Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik

2 BOB MDH mamlakatlari byudjet siyosatining o’ziga xos xususiyatlari

1. 
   MDH mamlakatlari byudjet siyosatining huquqiy asoslari
   

MDH mamlakatlarida budjet munosabatlari tizimida mahalliy budjetlarga muhim ahamiyat beriladi.Ular, iqtisodiy jarayonlarni tartibga solishda, ishlab chiqarish kuchlarini joylashtirishda ,hududiy infratuzilmani tashkil etishda, mehnat resurslarini takror ishlab chiqarish uchun moliyalashtirishda va boshqalarda ta’sirini ko’rsatib, borgan sari ko’proq ishlatilmoqda. Ijtimoiy rejalarni amalga oshirishda va o’sib borayotgan ijtimoiy xarajatlarni moliyalashtirishda ham mahalliy budjetlar muhim ahamiyatga ega.

Davlat va davlat korxonalari ixtiyori moliyaviy resurslarni shakllantirish bilan bog’liq bo’lgan moliyaviy munosabatlar yig’indisiga davlat daromadlari deyiladi. Davlat ixtiyorida shakllanayotgan moliyaviy resurslar majmuasi markazlashgan pul resurslari va davlat korxonalari ixtiyoridagilar esa, markazlashmagan pul fondlaridir. Markazlashgan davlat daromadlari asosan soliqlardan, ajratmalardan va tashqi iqtisodiy faoliyat daromadlaridan tashkil topadi. Korxonalar o’zlarining daromad va jamg’armalaridan shakllanayotgan moliya resurslari yig’indisi markazlashmagan pul daromadlari tashkil etadi.

MDH mamlakatlari davlat daromadlarini ikkiga bo’lishdan maqsad, hozirda umumdavlat va jamoa iste’mollarini qoplash qanday amalga oshirilishini nazorat qilish bilan bog’liqdir. Davlat moliyasining asosiy daromad manbai milliy daromad hisoblanadi. Ammo, ayrim hollarda, ya’ni behosdan urush, tabiiy ofat va boshqalar paytida davlat daromadi manbai bo’lib oldin jamg’arilgan milliy boyliklar (oltinzahira, pullikxususiylashtirish) ham bo’lishimumkin. MDH mamlakatlari ichida Rossiya moliya budjet tizimi hamma jihatdan yetakchi o’rinda turadi. Rossiyai qtisodiyotini yuqori tezlik bilan o’sishning asosiy omili sifatida tanlagan moliya budjet tizimi ko’rsatiladi.