223
So‘nish tavsifiga ko‘ra (so‘nishning logarifmik dekrementi) beton namligining
o‘zgarishini, mikroyoriqlarning mavjudligini, armaturaning beton bilan ilashishining
buzilishini, shuningdek, betonni zichlashtirish va qotish rejimining buzilishi bilan
yuzaga kelgan betondagi nuqsonlarni aniqlash mumkin. So‘nishning logarifmik
dekrementi so‘nuvchi tebranishlar amplitudasining kattaligi bo‘yicha quyidagi:
n
i
i
A
A
n
n
+
=
1
1
δ
,
formuladan aniqlanishi mumkin,
bu yerda: n- sikllar orasidagi davrlar soni;
i
Α
,
n
i
+
Α
- tebranish amplitudalari
bo‘lib, u amplituda rezonons cho‘qqisining eniga ko‘ra aniqlanadi:
0
2
1
3
f
f
f
−
⋅
=
π
δ
,
bu yerda:
0
f
- tebranishlar rezonons chastotasi;
1
f
- rezonons chastotadan, katta chastota;
2
f
- rezonons chastotadan kichik chastota.
So‘nishning logarifmik dekrementi betonning yutilishi koeffitsiyentiga bog‘liq
va
2
ψ
δ
=
bog‘lanish bilan ifodalanadi,
bunda:
Ψ
- yutilish koeffitsiyenti; me’yoridagi namlikka ega sifatli buyumlar uchun
Ψ
ni beton buyumlarga 0,25 ga teng qilib va temirbeton buyumlar uchun 0,35 – 04 ga
teng qilib qabul qilinadi.
Har bir sinovdan oldin buyum sinchiklab o‘lchanadi, uning massasi va boshqa
tavsiflari aniqlanadi. Buyum (mahsulot) uchlaridan oraliqning 0,224 ga teng
kattalikka uzoqlashgan, kesimlari 10x10 sm bo‘lgan yog‘och ostqo‘ymalar ustiga
erkin joylashtiriladi. Egiluvchi tebranishlarni uyg‘otish usuliga bog‘liq holda nazorat
rezonons usuli bilan va so‘nuvchi tebranishlar usuli bilan amalga oshirilishi mumkin.
Nazorat qilishning rezonons usuli shundan iboratki, buyum oraligining
o‘rtasiga o‘rnatilgan elektrodinamik uyg‘otgich yordamida so‘nmas tebranishlar
uyg‘otadi (7.7-rasm).
Dostları ilə paylaş: