Uo’K 11. 124 Kbk 5ya2+81. Lat-4 Tuzuvchilar
Yüklə 25,53 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- §4. Sifat. Sifatning grammatik kategoriyalari. Sifatning ikki guruhi.Lug‘at shakli. Moslashgan aniqlovchi.
- Sifat. Sifatning grammatik kategoriyalari. Sifatning lug‘at shakli
- Mashqlar
- Murakkab anatomik terminlarning tuzilishi
Leksik minimumI turlanishdagi otlar ala, ae f qanot aorta, aef aorta arteria, ae f arteriya bucca, ae f lunj concha, ae f chig‘anoq costa, ae f qovurg‘a crista, ae f qirra gingiva, ae f milk lamina, ae f pilakcha, plastinka lingua, ae f til lingula, ae f tilcha mandibula, ae f pastki jag‘ maxilla, ae f yuqori jag‘ orbita, ae f ko‘z kosasi papilla, ae f so‘rg‘ich patella, ae f tizza qopqog‘i protuberantia, ae f do‘nglik pulpa, ae f pulpa raphe, es f chok (yumshoq to‘qima, pay, mushaklarniki) scapula, ae f kurak suyagi spina, ae f o‘tkir qirra sutura, ae f chok (suyakniki) tuba, ae f nay vena, ae f vena vertebra, ae f umurtqa II turlanishdagi otlar alveolus, i m katakcha, alveola angulus, i m burchak brachium, i n yelka calcaneus, i m tovon suyagi cavum, i n bo‘shliq cranium, in kalla suyagi digitus, i m barmoq frenulum, i n yugancha humerus, i m yelka suyagi jugum, i n tepalik labium, i n lab ligamentum, in boylam manubrium, i n dasta musculus, i m mushak septum, i n to‘siq sulcus, i m egat radius, i m bilak suyagi sternum, i n to‘sh suyagi tympanum, i n nog‘ora III turlanishdagi otlar corpus, oris n tana crus, cruris n oyoq, oyoqcha foramen, inis n teshik os, ossis n suyak IV turlanishdagi otlar arcus, us m yoy, ravoq cornu, us n shox, muguz ductus, us m oqim meatus, us m yo‘l, yo‘lak processus, us m o‘simta sinus, us m bo‘shliq, sinus textus, us m to‘qima genu, us n tizza V turlanishdagi otlar facies, ei f yuz, yuza 45
2–52 (5) Diaphragma – nafas olishda muhim rol o‘ynovchi gumbazsimon mushak. U thorac/ic bo‘shliqni abdomin/o/pelv/ic bo‘shliqdan ajratib turadi. Diafragmani 2-3 rasmdan toping.
Barbara A.Gylys, Regina M.Masters”Medical Terminology Simplified fourth edition “USA2010/Chapter-1.P.45 Nazorat savollari: Lotin tilida otlar nechta rodga ega? Otda nechta son bor? Otlar nechta kelishikka ega? Lotin tilida otlar nechta turlanishga ega? Otlarning lug’at shakli qanday? Lotin tilida otlar negizi qanday aniqlanadi? Moslashmagan aniqlovchi qaysi so’z turkumidan iborat? Aegroto, dum anĭma est, spes esse dicĭtur. –Bemor nafas olar ekan, umid bor deyishadi. Comple aegrōtum bonā spe. –Bemorni yaxshilikka umidvor qil §4. Sifat. Sifatning grammatik kategoriyalari. Sifatning ikki guruhi.Lug‘at shakli. Moslashgan aniqlovchi.Maqsad: Lotin tilida sifatning grammatik kategoriyalarini, lug‘at shakli tarkibini, sifatning ot bilan moslashish tartibini bilib olish.-us va -is sifatlarining lug‘at shaklini tuzishni; -us, -a, -um, -is, -e sifatlarining Gen. sing.shaklini hosil qilishni; terminlarni lotin tilidan o‘zbek tiliga va o‘zbek tilidan lotin tiliga moslashgan aniqlovchi bilan tarjima qila olish. Sifat. Sifatning grammatik kategoriyalari. Sifatning lug‘at shakliLotin tilida sifat rus tilidagi kabi rod, son va kelishiklarda o’zgarib o’zi aniqlab kelayotgan ot bilan rodda, sonda va kelishikda moslashadi. Sifat rod qo’shimchalariga ko’ra ikkta guruh va uchta turlanishga ega. I va II guruh sifatlarining bosh va qaratqich kelishigidagi qo’shimchalari:
2. Sifatlar lug‘atda m rodida to‘liq yoziladi, so‘ngraf va nrodtugallanmalari yoziladi:
-er qoshimchali ko‘pchilik sifatlarda e harfi faqat m rodi Nom. sing. da saqlanib qoladi; barcha vositali to‘ldiruvchilar hamda f va n rodida u tushib qoladi (ya’ni negiz o‘zgaradi!). Shuning uchun bunday sifatlarning lug‘at shaklida f va n rodining qoshimchasidan oldin negiz oxiri yoziladi: sinister, tra, trum - chap. 3.Sifatlarning katta guruhi m va f rodida bir xil-is qoshimchasiga ega.Bunday sifatlar lug‘at shakli ikki komponentdan: m va f rodidagi bir xil shakldan (-is) hamda n rodidagi qoshimchasidan (-e) iborat:
4. Barcha rodda bir xil tugallanuvchi sifatlar guruhi ham mavjud: simplex, icis - oddiy. MashqlarI. Sifatlarni lug‘at shaklida yozing: transversus, spinosus, cervicalis, osseus, spinalis, ethmoidalis, latus, obliquus, costalis, vertebralis, zygomaticus, orbitalis. II. Sifatlarning n roddagi shaklini hosil qiling, tarjima qiling: longus, costarius, palatinus, sphenoidalis, frontalis, articularis, nutricius, ovalis, pelvinus, cerebralis. III. Sifatlarning f rodidagi shaklini hosil qiling, tarjima qiling: medianus, thoacicus, spongiosus, pterygoideus, mastoideus. IV. Sifatlarning rodini aniqlang, tarjima qiling: substantia compacta et substantia spongiosa, os temporale, columna verteralis, foramen vertebrale, facies articularis, processus articularis, processus transversus, foramen transversarium, cornu sacrale, crista sacralis, foramen sacrale pelvinum, os sacrum, linea transversa, porus acusticus externus, sutura squamosa, palatum durum, palatum molle, protuberantia occipitalis externa, vena cava. Murakkab anatomik terminlarning tuzilishi
NB!1. Anatomik terminda birinchi o‘rinda doim bosh kelishikdagi ot turadi, undan so‘ng bir yoki bir nechta tobe so‘z keladi. Bunday aniqlovchilar lotin terminsi boshlanuvchi ot turkumiga mansub bosh so‘z bilan doim moslashadi va ko‘p holatlarda oxirgi o‘ringa qo‘yiladi: protuberantia occipitalis externa–tashqi ensa do‘ngligi, linea nucha suprema– eng yuqori ensa chizig‘i, canalis palatinus major– katta tanglay kanali. Yüklə 25,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||