Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва


-rasm. O ‘ zi markazlovchi



Yüklə 24,39 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə57/174
tarix05.12.2023
ölçüsü24,39 Mb.
#173338
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   174
Qurilish materiallari konstruksiyalarini

2.3-rasm. O

zi markazlovchi 
qurilmadan foydalanib, namunalrni 
o

q bo

yicha cho

zishga sinash. 
Masalan, uzish mashinasida namunani ushlash (tutish) kuchlanishning uning 
kesimi bo‘yicha bir tekis tahsimlanishi uchun noqulay sharoit yaratshi mumkin. Eng 
qulay usullardan biri o‘zi markazlovchi moslamalardan foydalanib o‘tkaziladigan 
sinovlar usuli hisoblanadi. Bu usulning mohiyati shundan iboratki, prizmalrning 
kallaklari metall trubkalar (naylar) bilan ta’minlanib, ularga sinovni boshlashdan 
avval o‘zi markazlovchi moslamaning shtiri o‘rnatiladi (2.3-rasm).
Prizmalarning kallaklari armatura to‘rlari bilan kuchaytiriladi. Bunda 
rizmalarning o‘rta qismdagi ishchi hajmi 10x10x20 sm ni tashkil etdi. Namunalarni 
sinash 50 tonnali uzish mashinasi GRM-50 
da yoki boshqa mashinalarda amalga 
oshiriladi. 
O‘q bo‘yicha cho‘zishda 
mustahkamlikni aniqlash uchun Rbt=f(R) 
ko‘rinishidagi empirik bog‘lanishlardan 
foydala-niladi. Fere formulasi eng ko‘p 
tarqaldi: 
Rbt=0,5 R2/3 
bu formulda avval mustahkamligi kamroq 
bo‘lgan betonlar uchun foydalanildi
keyinchalik esa mustahkamligi 60 MPa gacha 
bo‘lgan betonlar uchun ham qo‘llanila 
boshlandi. 
Mustaqilligi 20–120 MPa bo‘lgan 
betonlar uchun G.N.Pisanko tomonidan 
mamlakat va xorij tadqiqotchilarining ko‘p 
miqdordagi tajribalari ma’lumotlariga ishlov 
berish asosida hosil qilingan 
Rbt=0,28 R0,75 
korreksion bog‘lanish taklif etildi. Korreksiya koeffitsiyenti 
r
=0,96 bu boQlanishning 
yetarli darajada barqarorligi va haqiqiy ma’lumotlarga ko‘proq darajada mos kelishi 
haqida dalolat bermoqda. 


92 
2.2. Yuklanish uzoq vaqt ta’sir etganda betonni sinash
Namunalarni oddiy gidravlik presslarda sinashda betonni qisqa muddatli 
yuklantrish betonda yuklanish ostida kechadigan uzoq muddatli jrayonlar to‘g‘risida 
fikr yuritish imkonini bermaydi. Yuklanish uzoq vaqt ta’sir ko‘rsatganda betonni 
tadqiq qilish uchun maxsus asboblar va qurilmalar ishlab chiqilgan. Konstruktiv 
jihatdan eng sodda qurilmalar uzoq muddatli siqish, cho‘zish va bukish uchun xizmat 
qiladigan prujinali qurilmalar hisoblanadi. 
6 t gacha kuchlanish bilan uzoq vaqt siqish uchun prujinali qurilma (2.4a-rasm) 
payvand rama, yuk ko‘tra olish qobiliyati 6 t gacha bo‘lgan kuch prujinali, yuklanish 
vinti, yuqori va pastki tayanchlar, deformatsiyalarni o‘lchash uchun soat 
ko‘rinishidagi prujina va indikatordan iborat. Namunaga kuchlanish payvand 
ramaning yuqori qismiga bikr mahkamlangan chaykadagi yuklnish vintini aylantirish 
yo‘li bilan uzatiladi. Prujina siqilganda kuchlanish uchun pastki tayanchi va 
tayanchga mahkamlangan oraliq sharcha orqali sinalayotgan namunaga uzatildi. 
Namunalarning eng katta o‘lchami 100x100x400 mm qilib qabul qilingan. 

Yüklə 24,39 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   174




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin