Uzbekiston respublikasi xalk taъlimi vazirligi navoiy davlat pedagogika



Yüklə 444,32 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/49
tarix25.12.2023
ölçüsü444,32 Kb.
#194537
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49
a.s.ilyasov harakat va tayanch azolar tizimi anatomiyasi

1.Sindesmos birikish:
Suyaklar tolali biriktiruvchi to’qimalar vositasida birikadi. Maslan 
boldir va bilak suyaklararo parda vositasida birikishi, kalla skeleti qopqog’i suyaklarining chok 
hosil qilib birikishi. 
2.Sinxondroz birikish:
Suyaklar tog’ay to’qimasi ishtiroqida birikadi. Masalan, 
qovurg’alarning to’shga birikishi yoqi umurtqa suyagi tanalarining tog’ay diski vositasida 
birikishi. 
3.Sinostoz
birikish:
Suyaklarning o’zaro bevosita birikishi, masalan 5 ta dumg’aza 
umurtqasining bitta dumg’aza suyagiga birikishi. 
Harakatchan birikishda suyaklar bo’g’imlar hosil qiladi. Bunda bo’g’im yuzasini hosil 
qilishda asosiy hosilalar (komponentlar) bo’lishi lozim: 
1) suyaklarda bo’g’im yuzalari bo’lishi shart. 
2) bo’g’im yuzalari tog’ay bilan qoplangan bo’lishi lozim. 
3) bo’g’im kapsulasi (xaltasi) 2 kavatdan iborat bo’lib, ichki sinovial (shillik) suyo’qlik 
ishlab chikariladigan va tashqi: yupqa, pishik fibrioz kavatdan iborat bo’lishi kerak.
4) suyaklarda bo’g’im hosil kiluvchi yuzalari orasida bo’g’im bo’shlig’i bo’lib uning 
atrofi kapsula bilan qoplangan. Undagi sinovial suyo’qligi suyaklarning epifizar yuzalarining 
ishkalanishini kamaytiradi, bo’g’imdagi harakatni yengillashtiradi, issiqda sovitadi, sovuqda 
isitib, harakatga moslashtirib turadi.


Bo’g’imning yordamchi hosilalari (komponentlari): bog’lam, mushak va paylardan 
iborat, bo’lib ular bo’g’imni mustahkamlaydi. Ba'zi bir suyaklardagi bo’g’im yuzalarining mos 
kelmasligi inqongruent (nomuvofiq) bo’g’im hosil qiladi. Bunda bo’g’im yuzalarini mos 
keltirish uchun qo’shimcha hosilalar bor. 
Masalan, tog’ay disklar umurtqalarning birikishi uchun, tog’ay mensklar (yarim disk) esa 
tizza bo’g’imini hosil kilish uchun tog’ay lablar yelka bo’g’imida bo’ladi. 
Sanab o’tilgan qo’shimcha hosilalar inkomgruent bo’g’imni 
muvofiqlashtiradi va qongruent bo’g’im hosil qiladi. 


Yüklə 444,32 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin