12.3. Xaridorlarga ta ’sir etish uslublari Iste’molchilarni rag‘batlantirishning asosiy uslublari quyidagilardan
iborat:
Tajriba namunalari. Uyga olib borib beriladigan, pochta orqali
yuboriladigan, boshqa tovarlarga yoki reklama e ’lonlariga ilova qilinadi-
gan, tovar yoki xizmatlaming bepul namunalarini taklif qilish.
Kuponlar. K o‘rsatuvchiga m a’lum tovam i sotib olishda kelishilgan
tejashni beradigan sertifikatlar. Pochta orqali tarqatiladi, boshqa tovar
larga ilova qilinadi, jum al yoki gazetadagi reklama e ’lonlariga joylash-
tiriladi.
Pullik kompensatsiyalar (pulni qaytarish). Xarid amalga oshiril-
gach, realizatsiya qilinadigan narx chegirmalari. Iste’molchi ishlab
chiqaruvchiga qandaydir shaklda xaridning tasd ig in i yuboradi va u
to ia n g a n pulning bir qismini «qoplaydi».
Upakovka (o‘rash)ning imtiyozli narxi (chegirma). Tovar o ‘rami
yoki etiketkasiga uni arzon narxda sotib olinishi o ‘ramdan foydalangan
holda (masalan, bir pachka narxida ikkitasi) yoki tovarga qo‘shimcha
sifatida (masalan, tish cho‘tkasi va pastasi).
Sovg‘aIar (mukofotlar). Sotilayotgan tovam i sotib olishda sovg‘a
sifatida nisbatan past narxda yoki bepul beriladigan tovarlar. «Ichkari-
dagi sovg‘a» o ‘ramning ichida yoki tashqarisida b o iib , sotib olingan
tovar bilan birga beriladi. «Pochta orqali bepul tovar» - bu xaridi tasdiq-
langan xaridorlarga, masalan, o ‘ramning m a iu m bir qismi yoki shtrix
kodini yuborish bilan uning sotib olingani tasdiqlanganda, o ‘sha iste’-
molchiga yuboriladigan tovar o ‘zini-o‘zi bartaraf etuvchi mukofot - bu
tannarxi uni sotib olmoqchi b o ig an iste’molchi tomonidan toianadigan
sovg'a.
264
Тег-tez xarid uchun taqdirlash dasturi. M ukofotlami kompaniya
tovarlarini yoki xizmatlarini doimiy sotib oladigan iste’molchilarga
berishni ko ‘zda tutadigan dastur.
