Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински нясиман йагублу



Yüklə 1,88 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/21
tarix08.11.2019
ölçüsü1,88 Mb.
#29548
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   21
Ebdurrehman Fetelibeyli-Dudenginski


–  
163
nиzmdяn mцvяqqяtи  чяkиlmяklя  fяlakяtdяn qurtarmышды. 
Mяsяlяn, hяrbи kommunиzm dюvrцndя Sovet hюkumяtи  мцт-
ляг юlцmя dоьru gedиrdи. Yenи иqtиsadи sиyаsяtя  - NEP-я keч-
mяklя Lenиn onu bu fяlakяtdяn qurtardы. Kommunиzmиn nя-
zяrиyyяsи  иlя azacыq tanыш olanlar bиlиrlяr kи, NEP-иn kom-
munиzmlя heч bиr яlaqяsи yoxdur. 
Buna gюrяdиr kи, o mцsbяt nяtиcяlяr verdи vя belяlиklя, 
Lenиn Sovet hюkumяtиnи йашатмаьa, bоlшevиk hюkmranlыьыnы 
davam etdиrmяyя  mцvяffяq oldu. Hяtta, bolшevиk  иdarяsи 
altыnda, kommunиzm nяzяrиyyяsиndяn mцvяqqяtи ayrыlmaq 
иqtиsadи  hяyatыn, rиfahыn yцksяlmяsиnи  tяmиn etdи. Fяlakяt-
дян  гуртардыгдан sonra bolшevиklяr NEP-я  dюzя  bиlяrdиlяr-
mи? Яsla, yox! 
Яks tяqdиrдя  иsя onlar bolшevиklиkdяn  чыxardы. Qыsasы, 
йох олуб gedяrdиlяr. Maraqlысы budur: чoxlarы mцlahиzя edиr 
kи, яgяr Lenиn hяyatda olsaydы, o zaman yaшayыш baшqa ъцр 
olacaqmыш. 
Чцnkи Lenиn kommunиzmиn  чцrцklцйцnц  баша  дцшдцк-
дян sonra, ondan йан keчdи vя kommunиzmlя heч bиr яlaqяsи 
olmayan yenи иqtиsadи sиyasяtи yaratdы. NEP-иn мящви Stalи-
nиn gцnahыdыr. Яgяr bu mцlahиzяlяr дoьrudursa, яgяr Lenиn 
юzц kommиnиzmиn hяyata tяtbиqиnя иnanmыrmышsa, nя deyяk 
bu kommиnиzmя. Budur, “Qanlы toxumu”, qanlы meyvяsи 
olan proletar dиktatorluьunun ич цzц. Proletar dиktatorluьu 
да kommunиst  чяrчиvяsи  ичиndя yaшaya bиlmяdи. Kronшtadt 
matroslarы "kommunиstlяrsиz demokratиya” шцarы altыnda цs-
yan qaldыrdыlar. Bunun nяtиcяsиndя, proletar dиktatorluьunu 
boьub, onu kommunиst partиyasыnыn dиktatorluьu  иlя  яvяz 
etdиlяr. 
Lenиnиn юlцmцndяn sonra partиyada da mцxalиfяt чыxdы, 
partиyanыn da dиktatorluьunu onu Mяrkяzи Komиtяnиn dиkt-
atorluьu  иlя  яvяz etdиlяr. Sonra иsя  hюkmranlыq  Сийаси  Бц-
ройа keчdи  vя  nяhayяt Stalиn tяkbaшыna hюkmran oldu. Bu 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
          
164
gцn Sovet Иttиfaqыnы иdarя edяn Berиyalar, Malenkovlar, Mo-
lotovlar vя Bulganиnlяr Stalиnиn иdarяsиnи kor-koranя иfa edяn 
kюlяlяrdиr. 
 
 
 
 
PROLETARLAШMA VЯ DЮVLЯT 
 NЯZЯRИYYЯSИ 
 
 
Bolшevиklяrя gюrя, marksиzиm kapиtalиzmиn иnkишaf qanu-
nuну aчmыш vя gюstяrmиш kи, kapиtalиzmиn иnkишafы nяtиcяsиndя 
яhalиnиn genиш  kцtlяlяrи proletarlaшыr. Orta tяbяqя getdиkcя 
proletaриat sыralarыnа keчиr vя belяlиklя, иlk гейри бярабяр, bиrи-
bиrиnя zиdd qцtb yaranыr. Bu иkи qцtb arasыnda zиdдиyyяt get-
dиkcя artыr vя hяddиndяn artыq proletar иnqиlabы yaradыr. Baш-
qa sюzlя, Marksa gюrя, kapиtalиzm sosиalиzmя hamиlяdиr, pro-
letar иnqиlabы “qanlы toxumdur”, proletar dиktatorluьu иsя bu 
qanlы toxumun “qanlы meyvяsиdиr”. Elmиdиrми bunlar hamыsы? 
Marksыn bu “elmи qanunlarыna” gюrя, proletar иnqиlabы 
иlk юncя яn yцksяk sяvиyyяlи kapиtalиst mяmlяkяtиndя olma-
lыydы. Юylя иsя o, nя цчцn Rusиya kиmи aqrar bиr mяmlяkяtdя 
partladы? Orta tяbяqяlяrиn proletarlaшmasы  mяsяlяsиnи  яlя 
alalыm. Mяlumdur kи, Marks nяzяrиyyяsи yцz иldяn bяrи yaшa-
yыr. Bцtцn mяmlяkяtlяrdя яhalиnиn proletarlaшmasы vя kapиta-
lиstlяr иlя proletarиat arasыnda zиddиyyяtиn hяdlяrи aшaraq pro-
letar иnqиlabыna чevrиlmяsи  цчцn yцz  иllиk bиr dюvr kиfayяt иdи. 
Хцсусян, buну son иllяrdя Sovet Иttиfaqы yaшamaqdadыr. Stalи-
nиn dedиyиnя  gюrя, Sovet Иttиfaqы  юz mюvcudluьu  иlя  bцtцn 
mяmlяkяtlяrиn kцtlяlяrиnи revolyusиonlaшdыrыr (иnqиlablaшdыrыr). 
Dцnya proletar иnqиlabыnыn bu ocaьы, sadя  mюvcudluьu  иlя 
baшqa mяmlяkяtlяrdя kommunиst  иnqиlabыnы  гызышдырмагла 
kиfayяtlяnmяyиb, bu иш цчцn mиlyardlar sяrf edиrdи. 
Buna rяьmяn, baшqa mяmlяkяtlяrdя proletar иnqиlabы 
баш вермяди. Orta tяbяqяlяrя gяlиncя, onlar bu mцddяt яr-
zиndя artdыlar, zяngиnlяшdиlяr vя saьlamlaшdыlar. Marks dюv-

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
                                        
 
 
      
 
–  
165
rцndяkи proletarlara artыq rastlanmыr. Ыndи proletar yox, get-
dиkcя evlяrя  vя baьчalara sahиb olan ишчиlяr var. Belяlиklя, 
bu uzun mцddяt dюvrцndя proletarlaшma, Sovet Иttиfaqыnы 
чыxmaqla, heч bиr mяmlяkяtdя gюrцnmяmишdи. Хцсусян, bи-
zиm zamanыmыzda, mцяssиsяlяrиn aksиyalarыna sahиb olan, 
demяk kи, gяlиrlяrdя  pаydaш olan ишчиlяrиn sayы getdиkcя 
artmaqdadыr. Gюrцnцr kи, kapиtalиzm sosиalиzmя яsla hamиlя 
deyиl vя proletar иnqиlabыnы, yяnи “qanlы toxumu” vя хцсусян 
bu “qanlы toxumun qanlы meyvяsи”  олан proletar dиkta-
torluьunu gюzlяmяk файдасыздыр. Иndи dюvlяt nяzяrиyyяsи mя-
sяlяsиnя keчяk. Marks nяzяrиyyяsиnиn suya dцшmяsи  vя  dя-
yишdиrиlmяsи bu mяsяlяdя bцtцn чыlpaqlыьы иlя meydana чыxыr. 
Kapиtalиzmdяn sosиalиzmя, sonra иsя sosиalиzmdяn kom-
munиzmя keчид  dюvrцndя dюvlяtиn mahиyyяtи, onun иnkишaf 
yollarы problemиnиn xцsusи  яhяmиyyяtи vardы. Bцtцn baшqa 
mяsяlяlяrdяn,  артыг,  щягигятян bu qяtedиcи  mяsяlяdя  гар-
шылыглы hюkm sцrцrdц. Mяlumdur kи, dюvlяt nяzяrиyyяsи mя-
sяlяsиndя, bolшevиklяr Engelsя иstиnad edиrlяr. 
Engelsя gюrя иsя: “Иtaяt altыnda олмасы ваъиб сайылан иc-
tиmaи sиnиflяr olmadыьы zaman, bиr sиnиfиn o bиrи sиnиf цzяrиn-
dя  hюkmranlыьыna ehtиyac qalmadыьы  kиmи, dюvlяtи  hюku-
mяtя dя ehtиyac olmayacaq”. 
Qыsasы, Engelsя gюrя, dюvlяt bиr sиnиfиn яlиndя o bиrи sи-
nиf  цzяrиndя  hюkmranlыq  етмяк  цчцn bиr sиlahdыr. Bu fиkиr-
dяn aydыndыr kи, proletar dиktatorluьu иctиmaи sиnиflяrи ara-
dan qaldыrdыqdan sonra ялаъ tapmalыdыr, sюnцb getmяlиdиr, 
чцnkи ona ehtиyac qalmыr. Sиnиflяr uzlaшdыrыla  bиlmяz,  sиnfи 
zиdиyyяt olmadыьы tяqdиrdя, onlarыn meyvяsи olan dюvlяt dя 
ola bиlmяz. Mяlumdur kи, Sovet Иttиfaqыnda guya proletarи-
ata antaqonиst olan burjua sиnфи  чoxdan bяrи  мящв  едил-
мишдир. Интеллеэентляр, голчамаглар, голчамаг гуйруглары, mиl-
lиyяtчиlяr, “barышчыlar”, “иkи  цzlцlяr”,  айры-айры  mцxalиflяr, 
partиyanыn баш xяttиndян узаглашанлар  hamыsы мящв edиlmиш-

