Üç dağ qoynunda yatan Tarovlum Kitab, dünyasını dəyişmiş tarovluların



Yüklə 7,55 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/44
tarix31.01.2017
ölçüsü7,55 Mb.
#6983
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44

28
  
Qubadlılar
  tarixin 
bütün
 
sınaq
l
arından
 
alnıaçıq,
 
üzüağ
 
çıxmış,
  V
ə
t
ə

qarşısında
 
öz
 
borclarını
  h
ə
mi
şə
  l
ə
yaq
ə
tl
ə
 
yerin
ə
 
yetirmişdilə
r. 
Qubadlı
 
torpağı
 v
ə
t
ə
nimiz 
üçün
 
neçə
-
neçə
 
adı
 dill
ə

ə
zb
ə
ri olan q
ə
hr
ə
manlar, 
ə
m
ə

bahadırları,
 
dövlə
t  xadiml
ə
ri,  aliml
ə
r, 
yazıçılar,
 
şairlə
r, 
mühə
ndisl
ə
r, 
hüquqşunaslar,
 
idmançılar,
  m
ə
d
ə
niyy
ə

işçilə
ri,  siyas
ətçi
-
l
ə
r v
ə
 s. kimi 
ziyalılar
 
yetirmişdir.
 Bu torpaq tarixin 
müxtə
lif 

n
ə
ml
ə
rind
ə
  yetirdiyi  m
ə
rd  insanlara
–Qaçaq
  N
ə
bi,  H
ə
-
c
ə
r, 
Çingiz
 
İldırım,
 
Qaçaq
  Baba,  Firudin  b
ə
y, 
Qoçu
  T
ə
h-
m
ə
z, 
Şahsuvar
  b
ə
y, 
Şə
mil  b
ə
y,  B
ə
hlul 
Ə
f
ə
ndi  v
ə
 
neçə
-
neçə
 bel
ə
 qorxmaz 
övladları
 il
ə
 
haqlı
 olaraq f
ə
xr edir. 
Qubadlıda
 1882-ci ild
ə
 
əsası
 qoyulan 
dünyə
vi m
ə
kt
ə
bin 
bu 
bölgə
nin  m
ə
d
ə
ni 
inkişafında
 
mühüm
  rolu 
olmuşdur.
 
Keçmiş
 
SSRİ
  Elml
ə

Akademiyasının
  ilk  Az
ərbaycanlı
 

xbir 
üzvü
 
Ə
li 
Ə
miraslanovun,  xalq 
yazıçısı
 
Süleyman
 
R
ə
himovun,  Az
ərbaycanın
  ilk 
qadın
  naziri  Z
ə
hra  K
ə
rimo-
va
nın

görkə
mli 
dövlə
t xadimi Kamran H
üseynovun
, N
ə
z
ə

Heyd
ə
rov  v
ə
  onun 
oğlu
-Daxili 
İşlə
r  naziri  v
ə
zif
ə
sind
ə
 
ça
-
lış
m
ış
  general-leytenant  Arif  Heyd
ə
rovun, 
Möhbalı
 
Ə
mir-
aslanovun, 
Mirağa
 
Ə
liyevin v
ə
 
başqalarının
 ilkin t
ə
hsili 
adı
 
çə
kil
ə

Qubadlı
 m
ə
kt
ə
bi il
ə
 
bağlıdır.
 
 
Qubadlıdan
  olan 
hörmə
tli  q
ə
l
ə
m  sahibl
ə
rimizd
ə
n  r
ə
h-
m
ə
tlik Famil 
Süleymanov
 
«
Qana 
bulanmış
 Quran
»
, Ya
şar
 
F
ə
tiyev 
«Qubadlı
 
görüşünə
  g
əlmişə
m
»

«Dağların
  da
ğın
 
g
ətirmişə
m
»
,  Tariyel  Cahangirin 
«
V
ə
t
ə

oğul
  ist
ə
y
ə
nd
ə»

Ə
li 
İbrahimoğlu
 
«
S
ə
tirl
ə
rin s
ədası»

Ə
li
–Ağa
 Aslan 
«Tanrı
 
sevgisi
»

Çə
rk
ə

Qubadlı
 
«
Yurd 
harayı»
,  Elbrus 
Şahmar
 
«
Torpaq h
ə
sr
ə
ti
»

Xanış
 M
ə
mm
ə
dov 
«
H
ə
k
ə
ri 
harayı»
 Qaf-
qaz 
Ə
v
əzoğlu
 
«
Xan
ə
nd
ə
nin  taleyi
»
,  Sevindik  Mehman 
«İşğal»

Çingiz
  Salmanov 
«
X
ə
l
ə
c  iman  yeri, 
möcüzə
l
ə

oca
ğı»
,  Firdovsi  C
ə
f
ə
rxan 
«Ölmə

ö
ls
ə
n, m
ə
ni  d
ə
 
götür»

Eyruz  M
ə
mm
ə
dov 
«
Bir  k
ə
ndin 
camaatı»
,  Elbrus  Qa
yalı
 
«Könlüm
 ney s
ə
si ist
ə
yir
»
, Eldar 
Xanlaroğlu
 
«
Yurd
daşlılar
 
v
ə
 
yaddaşlılar»

Hacı
  Mirh
ə
s
ə
n  Hadi 
«
Bu  yurdun  d
ə
rdli 
yol
ları»

«Acı
 h
ə
qiq
ə
tl
ə
ri
»
 v
ə
 
başqa
 kitablar da v
ə
t
ə
n h
ə
s-

___________________
________Üç dağ qoynunda yatan T
arovlum 
 
 
29
  
r
ə
ti,  yurd  h
ə
sr
ə
ti,  tarixi 
keçmişimizlə
 
bağlı
  hikm
ə
tli  fikirl
ə

ortaya 
qoyulmuşdur.
 
 
S
ə
ninkidir axan qanlar, 
S
ə
ninkidir 
ölə
n canlar. 
Nadan s
ə
ni 
çə
tin anlar, 
Qan 
ağlayır
 ana torpaq, 
Az
ə
rbaycan, 
ayağa
 qalx! 
 
İşğala
  q
ə
d
ə
r  rayonda  62  idar
ə
  v
ə
 
müə
ssis
ə
,  33  orta,  
16 s
ə
kkizillik, 12 ibtidai m
ə
kt
ə
b f
ə
aliyy
ə

göstə
rirdi. 180 m
ə
-
d
ə
ni-maarif 
müə
ssis
ə
si, 84 kitabxana, 12 m
ə
d
ə
niyy
ə
t evi, 
44  klub,  7  avtoklub,  23  kino 
qurğusu
,  5000-d
ə

artıq
  d
ə
-
y
ə
rli 
eksponatı
 olan Tarix 
Diyarşünaslıq
 Muzeyi, 125 tica-
r
ə
t, 96 
iaşə
, 25 m
əişə
t xidm
ə
ti 
müə
ssis
ə
l
ə
ri, 21 rabit
ə
 
müə
s-
sis
ə
si,  8  avtomat-telefon 
qurğusu
,  4  x
ə
st
ə
xana,  4 
ə
cz
ə
-
xana,  5  h
ə
kim  ambulatoriya-
müal
ic
ə
  m
ə
rk
ə
zl
ə
ri,  54  feld-
ş
er-mama m
ə
nt
ə
q
ə
l
ə
ri f
ə
aliyy
ə

göstə
rirdi.  
Bizi  daha  da 
böyük
 
uğurlar
 
gözlə
yirdi.  Lakin  b
ə
dnam 
qon
şularımızın
 torpaq 
iddiası
 
üzündə
n c
ə
lb 
olunduğumuz
 
münaqişə
 quruculuq 
işlə
rin
ə
 
ə
ng
ə

törə
tdi, rayonu 

hari-
b
ə
 
meydanına
 
çevirdi
.  1988-ci  ilin  fevral 
ayından
 
Dağlıq
 
Qarabağda
 
başlamış
 
separatçılıq
 h
ə
r
ə
kat
ı
 n
ə
tic
ə
sind
ə
 Er-
m
ə
nistanla  h
ə
ms
ə
rh
ə
l  olan  bir 
çox
 
rayonlarımız
  kimi  Qu-
bad

 
ə
razil
ə
rin
ə
  d
ə
  t
əcavüzün
 
əsası
  qoyuldu.  Erm
ə
ni  si-
lah

  d
ə
st
ə
l
ə
ri 
mütə
madi  olaraq 
yaşayış
  m
ə
sk
ə
nl
ə
rimizi 
at
əşə
  tutur, 
ə
haliy
ə
 
qarşı
 
ə
sl  terror 
aktları
  v
ə
  q
ə
tll
ə

törə
-
dirdil
ə
r. 
Onların
 m
ə
qs
ə
di 
Qubadlı
 
ə
halisini 
köçü
rm
ə
k, 
ə
ra-
zisini  Erm
ə
nistana  birl
əşdirmə
kd
ə
n  ibar
ə
t  idi.  1993-

  il, 
avqust 
ayının
  otuz  birin
ə
d
ə

Qubadlı
 
möhtəşə
m  v
ə
 
alın
-
maz  bir  qalaya 
çevrilmişdi.
 
