Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва
-rasm. N-700 ossillografida
Yüklə 24,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5.14-rasm. N-700 ostsillografining optik sx еmasi.
|
5.13-rasm. N-700 ossillografida
yozilgan, vaqt belgili vibrogramma. 5.14-rasmda ossillografning optik sxemasi ko‘rsatilgan. Yupqa to‘g‘ri spiralli ossillograf lampasi 1 dan tushayotgan yorug‘lik ikki silindrik linzadan iborat bo‘lgan kondensator 2 orqali o‘tadi va gorizontal yo‘l ko‘rinishida doimiy magnit 11 li umumiy blokka yig‘ilgan barcha 14 ta golvanometrlarning (shartli ravishda faqat bitta galvanometr ko‘rsatilgan) darchasiga tushadi. 174 5.14-rasm. N-700 ostsillografining optik sx еmasi. Galvanometrning darchasiga o‘rnatilgan sferik linza 8 orqali o‘tib va ramka 10 ga mahkamlangan galvanometr ko‘zgusi 9 dan qaytgan nur vertikal tekislikda fokuslangan holda chiqadi va ko‘zgu 16 bilan teng ikkiga bo‘linadi. Yorug‘lik nurining bir qismi silindrik linza 17 orqali o‘tadi va kassetaning yetakchi valikni 18 sirtida nuqtaga fokuslanadi. Ramka tebranganda galvanometr ko‘zgusidan qaytgan yorug‘lik nuri gorizontal tekislikda siljiydi va o‘zgarmas tezlikda o‘ralayotgan fotoqog‘ozga tadqiq etilayotgan jarayonning egri chizig‘ini yozib boradi. Bo‘lingan nurning ikkinchi qismi ko‘zgu 16 dan qaytadi, silindrik linza 6 orqali o‘tadi va yorug‘lik nuqtasi tarzida yig‘ilib, aylanayotgan ko‘zgusimon baraban 7 ning qirrasidan akslanadi va silindrik xira ekran 5 da tekshirilayotgan egri chiziqning tasvirini beradi, bu tasvir ko‘zgu 3 da akslanadi. Himoya oynasi 4 orqali ko‘zguda tadqiq etilayotgan jarayonning yoyiq egri chizig‘i kuzatiladi. Vaqt belgilagichining lampasi 14 qo‘zg‘almas tirqishli diafragma 15 ni yoritadi. Ma’lum vaqt oraliqlaridan so‘ng aylanayotgan disklardagi tirqishlar qo‘zg‘almas tirqishli diafragma 13 bilan ustma-ust tushadi. Ular orqali yorug‘lik dastasi o‘tadi, u ko‘zgu 12 dan qaytib, silindrik linza 17 ga kelib tushadi va fotoqog‘ozga yorqin ingichka gorizontal chiziq ko‘rinishida fokuslanadi. Bu ossillografning N-102 ossillografdan prinsipial farqi shundan iboratki, birinchisida ichki avtonom magnitli galvanometrlar (shleyflar) qo‘llaniladi. Bu galvanometrlar katta gabaritlarga, nisbatan katta massaga ega bo‘lib, juda ehtiyotkorlik bilan muomala qilinishini talab etadi. Ikkinchisida ossillografga montaj qilingan bitta umumiy magnit blokidan foydalaniladi. Xususan galvanometr diametri 5,5 mm bo‘lgan germetik berk aluminiy naychasidan iborat bo‘lib, uning ichida ko‘zguli ramka joylashgan. Bu galvanometr N-102 ossillograf galvanometriga aniq o‘xshash holda ishlaydi, biroq uning konstruksiyasi ancha ishonchli. 175 Elektron ossillograflar. Hozirgi vaqtda dinamik jarayonlarni tadqiq etish uchun elektron ossillograflar qo‘llanilmoqda, ularda jarayonni vizualizatsiyalash (ko‘rish) elektron-nur trubkasi yordamida amalga oshiriladi. Uning ishlash prinsipi ayrim moddalarning (masalan, oltingugurtli rux) elektron bombardimonlash ta’sirida yorishish qobiliyatiga ega bo‘lishiga asoslangan. Nayda ingichka elektron nur hosil qilinib, u ekranga tushib, uni yorishishga majbur qiladi. Ossillografda mavjud bo‘lgan yoyilma generatori nurni ekran bo‘ylab chapdan o‘ngga ko‘chishga majbur qiladi. Yoyish chastotasi 10 Gs dan ortiq bo‘lganda biz gorizontal yorishgan chiziqni ko‘ramiz. Tadqiq etilayotgan signal tegishlicha kuchaytirilgandan so‘ng nurning vertikal bo‘yicha og‘ishini vujudga keltiradi. Shu tarzda signalning ko‘rinadigan tasviri paydo bo‘ladi. Konstruksiyasiga ko‘ra ham, vazifasiga ko‘ra ham farq qiluvchi elektron ossillograflarning turli xillari mavjud. Hozirgi vaqtda kompyuter texnologiyalarining rivojlanishi va datchiklarning kompyuterlarga ulanish imkoniyatlari paydo bo‘lishi munosabati bilan dinamik sinovlar ma’lumotlarini maxsus dasturlar bo‘yicha qayd etish va ishlov berishning imkoniyatlari ancha kengaydi. Yüklə 24,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|