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
          
166
дир. Gюrцnцr kи, мящв, ляьв, юldцrmя mяsяlяlяrи “Staxanov 
сцряти” иля, hяm dя артыгламасы иля hяll olunmuшдур. Bu haг-
да, 1936-cы иldя Sovetlяrиn VЫЫЫ qurultayыnda Stalиn юzц dedи 
kи: “Bцtцn иstиsmarчы sиnиflяr мящв edиlmиш, ишчи sиnиfи qalmыш, 
kяndlи sиnиfи qalmыш”.  Belяlиklя, Marksыn nяzяrиyyяsиnя gю-
rя, Sovetlяr  Иttиfaqыnda dюvlяtиn zaval tapmasы  цчцn bцtцn 
шяraиt yaranmыш. Zavaltapma mяsяlяsиnи  bиr tяrяfя qoyaq, 
Sovet  Иttиfaqыnda dюvlяtиn cяzalandыrыcы funksиyalarыnda 
azacыq bиr зяифlяmя яlamяtи gюrцnцrmц? Яksиnя, Sovet Иttи-
faqыnda, иnsanиyyяt tarиxиndя gюrцнmяyяn qяddar vя vяhши, 
cяzalandыrыcы funksиyalarы getdиkcя artan, bиr hюkmranlыq 
mюvcuddur. Dцnya qarшыsыnda Sovet Иttиfaqыnda hюkmranlы-
ьыn yaшamasыna vя saьlamlaшmasыna nяzяrи baxыmdan haqq 
qazandыrmaq lazыm иdи. Bu da kи, bu formula иlя иfadя edилиr-
dи: “Dюvlяtиn zaval tapmasы onun zяиflяmяsи nяtиcяsиndя de-
yиl, onun qцvvяtlяnmяsи  vя saьlamlaшmasы  nяtиcяsиndя ol-
malыdыr”. Bu formula haqda Stalиn komsomolчu  Иvanovun 
mяktubuna verdиyи cavabda uzun-uzun danышыr. 
Bu haqda Stalиn 1939-cu иlиn mart ayыnda кечирилян 18-cи 
partиya qurultayыnda danышыb. O, ordunun kяшfиyyat orqan-
larыnыn, daha da saьlamlaшmasыnы tяlяb etdи. Bu qurultayda 
чыxыш edяn “Stalиn fиlosofu” Mиtиn, Stalиnиn bu sюzlяrиnи yal-
taqca юyяrяк, Marksиzm xяzиnяsиnя верилян яn bюyцk sяrvяt 
deyя adlandыrdы. Bolшevиklяrя Marksиzmdяn  йан keчmяk, 
юmцrlяrиnи davam etdиrиb hюkmranlыq sцrmяyя, yenя dя dиa-
mаt yardыm etdи. 
“DИAMАT” 
 