Qarabağ
 
münaqişə
si  ba
şla
-
nandan  rayon  iki 
yüz
  otuz  s
ə
kkiz 
şə
hid 
vermiş
,  y
üz
  dox-
san n
ə
f
ə

ə
lil 
olmuş,
 ye
tmiş
 s
ə
kkiz n
ə
f
ə
r itkin 
düşmüşdür.
 
O
nların
  taleyi  bar
ə
d
ə
  indiy
ə
  q
ə
d
ə
r  m
ə
lumat 
ə
ld
ə
  edilm
ə
-
miş
dir. On n
ə
f
ə
r Az
ə
rbaycan 
Respublikasının
 Milli Q
ə
hr
ə
-
manı
 
adına
 layiq 
görülmüşdü
r. 

El
şad Eyvazov_____________________
______________________ 
 
 
30
  
1. 
Ə
liyar 
Ə
liyev.  
2. K
ə
r
ə
m Mirz
ə
yev.  
3. Vasili 
Ə
liyev.  
4. 
Ə
l
ə
kb
ə

Ə
liyev.  
5. Aslan 
Atakişiyev
.  
6. B
ə
yl
ə

Ağayev
.  
7. 
Kazımağa
 K
ə
rimov.  
8. Aqil M
ə
mm
ə
dov.  
9. 
Şə
fa Axundov.  
10. F
ə
xr
ə
ddin C
əbrayılov

M
ə
lum  tarixi  hadis
ə
l
ə
rin 
gedişi
 
zamanı
 
Şuşa,
 
Laçın,
 

dam, 
Füzuli
 v
ə
 C
əbrayıl
 
rayonlarının
 
işğal
 edilm
ə
si Qu-
bad
lını
 
mühasi
r
ə
 v
ə
ziyy
ə
tin
ə
 
saldı.
 1993-

 il, avqust 
ayı
-
nın
  otuz  birind
ə
  rayon 
ə
halisi  yurd-
yuvasını
  t
ə
rk  etm
ə

m
ə
cburiyy
ə
tind
ə
  qalaraq 
Bakı,
 
Sumqayıt
 
şə
h
ə
rl
ə
ri  il
ə
  b
ə
-
rab
ə

respublikanın
 
qırx
  iki  rayonda 
müvə
qq
ə
ti  olaraq 
m
ə
s
kunlaşmışdır.
  Erm
ə
ni
stanın
 
işğalçı
  siyas
ə
ti  n
ə
tic
ə
sin-
d
ə
 
Qubadlı
 rayonunun doxsan 
dörd
 
yaşayış
 m
ə
nt
ə
q
ə
si ta-
lan 
edilmiş,
 bunun n
ə
tic
ə
sind
ə
 vurulan 
ziyanın
 milyard ya-
rım
 
ABŞ
 
dolları
 d
ə
y
ə
rind
ə
 
olduğu
 
müə
yy
ə
nl
əş
diril
miş
dir. 
Qubadlı
 
işğalının
 
acısını
 
yaşayan
  Ulu 
Öndə
r  Heyd
ə

Ə
liyev  Az
ə
r
baycanın
  bu 
böl
g
ə
sin
ə
  v
ə
 
buranın
  sakinl
ə
rin
ə
 

nasib
ə
tini bel
ə
 ifad
ə
 edirdi: 

O torpaqlar 
ə
m
ə
ksev
ə
r in-
sanların
 qeyr
ə
t, b
ə
r
ə
k
ə

ünvanı
 idi. 
Qubadlılar
 Qaraba
ğa

La
çına,
  K
ə
lb
ə
c
ə
r
ə
  Erm
ə
nistandan  g
ə
l
ə
n  yolun 
üstün
d
ə
 
möh
t
əşə
m  qala  kimi 
dayanmışdı”
.  F
ə
dakar 
ə
m
ə
yil
ə
  ill
ə

boyu 
qurduqları
 
güzəranın
  tarmar  edilm
ə
si,  toplanan  icti-
mai v
ə
 
şə
xsi 
mülkiyyə
tin 
işğalçı
 erm
ə
ni ordusu t
ə
r
ə
find
ə

talan  edilm
ə
si, 
ə
halinin  d
ə
d
ə
-baba  yurdundan  did
ə
rgin 
düş
m
ə
si  onlara 
böyük
  m
ə
n
ə
vi  z
ə
rb
ə
  oldu.  Lakin  itiril
ə

mülkü
n, 
varın
  sahibl
ə
rinin 
köçkün
  v
ə
ziyy
ə
tin
ə
 
düşmə
si 
adam
larımızı
 
sındırmadı.
 
Çünki
 
onların
 
güvə
ndiyi,  uzaq-

r
ə
n v
ə
 
müdrik
 
ölkə
 
başçımız

xalqın
 taleyin
ə
 bigan
ə
 qal-
mayan 
Ümummilli
 Liderimiz 
vardı.
 
Ağır
 
günlə
rd
ə
 yurd-yu-
valarından
 did
ə
rgin 
düşmüş
 ins
anların
 h
əmişə
 
yanında
 ol-

___________________
________Üç dağ qoynunda yatan T
arovlum 
 
 
31
  
duğunu
 bildir
ə
n Ulu 
Öndə
rin bir fikrini d
ə
 x
atırlatmaq
 ist
ə
r-
dim. O 
qubadlılara
 deyirdi: 
«
Bu 
mülkün
, bu 
varın
 sahibl
ə
ri 
qaçqın
  v
ə
ziyy
ə
tind
ə
 
respublikanın
 
cürbəcür
 
bölgə
l
ə
rind
ə
 
çadırlarda
 
yaşayırlar.
 Bu 
şübhə
siz ki, sizi d
ə
 incidir, amma 
bilin ki, m
ə
ni d
ə
 h
ə
dd
ə

artıq
 incidir
»

Soydaşlarımız
 
möhkə

ə
mindirl
ə
r  ki,  Az
ərbaycanın
 
ə
razi 
bütövlüyünün
  t
ə
min  edilm
ə
si  sah
ə
sind
ə
 
ölkə
 
başçı
-
mızın
 siyas
ə
ti tezlikl
ə
 
gerçə
kl
əşə
c
ə
k, 
yüz
 minl
ə
rl
ə
 
qaçqın
 
v
ə
 
köçkünümüz
 
doğma
 yurd-
yuvalarına
 
dönə
c
ə
kl
ə
r. 
1943-

 ild
ə
 
Qubadlı
 rayonunda anadan ol
muş

müha
-
rib
ə
nin 
özunümüdafiə
 
dövründə
 
Qubadlı
  rayonunun 

-
dafi
ə
  Q
ə
rar
gahının
  r
ə
isi,  rayon 
Müdafiə
  Komit
ə
sinin 
üzvü
 
ol
muş,
 
beş
  kitab 
müə
llifi 
Yaşar
  Qurban 
oğlu
  F
ə
tiyev  ya-
zır
:
»
... 
Qaçqınlığın
  mahiyy
ə
tini  duymayanlar  b
ə
xt
ə
v
ə
rlik 
verirl
ə
r ki, k
ə
ndd
ə
n g
ə
lib 
şə
h
ə

ə
hli olublar. Duymurlar ki, 
g
ə
tirdiyimiz 
dağların
 
dağı
 il
ə
 b
ə
xt
ə
v
ə
rlik bir araya 
sığmaz.
 
Qaçqının
 sin
ə
sini 
aç,
 
müsibə
tini 
gör!...
 
M
ə
n
ə
  el
ə
  g
ə
lir  ki, 
üç
 
ömur
 
yaşamışam.
 
Onların
  h
ə
r
ə
si 
yüz
 il
ə
 b
ə
rab
ə
rdir; 
Uşaqlıq
 
ömrü,
 m
ə
kt
ə

ömrü

Qubadlı
da 
ya
şadığım
 ill
ə
r, bir d
ə
 
dünyanın
 m
ə
krli siyas
ə
tini m
ə
n
ə
 an-
ladan 
qaçqınlıq
 ill
ə
ri. B
ə
z
ə
n m
ə
n
ə
 el
ə
 g
ə
lir ki, bu 
omür
l
ə
-
rin  h
ə
r  biri 
yüz
  il
ə
  b
ə
rab
ə
rdir. 
Uşaqlıq
  ill
ə
rimd
ə
  ill
ə
rimi 
ömür
 
saymamışam.
 
Qubadlı
da 
yaşanan
  ill
ə
rimd
ə
 
ömrü
-
mün
 
ə

gözə

çağlarını
 
yaşamışam.
 
Qaçqınlıq
 ill
ə
rind
ə
 is
ə
 
g
ünlə
rimi 
saymışam.
 Fikirl
əşirə
m, g
örə
s
ə

Qubadlıdan
 
çı
-
xan karvan n
ə
 vaxtsa geri 
dönə
c
ə
kmi? Bel
ə
 anlarda daxili 
al
ə
mimd
ə
  b
ə
z
ə
n  sonu 
gorünmə
y
ə
n  bir 
inamsızlıq
 
baş
 
qald
ırsa
 da 
uğurlu
 g
ə
l
ə
c
ə
y
ə
 
inanıram.
 
İnanıram
  ki, o kar-
van  yurd  yerin
ə
 
qayıdacaq.
  Sad
ə
c
ə
  olaraq,  el 
demişkə
n, 
bir az geci-tezi var. X
ə
yal
ə
n geri 
qayıdan
 karvan 
ə
hlin
ə
 p
ı
-
çı
ldamaq  ist
ə
yir
ə
m.  Dem
ə
k  ist
ə
yir
ə
m  ki,  m
ə
nsiz 
qayıt
sa-
nız
 m
ə
ni 
unutmayın.
 Sizinl
ə
 b
ə
rab
ə
r m
ə
n d
ə
 V
ə
t
ə
n h
ə
sr
ə
ti 
çə
kirdim. Onda m
ə
ni d
ə
 
döyüş
 s
ə
ng
ə
rin
ə
 s
ə
sl
ə
rsiniz. S
ə
-
siniz
ə
 hay ver
ə
c
ə
m!

 

El
şad Eyvazov_____________________
______________________ 
 
 
32
  
Şair
 
Çə
rk
ə
z  Qu
badlı
 
«Qubadlım»şeirində
  v
ə
t
ə
n
ə
  olan 
m
ə
h
ə
bb
ə
ti, h
ə
sr
ə
ti poetik bir dill
ə
 bel
ə
 ifad
ə
 e
tmişdir.
  
Bel
ə
 bils
ə
m, 
dağları
nda qalard
ı
m,  

rs
ə

tapıb
 
qisasını
 
alardı
m,  
Sin
ə

ü
st
ə
 m
əzarımı
 
salardı
m,  
Düşmə
nin 
ə
lind
ə
 qalan 
Qubadlı
m! 
Bulud olub 
dağlarını
 g
ə
z
ə
ydim, 
Qartal olub 
xoş
 s
ə
manda 
süzə
ydim, 
Balı
q olub 
çayları
nda 
üzə
ydim, 
Odlara qalanan, yanan 
Qubadlı
m! 
Sel-su olub g
öllə
rin
ə
 
axaydı
m,  
S
ə
ng
ə

dağa,»Topağaca»
 
baxaydı
m, 
Şimşə
k olub 
düşmə

üstə
 
çaxaydı
m, 
H
ə
sr
ə
tim 
olaydı
 yalan, 
Qubadlım!
 
B
ərgüşadın,
 H
ə
k
ə
rinin 
laylası,
 
Ağa
 
çayı
 o 
çayların
 
balası.
 
N
ə
 bil
ə
ydim 
düşmə
nl
ə
r
ə
 
qalası,
 
Su 
içə
ydim bir doyuncan, 
Qubadlım

Qayaların
 igidl
ə
rin s
ə
ng
ə
ri, 
Yas tutan biz, 
ağlayanın
 H
ə
k
ə
ri! 
Ümidlə
 
gözlə
rik h
ə
r bir s
ə
h
ə
ri, 
Çə
rk
ə
zi 
yandırıb
, yaxan Qubadl
ım

 
 

___________________
________Üç dağ qoynunda yatan T
arovlum 
 
 
33
  
Tarovlu k
ə
ndinin yaranma tarixind
ə

 
Tarovlu  k
ə
ndi 
Qubadlı
  rayonunun 
dağə
t
ə
yi 
ə
razisind
ə

rayon m
ə
rk
ə
zind
ə

beş
 kilometr, H
ə
k
ə
rli d
ə
miryolu stansi-
ya
sından
 otuz yeddi kilometr, Erm
ə
nistan 
Respublikasının
 
Zeyv
ə
 k
ə
ndi il
ə
 bir kilometr 
yarım
 m
ə
saf
ə
d
ə
, d
ə
niz s
ə
viy-
y
ə
sind
ə
n t
ə
xmin
ə
n yeddi 
yüz
 metr 
yüksə
klikd
ə
 yerl
əşir.
  
Yüklə 7,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin