Urganch davlat universiteti texnika fakulteti «transport tizimlari»

Kontur toklari usuli.

Bu usulda zanjirning har bir berk kon-turining o‘z toki mavjud deb faraz qilinadi. Kirxgofning ikkinchi qonuniga binoan, kon-tur toklaridan foydalanib tenglamalar tuziladi. Hisoblab topilgan kontur toklari asosida tarmoq toklarining qiymati aniqlanadi. 3.2-rasmda ko‘rsatilgan sxema uchun kontur toklari usulini qo‘llaymiz. I₁₁ va I₂₂ bilan kontur toklarini belgilaymiz.

3.2 – rasm.
Birinchi kontur uchun
(R₁+R₂)I₁₁+R₅(I₁₁-I₂₂)=E₁+E₅,
yoki
(R₁+R₂+R₅)I₁₁-R₅I₂₂=E₁+E₅ .
Ikkinchi kontur uchun
(R₃+R₄)I₂₂+R₅(I₂₂-I₁₁)=-E₅-E₄,
yoki
-R₅ I₁₁+(R₃+R₄+R₅)I₂₂=-E₅-E₄ .
Bu tenglamalarni quyidagicha yozamiz:
(3.7)
bu erda

(3.7) tenglamalar sistemasi hisoblanib topilgan kontur toklari asosida tarmoq toklari aniqlanadi. Zanjirning konturlar soni qancha bo‘lsa, tuziladigan tenglamalar ham shuncha bo‘ladi.
3. Tugun potentsiallari (kuchlanishlari) usuli.

Bu usul ikki tugunli zan­jirlarni xisoblashda ishlatiladi. Ikki tugunli murakkab zanjir keltirilgan. Tarmoklardagi toklarning musbat yo’nalishini B tugundan A tugunga karab olamiz. B va A tugunlar orasidagi kuchlanish tugunlar kuchlanishi deb ataladi:

Bunda: _А va _В — tugunlarning potentsiallari. Om krnuniga muvofik birinchi tarmokdagi tok:



R₁ va g₁ — birinchi tarmokning qarshiligi va utkazuvchanligi (generatorlarning ichki karshiliklari xisobga olinmagan).
Shunta uxshab boshkd tarmokdardagi toklar:

.

Kirxgof birinchi qonuniga muvofik A tugun uchun kuyidagini yozish mumkin:

.
Shu tenglamaga tarmoklardagi toklarning ifodalarini quysak:
.
Kavslarni ochib tugun kuchlanishini topamiz:
.
Yoki umumiy kurinishda .