Fяlsяfя, daиma ruhu zяngиnlяшmяyя  xиdmяt edиr. Bоl-
шevиklяrя gюrя, fяlsяfя, bцtцn elmlяrиn яsasы, elmиn bиrинcи vя 
son sюzц olan dиalektиk mаterиalиzmdиr. Yalnыz, dиalektиk 
materиalиzmиn metoduna иstиnad edяrяk kaиnatы, bцtцn hadи-
sяlяrи юyrяnmяk olar, yalnыz onun metodlarыnыn кюмяйи иlя 
bцtцn elmlяr  иnkишaf edиr, bюyцk  иcadlar  едилир. Sovet mяk-

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
                                        
 
 
      
 
–  
167
tяblяrиndя oxuduьumuz zaman hяrf-hяrf bиzя  юyrяdиrdиlяr 
kи, bцtцn bюyцk иxtиraчыlar, bюyцk иcadlarыnы dиalektиk mаte-
rиalиzmиn  кюмяйи иlя етмишляр. Demяk kи, Arxиmed, Qalvanи, 
Volta, Devи, Faradey, Amper, Araqqo, Qalиley, Kцrи, Ko-
pernиk, Edиson, Uaat Uluq bey, Nиzamи, Шota Rustavelи vя 
baшqalarы dиalektиk materиalиzmdяn xяbяrlяrи belя olmadan, 
heч gцman etmяdяn onun metodlarы иlя faydalanыrmыш. 
Bюyцk fиlosoflara gяlиncя, onlarыn fяlsяfяlяrи  dиalektиk 
materиalиzm яsaslarыna uymadыьы цчцn elmи, sиnfи deyиl, buna 
gюrя  dя amansыzca rяdd edиlmяlиdиr. Mиsal  цчцn,  Feyer-
baxыn materиalиzmинdяn bяhs etdиyиmиz zaman mцtlяq qeyd 
etmяlиyиk kи, Feyerbax Hegelиn  иdealиzmиnи  tяnqиd edяркян  
bюyцk bиr xяta buraxmыш: o, tasыn ичиndяn kиrlи, sabunlu su 
иlя bиrlиkdя ушаьы da bayыra atыb. Hegel nяzяrиyyяsиndяки bu 
"ушаг" dиalektика  иmиш. Belяlиklя, dиalektиk materиalиzmя 
gюrя, dиalektиkadan baшqa, Hegelиn bцtцn nяzяrиyyяsи kиrlи , 
sabunlu sudur. Щярб  нязяриййячиси  вя  философу  Карл  вон 
Клаузевичи эютцряк: Бу шяхсин нязяриййясиндян Ленин чох фай-
даланмышдыр. Диалектик материализмя эюря, онун мяшум хятасы 
одур  ки,  о,  юз  нязяриййясиндя  синифляри  дейил,  халгы  эюрцрдц. 
Буна  эюря  о  елмя  синфи  нюгтейи  нязярля  бахмаг  сявиййясиня 
йцксялмяди вя Щеэелин идеализминдя боьулду.   
Onun hяrb nяzяrиyyяsиnиn yarыmчыlыьы  vя  tяzadlыьы da 
bundan иrяlи gяlиr. Хцсусян, Sovet Иtиfaqыnda elя bиr vяzиyyяt 
yaranmышdыr kи, alиmlяr, yazarlar, шaиrlяr, rяssam vя  bяs-
tяkarlar dиalektиk materиalиzmsиz bиr addыm atmыrlar. Vяzиy-
yяtиn vahиmяlиlиyиnи aydыn gюstяrmяk  цчцn Sovet Иttиfaqы 
Elmlяr Akademиyasы цзвляринин, 30 декабр 1930-cu иl tarиxlи 
“Pravda” qяzetиnя verdиklяrи  bяyannamяnи xatыrlayaq. 
Akademиklяrин bu mяcburи  bяyannamясинdя deyиlиrdи: 
“Гarшыmыzda duran mяsяlяlяrи” bиr metod olan Marks-
Engels-Lenиn-Stalиn metodu иlя hяll edяcяyик. Bu o demяk-
dиr kи, Marks-Engels-Lenиn-Stalиn metodundan иstиfadя 
edяrяk: akademиk Orbelи, kюpяklяr цzяrиndя юzцnцn fиzиol-

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
          
168
ojи  tяcrцbяlяrиnи  yцrцdяcяk, Tшuko, Tшuсev, Vesnиn,  Щцse-
ynov bиnalar  лащийяси  cыzaъaq vя arxиtektor fиkrиnи  инкишаф 
етдиряъякляр. Rяssam, akademиk  Грабар  rяsmlяr  чяkяcяk, 
bяstяkar Qara Qarayev vя  Шestakovич  sиmfonиyalar yaza-
caq, akademиk-yazычы  Шoloxov romanlar yazacaq, Tupolev 
tяyyarяlяr иnшa edяcяk vя s. 
Bцtцn bu ишlяr dиalektиk materиalиzm metoduna иstиnad 
edиlяrяk gюrцlяcяkmиш. Иndи baxaq, Marks bu “elmlяr elmиnи 
necя yaratdы”. Lenиnя  gюrя, Marks dиalektиkаны  Hеgеldяn, 
materиalиzmи  dя Feyerbaxdan aldы  vя onlarы  bиrlяшdиrdи. 
Hяm dя sadяcя  bиrlяшdиrmя  иlя  kиfayяtlяnmяdи, o onlarы 
“tяsиs” edяrяk bиrlяшdиrdи, belяlиklя, dиalektиk materиalиzm 
meydana  чыxdы. Bu elm qыsaca “dиamat” adы altыnda mяшh-
urdur: onun metodlarыndan иstиfadя edяrяk, чox fиkиrlяшmя-
dяn bюyцk иcadlar етмяк мцмкцндцр, bцtцn fиlosoflarыn nя-
zяrиyyяlяrиnи  bиr sanиyяdя  kиrlи sabunlu suya чevиrmяk zor 
bиr  иш deyиl, onun yardыmы  иlя  чap edяrsя, marksиzmdяn dя 
qaчыlыr, sonra tяkrar-tяkrar gerи  dюnцlцr. Mяsяlяn, dюvrцn 
takтиkasыna gюrя,  Шeyx  Шamиlи  яn bюyцk  demokrat deyя 
qяbul etmяk, sonra иsя onu Инgиltяrя  vя  Tцrkиyяnиn agentи 
vя xalq dцшmяnи deyя damьalamaq, fиlosof Heydяr Hцse-
ynova Stalиn mцkafatы verиb sonra gerи almaq, юzцnц  dя 
щябся atmaq, Aleksandr Nevskиnиn mяzarыnы qazыb ъясядини 
чыxarmaq, gеnеralsиmus Suvarovu qan ичиcи чar yaltaьы gюs-
tяrmяk, sonra иsя onlarыn adыna ordenlяr tяsиs etmяk,  чar 
zabиtlяrиnиn rцtbяlяrиnи  чийинляриндян  kяsmяk, sonra иsя  чar 
rцtbяlяrиnи  юз  чийинляриня  тахмаг; vя ya kиlsя  sяrvяtlяrиnи 
кими  kиlsяlяrи qapadыb bцtцn dиn xadиmlяrиnи  gцllялямяк, 
dиnи xalqыn tиryяkи deyя adlandыrmaq, 25 иldяn sonra иsя 
“Allahsыzlar cяmиyyяtиnи” daьыdaraq rus ortodoks kиlsяsиnиn 
bиrиncи  sиtayишkarы  кими panиsиavизм, panиslamизм, panger-
manизм vя s. olmaьa dиamat иcazя verиr. 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
                                        
 
 
      
 
