünmək öğünmək. öpünmək. güvənmək. qıvanmaq. göstəşinmək. gözdəğinmək.

övüntürmək övündürmək. öğündürmək. güvəndirmək. qıvandırmaq.

övür tapır. tapınır. sevir . -dilsiz ellər yurtsuz qalır, yurtlu ellər dilin tapır. (tapır: tapınır. övür. sevir).

övüş övənc. öğənc. öğəş. övünc. öğünc. öğüş.

öyərlər -enginlərin dərinligin sevənlər, dənizlərin dalqınlığın öyərlər. (engin: uqyanus).

öylə -gah öylə gah böylə olmaq: səğmək. səğimək. səğdələmək. səndələmək.

öyrənmiş öğrənmiş. -min illikdə öğrənmiş, bir anlıqda itinmiş.

öyrəşəsən -keçirdisən illər boyu öyrəşisən bir işi, unutmağa yoxdu gərək öyrəşəsən heç işi.

öyrəşisən -keçirdisən illər boyu öyrəşisən bir işi, unutmağa yoxdu gərək öyrəşəsən heç işi.

öz 1. özlü. sıxı. sıxığ. tıxız. tıkız. yoğun. toxun. mütərakim. -qazların sıxılcan. 1. töz. sins. anlam. utuq. utçuq. uçuğ (ruh). içik. içrik. - sözün uçuğu: sözün ruhu. - uçurun çıxarmaq: uçuğun çıxarmaq: anlamın açıqlamaq. - uçursuz: anlamsız. 1. som. sek. teyxa. xalis. saya. sadə. qatqısız. - som araq.
-(çoxuyla danış, öz bilənin ed) . -köp bilən get, özbaşınla yür. (yür: qıl). (köp : çox).
- köp bilən ged, öz başnla yürə. (köp: çox). (yürə: davran. rəfdar ed)
-sayrac olsan öz bağında sayra sən. (öz elin, öz dilin) (sayrac: sayırğac. bülbül)
-öz elin, öz dilin ( -sayrac olsan öz bağında sayra sən). (sayrac: sayırğac. bülbül)
-öz içinə çəkilmək: sindirəmək.
-kəndi aşın kəndi başın, öz işinlə kəndin aşın.
-tülküsüz topraq, öz tazısız yurd olmaz.
-öz içinə çəkdirmək: sindirətmək
-gördügün işlər verər öz pöhrəsin, gül əkirsin gül bitimiş, arpa əksən arpa vermiş toprağın.
-öz yerinə çəkilmək: quyruq qısmaq. quyruğun yığmaq. əl ayağın yığışdırmaq.
-özsu: salqı. covhər. üsarə. (yemiş (meyvə) suyu)
- baş yazıvı yazmış giləm öz əlin, pozmağına özgə əli gözləmə.
- düşman çoxdan başlayıbdı tor qura, türkü qoymur öz dilində oxuya.

özbaşına özbaşına. özbaşdağ. sollama. sallama.

özbaşınla -köp bilən get, özbaşınla yür. (yür: qıl). (köp : çox). (çoxuyla danış, öz bilənin ed).

özbaştaq özbaşdağ. özbaşına. sollama. sallama.

özbər özgər. əzbər. sına. tutun. - adın dilimdə sına elədim. - dillər sınası.

özəliqliqsizliq özəlikliksizlik özdəliksizlik. karaktersizlik. xəsiyətsizlik.

özəlliqlə -özəlliklə yemək boşqabının, sinisinin üstünə çevrilən govuq qapağ:sarğuc. > sərpuş. hər örtük.

özən -özən, umur, diqqət çəkməyən: silik. ilgi oyandırmayan.

özənə -özənə, umura, diqqətə dəğməz: dərəksiz. sıpqılmaz. sezilməz. sezgilməz. sızılmaz. sızqılmaz.

özənib -özənib üzənərək gözətləmək, baxmaq: sezinmək. seyinmək. > sinmək. - o geddi, dönən değil, ardınca seyinmə.

özənirli sezilərli. sezilir. sezgilir. sızılır. sızqılır. sıpqılır. dərəkirli. dərəkli. umura, diqqətə dəğər.

özənirliliq özənirlilik. sezilərlik. sezilirlik. sezgilirlik. sızılırlıq. sızqılırlıq. sıpqılırlıq. dərəkirlilik. dərəklilik. umura, diqqətə dəğərlik.

özənqi özənki. özüvəki. -güvənən özgüyə çox tez sınacaq, güvənin olsun özənki ölənə dək duracaq.

özənlə sinciləp. incələb. incədən incəyə. umursuk. diqqətlə.
-incədən incəyə, özənlə, umurla, araq araq, diqqətlə araşdırmaq: sinciləmək. incələmək. gözədən, süzgəcdən keçirmək. tədqiq edmək.

özənli öznə. sak. oyanıq. diqqətli. - sak ol: gözlə. diqqət ed. - örən sak kimsə: çox özənli, diqqətli olan.

özənmək 1. güvənmək. qıvanmaq. 1. sarmaq. sarınmaq. sarılmaq. diqqət edmək. oyalanmaq. bıraxmamaq. baxmaq.

özənsizliq -özənsizlik edmək: gözdən salmaq.

özəntirmək özəndirmək. güvəndirmək. qıvandırmaq.

özəyi -nərsənin özəyi, içi, iç anlamı: . sillik. silgik. silli. silik. - sözüvün silliyi nədir.

özqə - baş yazıvı yazmış giləm öz əlin, pozmağına özgə əli gözləmə.

özqələrə -varı dünyanın, olur buyruğuna üzlülərin, vay onaki baxaraq özgələrə min utana.

özqələri -düşünmədən - vaz keçsən, qalmaz yaşamda qayğın, özgələri saymasan, qalmaz elində sayğın.

özqələrin -yaxmasın için özüvü, gülər saxla həmməşəlik üzüvü, yaxsa dışın özgələrin gözünü, sayma kimin yumar saxla gözünü.

özqər özgər. özbər. əzbər. sına. tutun. - adın dilimdə sına elədim. - dillər sınası.

özqəsi -özgəsi uşağın götürüb saxlamaq, becərmək: sağlantı. saxlantı. qoyma. əsrənti. oğulluq. qızlıq.

özqəşilir -uzaqlıqla özgəşilir. (ıraqlıq yadatır, yadlaşdırır).

özqətən -yardım güdən özgədən, batalıqda can verir, hər gələn pay verən, ac qalıbən can verir.

özqəyə -umut edsən özgəyə, güvənc itər özüvə, güvənc itsə özüvə, oxdu batar gözüvə. (oxdu batar gözüvə: kor olarsan).

özqü məxsus. -sağılmağa özgü, məxsus: sağıl. sağılmaqla ilgili, bağlı.
-sağa özgü, məxsus: sağız. sağla, sağ yanla ilgili. (rastgira. rastgera. rasgira)
-sola özgü, məxsus: sola, sol yanla ilgili solız. (çəpgira. çəpgera).

özqürlüq özgürlük. ərkinlik. azadlıq. sabah. sapağ. savağ. (< sapmaq: çıxmaq) yarın. (< yarınmaq: açılmaq) .

özqürlüqün -istədiyin yapanlar, özgürlügün dadanlar.

özqüyə -güvənən özgüyə çox tez sınacaq, güvənin olsun özənki ölənə dək duracaq. (özənki : özüvəki)
-geri qalar yükünüz, baş qoşdunsa özgüyə. (yükünüz: məsuliyyətiz).

özləq -yaşın keçər özlək ölər, özlək ilə yaşama, əldəkinin bul dəyərin, yarınlarda arama.

özlü öz. sıxı. sıxığ. tıxız. tıkız. yoğun. toxun. mütərakim. -qazların sıxılcan.
-qadınlar yanağlarına sürtən ət rəngində (ət toprağısı) özlü toz, pudr: sırnax. sıvax. sırvax. (> sırxab (fars) surxab (fars)}. ənlik.
-özlü, yapışqan, yağlı topraq: sırnax. sıvax. sırvax. ət toprağı.

özlüqüntə özlügündə. özlüyündə. başı başına. təkliyində. -elə o başı başına bir evrəndir: elə o elə özlügündə, təkliyində bir dünyadır .

özlüyüntə özlüyündə. özlügündə. başı başına. təkliyində. -elə o başı başına bir evrəndir: elə o elə özlügündə, təkliyində bir dünyadır .

öznə 1. maddə. -hər çeşit kiri, ləkəni, nərsəni qaldıran arıtlayan, təmizləyən öznə, maddə: sacığ. savız. 1. özənli. sak. oyanıq. diqqətli. - sak ol: gözlə. diqqət ed. - örən sak kimsə: çox özənli, diqqətli olan.
-sıvışqan, yapışqan, əsnək öznə, maddə: yağız. sarğız. sağız. sağaz.
-nərsə üzərə yaxılan öznə, boya, rəng: sır. sür.

özsu 1. sığ. sığız. sıxız. tığ. çiğ. cirg. qısıq. usarə. 1. salqı. covhər. üsarə. (yemiş (meyvə) suyu) .

öztəliqsizliq özdəliksizlik. özəlikliksizlik. karaktersizlik. xəsiyətsizlik .

özü cirgəsi. xulasəsi . -çox sözün azı yaxşı, az sözün özü yaxşı.
-yetimə bir tikə ver, ikincisin özü götər. (götər: götürər)
-özü üçün qoymaq, ayırmaq: salınmaq. özünə götürmək. - onda ikisin salınır.
-özü üçün qurmaq: salınmaq. - onlar iki otağlı yapı salındılar.
-yağı, suyu, özü alınıb, artığı qalmış nərsə: küspə. köspə. çökbə. gövdən. gövdün. kövdən. kövdün.

özüçün -yaş keçər sevgi ötər durca qalanmaz kimsə, kişi oldur o günə qılsın özüçün yarağın. (durca : dəğişməz. sabit).

özül sıyğırıq. sızırıq. sızğırıq. üsarə.

özümə -mənki yaşamadım, səni yaşatdım, götürə bilmədim bu çatmazlığı, mən səndə özümə inam yaratdım, sən məndə özünə inamsızlığı.

özümsəmək sindirmək. (sındırmaq) dindirmək. yindirmək. yendirmək. sınğırtmaq. qavramaq. öğrənmək.

özün -özün oynatmaq: silkinmək. yeriyərək nazlanmaq, qırcanmaq.
-qaykişilərlər gizlər özün görsə qonaq uzaqdan. (qaykişilər: (qay: pis). namədlər)
-qurtarıcı bəkləyən, gözlər qalmış bitinmiş, özün yapan qurtaran, bəkləmədən qutunmuş.
-kölgəsin tanımaz kişi, özün tanımaz.
-özün tanımağa güzgü yaramaz
-yaxşılıqla elə özün tanıdan, alqış alıb el içində yüksələr.
-özün göstərmək: sindirmək. qurralanmaq.
-özün tanımaq:sindirəmək.
-özün tanıtmaq: sindirətmək.
- özün yuxuya vurmaq: yuxuya dalsınmaq
-özün asmaq:saltınmaq. asmaqla özün öldürmək, xudkoşluq edmək.
-asmaqla özün öldürmək, xudkoşluq edmək: saltınmaq. özün asmaq
-özün kiçik görmə:yasanış. xod kəm bini. (sayanış: özün böyük görmə. xod büzürgbini).
-özün böyük görmə: sayanış. xod büzürgbini. (# yasanış: özün kiçik görmə. xodkəmbini).
-özün kiçik görmək: yasanmaq. (#sayanmaq: özün böyük görmək)
- özün böyük görmək
: sayanmaq. (#yasanmaq: özün kiçik görmək).
-özün öldürən: özütən. salsalan. salsanan. asçanan. sınsınan. sinsinən.
-özün öldürmək: özütmək. ötüzmək. salsalmaq. salsanmaq. asçanmaq. asçalmaq. sınsınmaq. sinsinmək. xodkoşluq edmək. intihar edmək. (salsalan: salsanan. asçanan. sınsınan. sinsinən. özütən. özün öldürən)
-özün öldürmək yol deyil, yolsuzluqdur.
-özün tanımaq:sindirəmək.

özünə -üzündən qaçan özünə çatar, içinə çatan, donunu atar.
-özünə daldırtmaq, girirtmək, soxutmaq: sınğdırmaq. sınğıtmaq. sinğitmək. sinğdirmək. çəkindirtmək. cəzb editmək. yedirtmək.
-özündəkini eşiyə verməməzlik, dışdakın özünə almamazlıq: savallıq. sovallıq. ayıqlıq. ayiqlik.
-özünə dalmaq, girmək: sınğmaq. sinğmək. çəkinmək. cəzb olmaq.
-özünə, içinə çəkmək: sinmək. sınğımaq. sınımaq. sinğmək. çəkmək. cəzb edmək.
-özünə götürmək: salınmaq. özü üçün qoymaq, ayırmaq. - onda ikisin salınır.
-mənki yaşamadım, səni yaşatdım, götürə bilmədim bu çatmazlığı, mən səndə özümə inam yaratdım, sən məndə özünə inamsızlığı.

özüntə -suyu, pulu, nərsəni özündə saxlamayan, özündən tez axıdan nərsə: silgik. - silgik topraq: su saxlamaz toprağ. silgik kişi: pul saxlamaz.
- keçmişi özündə daşıyan: keçmiş sanalı. (sanalı: sanağay. bir olayı içində tutan, özündə daşıyan. boylu).

özüntəqini -özündəkini eşiyə verməməzlik, dışdakın özünə almamazlıq: savallıq. sovallıq. ayıqlıq. ayiqlik.

özüntən -kişini daşıtmaq, çaşıtmaq, özündən çıxarmaq: sırsıtmaq. sıyrıtmaq. sarsıtmaq. satsıtmaq. bıqdırmaq. azarlayıb azdırmaq.
-suyu, pulu, nərsəni özündə saxlamayan, özündən tez axıdan nərsə: silgik. - silgik topraq: su saxlamaz toprağ. silgik kişi: pul saxlamaz.
-suyu, suyuğu özündən sızdırmayan: saval. soval > saxsı. suval. suğal. > sofal. (kaşı. sürəmik. seramik) kirəmit.
- çürük ağac özündən, çürük kişi sözündən (bəlqürür).

özünü - dögül kişi bu: sözünü yel kimi tutan, özünü çox ucuz satan
-özünü yerləşdirmək, toxdatmaq, rahatlamaq: sınğarmaq. singirmək.
-dinlə kötünü, itir özünü. (yamanın sözün boş ver)
-
özünü vermək. sərinmək. (# sakınmaq: gizlənmək. örtünmək. çəkinmək)
-. qandırmaq üçün, özünü uysal, baş aşağı göstərmək: quzu dərisinə bürünmək.

özütən özün öldürən. salsalan. salsanan. asçanan. sınsınan. sinsinən.

özütmək ötüzmək. özün öldürmək. salsalmaq. salsanmaq. asçanmaq. asçalmaq. sınsınmaq. sinsinmək. xodkoşluq edmək. intihar edmək. (salsalan: salsanan. asçanan. sınsınan. sinsinən. özütən. özün öldürən) .

özütür - mutluluğda gedən yollar mutluluğun özüdür, mutluluğa gedən yollar mutluluğun sözüdür.

özüvə - özüvə sılav olsun. özüvə nəsib olsun.
- sınanmış kiminə edmə yoldaş özüvə, qıssa uzun yolunsa, oxu batar gözüvə.
-umut edsən özgəyə, güvənc itər özüvə, güvənc itsə özüvə, oxdu batar gözüvə. (oxdu batar gözüvə: kor olarsan)
-umut edsən özgəyə, güvənc itər özüvə, güvənc itsə özüvə, oxdu batar gözüvə. (oxdu batar gözüvə: kor olarsan)
-yaşam çönər istədiyin duyquya, sayqı versən, dəğər biçsən özüvə. (duyquların uyqulanar, gerçəkləşər).

özüvəqi özüvəki. özənki. -güvənən özgüyə çox tez sınacaq, güvənin olsun özənki ölənə dək duracaq.

özüvü - özüvü görməməyə salma: özüvü görməməyə vurma. (salmaq: vurmaq).
- özüvü görməməyə vurma: özüvü görməməyə salma. (salmaq: vurmaq).
-yaxmasın için özüvü, gülər saxla həmməşəlik üzüvü, yaxsa dışın özgələrin gözünü, sayma kimin yumar saxla gözünü.

özüyü -nərsənin özüyü əsli: çəkiz > çəkidə. cirgə. sağız. {nəğiz (qırqız) }. şirə. - sağız anlam: kök anlam, mə'ni.

paça -kəllə paça yeməyi: xaş. sallama.

paqaş pağaş. payğaş. payaş. padaş. saça (> səza (fars)}. ödül. savrın. sovrun. yağıt. sıla. sılağ. sıyla. sıylağ. şabaş. tapaş. yağıt.

paqet paket. sarsam. sarsağ. bağlı. bəsdə.

palan 1. güvtün. yəhər. səmər. köpən. qapan. çul. 1. malqaranın belinə salınan yüklük örtüyü. səmər. < çəmər. (> kəmər). paltan.
-dilivə yalan, belivə palan.

palazı quş palazı: difdiri. - quş palaz otu: difdiri otu, dərmanı.

palçıq -təkərli aracları arxasına vurulub, su, palçıq sıçramağı önləyən enli tikə: sapqal. çapqal. gilgir
- palçıq sıçıtığısı. (sıçıtığısı: ləkəsi)
-dama duvara çırpılan, sürülən samanlı palçıq: saman suvağ.

palçıqı - ət palçığı: sağız topraq. (sağız: sağızan. axız. axızan. şirə kimi yapışqan, suvaşıb asılan hər nə).

palıt - quzu palıt: xırda şabalıt.

paltan səmər. < çəmər. (> kəmər) malqaranın belinə salınan yüklük örtüyü. palan.

paltar 1. sırtaq. (sırt: əğin baş) geyim. 1. taxım. sıva. sarığ. sarqı. üslük. üzlük. nərsənin dış qaplaması, örtüyü. qaplağ. qapağ. yayıq. yayqı. duvağ (> doğab (fars)}. sürək. sürük. yalca. yalcı. yaxı. boya. üz (üs) qat, təbəqə. geyim. geyiz. kisvət. libas. bürgək. duruğ. durğ. üzüş. üsbaş. üzgöz. qiyafə. rukeş. puşeş. sətr.
-üstündə paltar çırpıp yumağ daşı: sapanğ. (< sapmaq: çıpmaq).

paltovun -kotun, paltovun, əbanın iki tayından hər biri: sıyıq. sızıq.

pambıq -yün, pambığ dövmə dəğnəyi: sabu. sapu. çapı. (<> çapmaq. çıpmaq).

pambıqla -pambıqla kip doldurulmuş, basılmış nərsə, yastıq: sıxpaxta .

papaq papax. sayağ. səfeh.
- sıtana papaq tikir, cıddana başmaq. (sırtın: sıtan. şeytan).
-uzuntüklü, saçaqlı papaq: sırqapapaq.
-küləşdən, samandan, taxıl sapından hörülmü papağ: saput. sapıt. saçut. saçıt. savut. savıt.

para -dünya malı yoxunsa çalış əldə edəsən, pulsuz dilək boşuna, ağız yeməz qarın qalar boşuna, diləklərin gələr olsa düşünə, para yoxsa qoyulmamış yoluna.
- adam vardı para örtər manını, adamda var açar para manını. (manını: aybını)
-çox para istəyən: sapapul. bahalı. xəş götürən. tükətgən.
-para ilə hər nəyi yapan kimsə: satlıq. satılıq.
-yoxsullar üçün yemək, para, geyim, nərsələr saçılan, verilən yer: səpilik. yolçuxana.
-toxluq nə deditməz
, para nə editməz, aclıq nə yeditməz.
-çox para, var dövlət toplamaq, yığmaq: kürüşləmək. zənginləşmək.
-el içində gəzib bir törk, hünər göstərərək para toplayan: salman. sağman. səpmən.
-anapara: qurupara. qurupul. salamsız (səlamisiz), bəhrəsiz para. -mən səndən hələ quruparamı alammadım belə.
-bir gərçəyin, olağın, vaqeiyyətin tərsinə tanıqlıq üçün qoyulan para, nərsə: dilbasan. boğazbasan. rüşvət.

paranı - qara pulu, gizli qazanılan paranı yasalı dona soxmalıq: pul savınçılıq.
-bir yerdə (covqada batırlara, dərvişlərə, qutur, gövət, ehsan, sədəqə kimi) verilən, yığılan paranı toplamaq: kisələmək .

parasın -borclu borclunun malın satıp parasın əldə edmək: satdırmaq. - borcumu ödəyəmmədim, evimi sattırdı.
-satılan malın parasın girət (nəğdən) alıbda, malı sonra (iləridə) vermək: satsürmək. pişfiruş edmək.

paratan -. uşağa paradan yox, dəğərdən qonuş.

parayapay salbasal. salqasal. duranğ. tuş. tuşuş. məadil. maadil. musavi.

parayapaylaşmaq salqasalmaq. salbasalmaq.

parcıq balcıq. sıxıq. əzik. oğuq. öğük. qırıq.

parça 1. sarqıt. salqıt. sırqıt. tikə. luqmə. cürə'. 1. sıxım. qısım.
-hər nəyi yorqan döşək kimi, içi yünlü, parça qatlı olan qalın nərsələri, sırım sırım, rədif rədif hər yanın iğnəsaplamaq, tikmək:sırımaq. sırınan nərsənin incə qalınlığına görə tikişləri işgə, iri olur.
- enli parça: sərbər gəzləmə. (sərbər: eninə sərik, gen olan. ənli. enli)
-(boya, parça, taxda, daş, qır kimilər) bir nərsəninin üzərinə vurulan, yaxılan, yapılan üzlük, örtük, qaplama: sarqıt. (salqıt: (bir yerin altına, üstünə, yuxarısına salınan, qouylan, döşənən nərsə)
-im, iz, nişan olaraq tikilən, qoyulan, taxılan parça: seçil. seçlə. bələdçik. - yol üzəri seçil ağacları yel yıxmış. - yeni sinlər (qəbirlər) seçilsiz bıraxılsa itər.
-birbirinə sırılan, tikilən iki nərsə arasına qoyulan yün, parça, nərsə: sırmıq. sırlıq. içlik.
-nərsənin toz torpağın, kirin silmə üçün ayrılan parça: salcığ. silcik. silgi. silək.
-soyuq, hava, səs gəlməsin diyə, qapı pəncərə arasına qoyulan tikə, parça: güpür. küpür. kipir. dalqıc. ayrıq. yayqı. yolluq.
-yəhərin altına qoyulan keçə, parça: saçım. atqı. gecim (< 1. keçə. 1. < saçım).
-sırmalı, sırılı geyim, parça:sallama.

parçacıq -sevgizis yaşam, parçacıq daşam.

parçalamaq 1. saltıratmaq. yırtmaq. 1. sapramaq. saprataq. savramaq. savratmaq. savarmaq. savartmaq. (< savmaq: uzaqlatmaq) ayırmaq. tanqamaq. tanlamaq. tanılamaq. bölmək. dağılmaq. ayırd edmək. ayrıştırmaq. dalqıcıtmaq. qaymağını almaq. ayrılmaq. ayrı yaşamaq. ayrışmaq. qopmaq. çıxmaq. təkləmək. təcrid edmək. (mücəzza, cüda, təfkik, məfruz, münfək edmək) .

parçalanmaq saltıranmaq. yırtılmaq.

parçalasan -ağır olsa bir bölük, parçalasan sürərsən.

parçanın -toxuma dəzgahında parçanın sarılan çubuğu: sarman (> sərmən).

parçası -daş parçası, qırıntısı: . səkəl. səkil. çanqıl. - səkil döşəmə. - daşların arasın səkillə doldur.
-hər nəyin kiçik tikəsi, parçası, bölümü: kütül. küt. küsül. küs. çütül. çüt. - bir kütül çörək əsiri, ayaqda qalıb əsiri.

parıç - parıç puruç: saltar sultar. yırtığ pırtığ. cırım cırıq.

parıltanmaq parıldanmaq. sığallanmaq. siliklənmək. siğillənmək.

parıltatan -silən, arıdan, parıldadan arac, maddə: silindir.

parıltatmaq parıldatmaq. silmək. siləmək. siğmək. siğəmək. sığallamaq. sıvazlamaq. tərbiyət, ədəb edmək.

parlaq 1. savan. savın. (təpici. iti). açıq. ışıq. dirəxşan. taban. 1. seçik. duru. şəffaf. sırac. zülal.

parlamaq yalabımaq. yalımaq. birdən yanmaq. şağmaq. şakımaq. şağımaq. şağırmaq. çağımaq. çağırmaq. çaxımaq. - şimşək şağır, çaxır.

parlatmaq silgəmək. silgələmək. silgətmək. siləmək. silmək. sığallamaq. sırasıtmaq. cilalamaq. pərdaxlamaq. tazalamaq.

parlayış birdən yanma, yanış. şakır. şağır. şarkı. çağır. çaxır. çaxış. yalabıq. yalabış. çalabıq. çalabış. - şimşək şağırı, çaxırı.

pars fars. dilənçi.

parsa 1. dilənçilikdə alınan pul, bölük, yığılan gövət, ehsan, mə'rəkələrdə toplanan pul. - parsayı toplamq: dövrə vurub pul yığmaq. 1. pursa. qırma. qırmac. qırmacıq. qutur. gövət. gövüt. göyüt. ehsan. kisə. bir yerdə (covqada batırlara, dərvişlərə, qutur, gövət, ehsan sədəqə kimi) verilən, yığılan para.

parsalıq - parsalıq edmək (fars): dilənçilik etmək.

pas qurum. - boyasız dəmir şehdə qurumlanır.

parsayı - parsayı toplamq: dövrə vurub pul yığmaq.


Yüklə 13,47 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   171




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin