Урганч Давлат Университети

2.3.2-jadval
Ishga joylashmagan va vaqtinchalik ishlarda band bo`lgan aholi, 2022yil*

№	Xududlar (viloyatlar) nomi	Ishsizlar soni (kishi)	Ishsizlik darajasi (%)	vaqtinchalik va mavsumiy ishda band (kishi)
1	Jizzax	17 429	4,2%	54 684
2	Sirdaryo	14 438	4,3%	32 781
3	Toshkent v.	53 239	4,5%	186 203
4	Toshkent sh.	40 597	3,4%	80 070
5	Andijon	61 725	5,5%	201 354
6	Namangan	45 081	5,4%	115 674
7	Farg`ona	76 216	5,5%	228 644
8	Buxoro	38 306	4,9%	82 560
9	Navoiy	21 668	5,1%	38 364
10	Samarkand	68 002	5,4%	174 795
11	Qashqadaryo	50 593	5,1%	150 956
12	Surxondaryo	39 914	5,1%	115 100
13	Xorazm	32 217	5,2%	80 754

*Jadval Xorazm viloyati Mehnat va aholini ijtimoimy muhofaza qilish boshqarmasi
ma’lumotlari asosida hisoblab chiqilgan.
Keyingi yillarda iqtisodiyotning innovasion turiga o`tish natijasida O`zbekistonda iqtisodiy rivojlanishning innovasion yo`nalishi kuchayganligini aks ettiruvchi ijobiy o`zgarishlar ko`zga tashlanmoqda. Masalan, O`zbekiston iqtisodiyotida o`zlashtirilgan investisiyalarning 70 foizga yaqini ishlab chiqarish sektoriga, shu jumladan yarmidan ko`pi texnik va texnologik modernizasiyalashga yo`naltirilgan. 2006-2022yillarda xorijiy va davlat kapital qo`yilmalarini ko`paytirish natijasida fan va texnologiyalar rivojlanishini uyg`unlashtirishni yaxshilash, fan va ishlab chiqarish o`rtasidagi aloqalarni kengaytirish imkoniyati yaratildi. Mana shunday say’i harakatlar tufayli, YAIM dagi yuqori texnologiyali mahsulotlar ulushi 2018 yildagi 3,5 foizdan 2022yilda 6,8 foizga yetkazildi<sup>2</sup>.
Xorazm viloyatida mexnat bozorini rivojlantirishning asosiy yo`nalishlari va istiqbollari. Aholini ish bilan ta’minlashni yanada yaxshilash va farovonligini oshirishning eng muhim yo`nalishi sifatida kichik biznes va xususiy tadbirkorlik, xizmat ko`rsatish va kasanachilik sohalarini qo`llab-quvvatlash va rivojlantirishni rag`batlantirish belgilangan.
Mamlakatni modernizasiya qilish va aholi bandligini oshirishning muhim omili sifatida ishlab chiqarish va ijtimoiy infratuzilmani yanada rivojlantirish asosiy yo`nalishlardan hisoblanadi.
Aholi bandligini oshirish va ish o`rinlarini ko`paytirish borasida viloyat iqtisodiyoti oldidagi vazifalar:

1. 
   yangi ish joylarini yaratish bo`yicha 2013 yilga belgilangan dastur parametrlarining bajarilishini ta’minlash;
   
2. 
   har bir shahar va tuman kesimida ―2013 yilda yangi ish joylari yaratish va aholi bandligini ta’minlash dasturi‖ning manzilli ro`yxatlarini har bir korxona, ob’ekt bo`yicha ishga tushirish rejasini (―tarmok grafigi‖ni) tasdiqlagan holda, tasdiqlash va nazoratini amalga oshirish;
   
3. 
   2013-2015 yillarda kichik biznes, xizmat ko`rsatish va servis sohasini rivojlantirishning maqsadli parametrlari va ob’ektlarni ishga tushirishning aniq manzilli ro`yhatlarini shakllantirish;
   
4. 
   har bir tuman, shaharda hokimlar boshchiligida yangi ish joylari yaratish va aholi bandligini ta’minlash choralarini ko`rish, manzilli dasturga kiritilgan korxonalarning tashkil etilishi va faoliyat yuritishini har tomonlama qo`llabquvvatlash, jumladan ro`yxatdan o`tkazish, moddiy-texnika resurslaridan va muhandislik kommunikasiyalaridan foydalanish, dastlabki sarmoyani shakllantirish va kreditlar olish, mahsulotni sotish kabi muammolarni aniqlash va hal etish choralarini amalga oshirish;
   
5. 
   kasanachilik ish joylarini ko`paytirish borasida tuman (shaxar)larda ishini keskin jonlantirish, mavjud kasanachilik ish joylarini saqlab qolish va 2013 yil manzilli dasturi ijrosini ta’minlash;
   
6. 
   ishlab chiqarish, ijtimoiy va bozor infratuzilma ob’ektlarini loyihalarini amalga oshirishga ishsizlarni jalb etish;
   
7. 
   band bo`lmagan aholini ijtimoiy ximoyasini kuchaytirish (ishsizlarni xak to`lanadigan jamoat ishlariga jalb etish, kasbga qayta o`qitish va sh.k.)
   
8. 
   Obod turmush yilida yoshlar, jumladan kollej bitiruvchilari va xarbiy xizmatdan qaytganlarning xar biri bilan ishlab, to`liq ish bilan, jumladan zaxira kilingan ish joylariga ta’minlash.
   
9. 
   kam ta’minlangan oilalarni qo`llab-quvvatlashni kuchaytirish, bunday oilalardagi mehnatga layokatli yoshlarni birinchi navbatda ish bilan ta’minlash va o`z ishini boshlashlariga ko`maklashish
   

Xorazm viloyatining tumanlari bo`yicha ishga joylashmagan va vaqtinchalik ishlarda band bo`lganlarni taxlil qilish shuni ko`rsatadiki, ishsizlar soni Xazarasp (4,2 ming kishi), Qo`shko`pir (4,0 ming kishi), Xiva (3,5 ming kishi), Bog`ot (3,5 ming kishi) tumanlarida eng yuqori ko`rsatkichga egadir (2.3.4-jadval). SHunga mos ravishda ishsizlik darajasi ќam Qo`shko`pir (7,5 %), Bog`ot (5,9 %), Xiva (5,4 %) va Urganch (5,4 %) tumanlarida viloyatda eng yuqoridir. Bundan tashqari ushbu tumanlarda vaqtinchalik va mavsumiy ishda band bo`lganlar miqdori ќam yuqoridir. Ular Xazarasp (11,3 ming kishi), Bog`ot (9,7 ming kishi), Urganch (9,5 ming kishi) tumanlarida, Urganch shaxrida (9,5 ming kishi) va Gurlan tumanida (9,1 ming kishi) ko`pchilikni tashkil qiladi.
2.3.3-jadval