–  
169
Dиamatыn necя  bиr elm olduьu yuxarыda gюstяrdиklяrи-
mиzdяn bяllиdиr. Yuxarыda gюstяrdиyиmиz kиmи dиalektиk ma-
terиalиzm unиversaldыr, o иnsan yaшayышыnыn bцtцn sahяlяrиnи 
яhatя edиr, baшqa bиr иdeologиyanыn sыzmasы цчцn heч bиr ишыq 
yerи buraxmыr. Dиalektиk materиalиzmdя  яsas mяsяlя  tяfяk-
kцrцn (fиkrиyyatыn) materиya  иlя qarшыlыqlы  mцnasиbяtиdиr. 
Dиamata gюrя materиya prиmat, tяfяkkцr  иsя predиkatdыr... 
Bunu Lenиn “Materиalиzm vя empиrиokrиtиsиzm”  яsяrиndя 
belя  иzah edиr: “Tяfяkkцr materиyanыn bиr funksиyasыdыr”. 
Hяqиqяt  иsя bunun яksиnи  gюstяrиr.  Иnsan  юz dцшцncяsиnиn 
qцdrяtи иlя tяbияtи vя иqtиsadиyyatы dяyишdиrиr vя onlardan иs-
tиfadя edиr. Иctиmaи hяyat keчmиш nяsиllяrиn elmи, mяnяvи vя 
иqtиsadи mцvяffяqиyyяtlяrиnиn цzяrиnдя qurulur. 
Yalnыz bu mцvяffяqиyyяtlяrя иstиnadяn иnsanиyyяt иrяlи-
lяyя  bиlяr. Materиyanыn, tяfяkkцr  цzяrиndяkи  цstцnlцйц 
haradaдыр? Bu nяzяrиyyяyя gюrя, tяmяl иstehsal qцvvяlяrи vя 
ona uyьun иstehsal mцnasиbяtlяrиndяn иbarяtdиr. Bu tяmяlиn 
чюkmяsи иlя цстгурум da yяnи, tяfяkkцr дя, elm, fяlsяfя, mя-
nяvиyyat, яnяnя dя чюkmяlиdиr. Nя zaman  tarиxdя belя bиr 
hadиsя baш  вермишдир? Nяhayяt, dиalektиka haqqыnda bиr 
neчя sюz: Mяlumdur kи, иlk olaraq hяr шey keчиr, hяr шey dя-
yишиr” fиkrиnи yunan fиlosofu Heraklиt иrяlи sцrmцш, sonralar 
bu fиkrи Hegel иnkишaf etdиrmишdиr. Bolшevиklяrиn иnanclarыna 
gюrя  dиalektиkanыn  яsas qanunlarыndan bиrи: bиr formanыn 
baшqa formaya keчmяsиdиr. Hяrf-hяrf belя deyиlиr: “Bиr 
forma юzцnя bцsbцtцn zиdd olan baшqa forma yaradыr”. 
Яgяr cяzalandыrыcы Sovet xяncяrи kommиnиzmиn  юzцnя 
bцsbцtцn zиdd olan hansы  bиr forma yaradardымы,  эюрясян? 
Шцbhяsиz kи, bu forma bцtцn  иnsanи  hцrrиyyяtlяrи ehtиva 
edяn kommunиzmя daban-dabana zиdd olan demokratиya 
olacaqдыр. 
«Азярбайъан» журналы, Мцнщен,  
1953-ъц ил апрел, № 11 
 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
          
170
 
КОРЕЙАДА СОВЕТ ТЯЪАВЦЗЦНЦН    
МЯЬЛУБ ОЛМАСЫ 
 
(Корейа щадисяляринин 2 иллийиня) 
 
овет  империалистляринин  бяшяриййятя  гаршы  тюрятдикляри  
сонсуз ганлы ъинайятляр ичярисиндя Корейадакы  тяъавцз-
карлыг  ян аьырыдыр. 
С 
Кремл Корейада мцщарибяйя башлайараг, чалышырды ки,мц-
щарибя аловуну бцтцн дцнйайа йайсын. Сийаси Бцро истяйирди ки, 
эяляъякдя бцтцн Асийайа мцщарибя  йаймаг мягсядиля Йапо-
нийайа  щцъум  етмяк  цчцн  Корейа  щадисяляриндян  истифадя 
етсин.  Ейни  заманда  советляр  юз  сцни  пейкляриндян  истифадя 
едяряк,  Авропада  гызьын  мцщарибяйя  щазырлыг  эюрцрляр,  Шярги 
Алманийада  йцксяк  чалышганлыгла  юз  силащлы  гцввялярини  бярпа 
едирляр,  азад  дцнйайа  щцъум  етмяк  цчцн  бцтцн  коммунист 
гцввяляри  сяфярбяр едирляр. 
Совет империалистляри башладыглары даьыдыъы мцщарибяйя узун 
мцддят ярзиндя щазырлашмышдылар. 1945-ъи илдян Sийаси Бцро бц-
тцн  енержисини  Корейаны  ишьал  етмяйя  вя  ящалисини  ясас  гцввя 
qисминдя, яразисини ися Узаг Шяргдя мцщарибя етмяк цчцн исти-
фадяйя  йюнялтмишдир.  Бу  мягсядля  советляр  Шимали  Корейада 
гяддар совет режими тясис етдиляр. Шимали Корейа гошунуну силащ-
ландырдылар,  тялим  вердиляр  вя 1950-ъи  илин 25 ийунунда  Ъянуби 
Корейайа гаршы мцщарибяйя башладылар.Совет тяъавцзкарлары Cя-
нуби Корейайа hцъума щазырлашаркян щесаб едирдиляр ки,бу ща-
дисяляр Шимали корейалыларын яли иля асанлыгла щяйата кечяъяк вя 
онлар цчцн ъязасыз олаъаг. 
Лакин совет империалистляри Корейада планларыны  щяйата ке-
чиря  билмядиляр.Кремл    халга  гаршы  гардаш  мцщарибясиня  башла-
йараг, чалышырды вя чалышыр ки, махинасийа васитясиля юз империалист 
цзцнц  эизлятсин.  О,  билдирирди  ки,  бу  щадисялярдя    эуйа  Шимали 
Корейайа щцъум едян Ъянуби Корейа эцнащкарды. Бу фактларын 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
                                        
 
 
      
 
–  
171
кобуд  вя  щяйасызъасына  сахталашдырылмасы,  дцнйяви  иътимаи 
фикри чашгынлыьа салмаг вя Корейадакы мцщарибяни хястя баш-
дан  саьлам  башын  цстцня  атмаг  мягсяди  дашыйырды.  БМТ-дя 
АБШ-ын нцмайяндяси Воррен Остин советлярин сийасятини беля 
характеризя  едирди: «Схем  чох  садядир:  Щяр  щансы  бир  юлкядя 
коммунист  цсйаны  тяшкил  етмяк,  сонра  юз  дивизийасыны    тяъа-
вцзкарлара кюмяйя эюндярмяк вя онлары «кюнцллц» адландыр-
маг,  сонра  ися  щцъумун  гурбанларына  йюнялмиш  бейнялхалг 
кюмяйя  гаршы  чыхмаг».  Бурада  Сталинин  «Щярби  доктри-
насы»нын  гыса  вя  дягиг  характеристикасы  верилиб:  Онун  мащий-
йяти ясас дцшмяня гаршы зярбя явязиня, ясас зярбяни бир сыра 
даьыныг,  эуйа  бир-бири  иля  ялагяси  олмайан  щярякатлара  гаршы 
зярбялярля  явяз  етдирмякдир:  Корейа,  Тибет,  Щиндистан-Чин. 
Бу  заман  бцтцн  бу  аксийалар  йерли  ялляр  тяряфиндян  апарылыр, 
Сийаси бцро ися кюлэядя галыр вя «алчалдырылмышларын» вя «тящ-
гир  олунмушларын»щимайядары  ролунда  чыхыш  едир.  Гялябя  за-
маны  шан-шющрят  Сталинин  иди,мяьлуб  оланда  ися  ейби  йохдур! 
Онсуз да  совет гошуну дюйцшмцрдц ки, корейалыларын, тибетли-
лярин вя с. ганы тюкцлцрдц, евляри мящв олурду. 
Совет  империалистляри  Корейадакы  бу  тяъавцзкар  мцщари-
бяйя узун мцддят вя сяйля щазырлашырдылар. Онлара еля эялирди 
ки, щяр шей кичик деталларына гядяр  нязяря алыныб,  щесабланыб 
вя юз уьурларына аз да олса шцбщя етмирдиляр. Лакин Кремл ян 
ясасыны  нязяря  алмамышды  ки,  ганлы  дцшцнъяляри  онлары  яввял-
ъядян гачылмаз мяьлубиййятя апарыр. О, нязяря алмамышды ки, 
йалныз  Ъянуби  Корейанын  гошунлары  иля  йох,  щямчинин  бцтцн 
демократик дцнйанын ясэярляри иля вурушмалыдыр. О,нязяря ал-
мамышды ки, совет  тяъавцзкарлыьы бцтцн халгларын ъидди етира-
зына эятириб чыхардаъаг. Мящз буна эюря дя, Корейадакы мц-
щарибя илк эцнляриндян советлярин эюзлямядийи тамамиля баш-
га  бир  шякил  алды.  Советлярин  щесаб  етдикляри  гялябя  явязиня, 
бир-биринин  ардынъа  мяьлубиййятя  уьрадылар.  Советлярин  Коре-
йадакы  маъярасы  азад халгларын гязябини сон щяддя чатдырды 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
          
172
вя  совет  империалис    тяъавцзкарларына    гаршы  нифрят  йаратды. 
Чцнки бцтцн халглар кими Корейа халгынын да щцгугу вар ки, 
юз щяйатыны сярбяст гурсун вя советлярин мцдахиляси олмадан 
азадлыьын щяр щансы бир хейириндян истифадя етсин. 
Советлярин  Корейадакы  тяъавцзкарлыьынын  илк    эцнцндян 
етибарян АБШ-ын вя Шимали Атлантиканын мцдафия пактына  да-
хил  олан  бцтцн  юлкялярин  щярби  эцъц  сцрятля  йцксялди.  Совет 
империалистляринин  йени  дцнйа  мцщарибясиня  ачыг-ашкар  щазыр-
лыьы  азад  юлкяляри  даща  да  бир-бириня  баьлайыр,  йахынлашдырыр, 
диэяр тяряфдян ися бцтцн язаб-язиййятляр бизим халгын цзяриня 
дцшцр,  онларын  йохсуллуьуну  вя  язабыны  артырыр,  чцнки  совет 
щярби  истещсалынын  артмасы  онсуз  да  сянайенин  аз  сайда  олан 
сащяляринин  щесабына  баш  верир.  Сийаси  бцро  Ленинин  «зянъир-
дяки  ясас  нюгтя»  нязяриййясиндян  чыхыш  едяряк  ясас  щярби 
мейдан гисминдя Асийада Чини, Авропада ися Алманийаны тя-
йин  едир.  Бу  мягсядля  советляр  сяйля  Шярги  Алманийанын  си-
лащлы гцввялярини бярпа едирляр, Чинин щярби сянайесини инкишаф 
етдирирляр  ки, 3-ъц  йени  мцщарибя  азад  дцнйаны  мящв  етмяли 
вя Сийаси Бцронун щюкмранлыьыны тясис етмялидир.     
Лакин бу авантцрист фикирляр советляри учурума апарды. Со-
вет империализминин рящбярляри юз дцшярэяляри иля демократик 
дцшярэя  арасында реал эцъцн фяргини нязяря алмадан ІІІ дцн-
йа  мцщарибясини  башламаьы  вя  дцнйяви  щюкмранлыьы  ялдя  ет-
мяйи планлашдырырдылар. Сталинин дцнйадакы щюкмранлыг планлары 
Щитлерин планларына нисбятян даща кюксцз, зяиф иди. Дцнйа тари-
хиндя  илк  дяфя  олараг,  ващид  азад  дцнйа  уьрунда  щярякятин 
там да олмаса тяшкили мцасир дюврцн ян мющтяшям щадисяля-
риндян сайылыр. Бу ондан хябяр верир ки, азад дцнйа ики систе-
мин  ейни  заманда  олмасына  инанмыр  вя  Кремл  тяряфиндян 
ясарятя алынмыш халгларын азад етмясини юзцнцн ясас иши  щесаб 
едир.  Азад  халгларын  мцасир  мцъадилясинин  ясас  хцсусиййяти 
ондан ибарят иди ки, о бцтцн юлкялярдя йалныз бу юлкялярин да-
хилиндя  коммунизмя  гаршы  йох,  щямчинин  йени  мцщарибянин 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
                                        
 
 
      
 
–  
173
вя бейнялхалг Чекистин тяшкилатчысы олан дцнйанын бцтцн халг-
ларынын  азадлыьына  вя  милли  мцстягиллийиня  гаршы  чыхан    Совет 
империализминя гаршы йюнялмишдир. 
Ващид  азад  дцнйа  уьрундакы  щярякатын  артмасы  няинки, 
Совет  империалист  дцшярэясинин  гязябиня  эятириб  чыхарырды, 
щямчинин бу онлары горхудурду.АБШ-ын рящбярлик етдийи ващид 
азад  дцнйа  уьрундакы  щярякат  вя  Алан  Керкин  рящбярлик  ет-
дийи Америка Комитяси бу щярякатын юзяйи кими юз мцстягил-
лийи вя азадлыьы уьрунда  мцбаризя апаран советлярин тясири ал-
тында олан халгларын гялябяйя инамыны эцъляндирирди. 
Демократик  эцъцн  мющкямлийинин  зяманятчиси  азад 
халгларын Кремл диктаторлуьунун табелийиндя олан халглар-
ла сых ялагядя олмасы иди. Щяр щансыса бир шцбщя ола билярми 
Yüklə 1,88 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   21




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin