Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
Yüklə 7,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 136
dolduğu üçün qəflətən batır o dənizin təkində görünməz olanda tamaşaçılar gülməkdən özlərini saxlaya bilmirdilər. sonra içi uşaqlarla dolu xilasedici qayıq və onun başı üzərində fırlanan helikopter qayığın burun tərəfində orta yaşlı qadın oturmuşdu yəhudiyə bənzəyirdi qucağında isə təxminən üç yaşlı oğlan uşağı vardı. uşaq qorxudan çığırıb ağlayır başını qadının döşləri arasında gizlətməyə çalışırdı. elə bil təzədən anasının bətninə qayıtmaq istəyirdi qadın isə onu sakitləşdirir özü qorxudan gömgöy göyərsə də daim əllərini sipər edib uşağı qoruyurdu. əllərini uşağının üstündə elə tuturdu ki sanki bu yolla onu güllələrdən qoruya biləcək. sonra helikopterdən onların üstünə iyirmi kiloqramlıq bomba atdılar. dəhşətli partlayış, qayıq param-parça oldu sonra əla bir kadr qopmuş uşaq əlləri düz yuxarı, göyə tərəf uçur helikopterin burun tərəfində quraşdırılmış kamera əlin uçuşunu izləyir partiya üzvlərinin oturduqları sıralardan gurultulu alqış səsləri eşidildi zalın prollar oturan tərəfindən isə bir qadın ayaqlarını yerə çırparaq səs-küy saldı. dedi ki belə səhnələri uşaqların yanında göstərmək olmaz dedi ki bu heç yerə yazılası şey deyil uşaqlara göstərməyə haqları yoxdur polislər gəlib onu zaldan çıxarana qədər səs-küy saldı düşünmürəm ki ona bir şey eləsinlər prolların danışığına heç kim fikir vermir bu da tipik prol reaksiyası idi onlar heç vaxt... Əlləri ağrıdığından yazmağı dayandırdı. Bütün bu cəfəngiyyatı qeyd kitabçasına nə üçün köçürdüyünü özü də bilmirdi. Amma maraqlı idi: qələm kağızın üstündə hərəkət etdikcə, onun yaddağında tamam başqa hadisə canlanırdı. Həm də elə dəqiq, görümlü lövhələrlə canlanırdı ki, lap bu dəqiqə götür yaz... Birdən başa düşdü ki, məhz həmin hadisəyə görə tələsik evə qayıdıb və gündəlik tutmaq qərarına gəlib. Hadisə bu gün səhər nazirlikdə baş vermişdi. Əgər belə müəmmalı hadisəyə "baş vermişdi" demək mümkünsə... Saat 11-ə yaxın idi. Uinstonun işlədiyi Sənədləşdirmə Departamentinin işçiləri kreslolarını kabinələrindən çıxarıb zalın ortasına, böyük teleekranın qarşısına düzürdülər. Bir az sonra Nifrət İkidəqiqəliyi başlayacaqdı. Uinston orta sıralardakı yerini tutmaq istəyirdi ki, sifətdən tanıdığı, amma heç vaxt təmasda olmadığı iki nəfərin də gözlənilmədən zala gəldiklərini gördü. Biri dəhlizdə tez-tez rastlaşdığı qız idi. Adını bilmirdi, ancaq Ədəbiyyat Departamentində işlədiyindən xəbəri vardı. Onu bəzən əlləri yağa bulaşmış halda, qayka açarları ilə gördüyündən, roman yazan maşınlara texniki xidmət bölməsində çalışdığını düşünürdü. Öz qüvvəsinə inanan adam təsiri bağışlayırdı. 26-27 yaşlarında olardı. Çil basmış sifəti, sıx və qara saçları vardı. İdmançı kimi cəld, sərrast addımlarla yeriyirdi. Belinə bir neçə dəfə doladığı, üzərində Gənclərin Antiseks Liqasının emblemi olan qırmızı qurşaq onsuz da qabarıq olan budlarını daha dolğun nəzərə çarpdırırdı. Uinston qızı gördüyü ilk andan ondan xoşu gəlməmişdi. Səbəbini özü yaxşı bilirdi. Qızın davranış və hərəkətlərindən daim xokkey meydançasının, soyuq suda çimməyin, turist yürüşlərinin, bir sözlə, başdan-başa nizamlı həyat tərzinin ab-havası duyulurdu. Uinston, ümumiyyətlə, qadınları sevmirdi. Cavan, gözəl qızlardan isə heç xoşlanmırdı. Çünki qadınlar, xüsusən də cavan qızlar Partiyanın ən atəşin tərəfdarları idilər. Şüarları hava, su kimi udurdular, könüllü casusluq edir, hər yerə baş vurub mütləq bir nöqsan tapmağa çalışırdılar. Bu qız isə ona başqalarından da təhlükəli görünürdü. Bir dəfə təsadüfən dəhlizdə rastlaşarkən, sanki daxilinə nüfuz etmək istəyirmiş kimi, yanakı nəzərlərlə Uinstona elə diqqətlə baxmışdı ki, bir anlıq canına qorxu düşmüşdü. Beynindən qızın Fikir Polisinin agenti olması fikri keçmişdi. Əslində, ehtimalının həqiqətə qətiyyən uyğun gəlmədiyini özü də bilirdi. Lakin yenə də hər dəfə qızı yaxınlığında görəndə qorxu və düşmənçilik qarışıq qəribə hisslər keçirirdi. İkinci adam isə Daxili Partiyanın üzvü O`Brayen idi. O`Brayenin çox mühüm, əlçatmaz vəzifəsi ilə bağlı Uinstonun yalnız dumanlı təsəvvürləri vardı. Qara uniformalı Daxili Partiya üzvünün yaxınlaşdığını görəndə teleekran qarşısında toplanaşanlar bir anlıq səslərini kəsdilər. O`Brayen yoğun boynu, kobud, məzəli və qəddar sifəti ilə diqqəti çəkən hündürboylu, cantaraq kişi idi. Ilk baxışdan zəhmli görünsə də, ürəyəyatımlı ədaları ilə seçilirdi. Tez-tez eynəyini qaldırıb təzədən burnunun üstündəki yerini rahatlaması xüsusən xoş təsir bağışlayırdı. Bu səciyyəvi hərəkətdə nə
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 137
isə bir centlmenlik sezilirdi. Zərif bir əda ilə ətrafındakılara əlindəki qutudan tütün götürməyi təklif edən XVIII əsr zadəganı – bu cür müqayisələrlə düşünməyi bacaranların O`Brayenlə bağlı ağıllarına gələn ilk fikir belə ola bilərdi. Uzun illər ərzində Uinston onu cəmi-cümlətanı bir neçə dəfə görmüşdü. Amma həmişə naməlum bir hiss onu O`Brayenə tərəf çəkmişdi. Məsələ təkcə Daxili Partiya üzvünün ağır çəkili boksçu görkəmi ilə zərif ədaları arasındakı ziddiyyətdə deyildi. Uinston buna tam əminl olmasa da, O`Brayenin siyasi baxışlarının liberallığından şübhələnirdi. Daha doğrusu, özünü buna inandırmağa çalışırdı. O` Brayenin sifəti adamı belə fikrə düşməyə vadar edirdi. Amma bəlkə də sifətində ehkamlara şübhə yox, sadəcə, ağıl ifadə olunmurdu. Istənilən halda, təklikdə qalmaq və teleekranın hər şeyi görən nəzərlərindən gizlənmək imkanı yaransaydı, o, hər şey barəsində danışmağın mümkün olduğu adam təsiri bağışlayırdı. Uinston heç vaxt ehtimalını həqiqətə uyğunluğunu dəqiqləşdirməyə cəhd göstərməmişdi. Əslində, bunun bir yolu da yox idi. Zaldan keçən O` Brayen saata baxıb vaxtın çatdığını görmüş və deyəsən, Nifrət Ikidəqiqəliyi başa çatana qədər Sənədləşdirmə Departamentində qalmağa qərara vermişdi. Uinstonla eyni sırada, bir kreslo o tərəfdə oturmuşdu. Aradakı boş yeri qonşu kabinədə işləyən balaca boylu, kül rəngli saçları olan qadın tutmuşdu. Qarasaçlı qız onun arxasında oturmuşdu. Bir an sonra divardakı böyük teleekrandan dəhşətli uğultu və cırıltı səsləri eşidildi. Elə bil nəhəng, çarxları heç zaman yağlanmamış bir maşın ekrandan düz zalın içərisinə, tamaşaçıların üstünə gəlirdi. Ətrafı bürümüş səsdən adamın saçları biz-biz olur, dişləri bir-birinə dəyib şaqqıldayırdı. Nifrət başlanmışdı. Həmişə olduğu kimi, ekranda Emmanuel Qoldsteynin-Xalq Düşməninin sifəti göründü. Zalın müxtəlif səmtlərində tamaşaçılar arasından uğultu keçdi. Kül saçlı balacaboy qadın qorxu və nifrətdən əcayib səslə ciyildədi. Xain və satqın Qoldsteyn nə vaxtsa (o qədər uzaq keçmişdə ki, daha heç kəs xatırlamırdı) Partiyanın az qala Böyük Qardaş səviyyəli liderlərindən biri olmuşdu. Sonra əksinqilabi fəaliyyət yolunu tutmuş, nəticədə ölüm cəzasına məhkum edilmişdi. Lakin sirli şəkildə qaçıb aradan çıxa bilmişdi. Nifrət Ikidəqiqəliyinin proqramı günbəgün dəyişilirdi. Əsas hədəf isə həmişə Qoldsteyn olurdu. O, ilk xain, Partiyanın təmizliyinə ləkə vuran ilk yaramaz idi. Partiya əleyhinə yönəlmiş bütün cinayətlər, ziyankarlıq və satqınlıq halları, təxribatlar, yanlış təmayüllər və qorxulu fikirlər birbaşa onun nəzəriyyəsindən qidalanırdı. Indiyə qədər sağ- salamat yaşayırdı, haradasa öz çirkin fəaliyyətini davam etdirirdi. Bəzilərinin fikrincə, okeanın o tayına qaçmış, xarici ağalarının himayəsinə sığınmışdı. Burada, Okeaniyanın özündə gizləndiyi haqda da şaiyələr dolaşırdı. Uinston çətinliklə nəfəs alırdı. Ağrılı hisslərin qəribə qarmaqarışıqlığı ilə üzləşmədən Qoldsteynin sifətinə heç zaman baxa bilmirdi. Boz saçların haləsindəki əti sümüklərinə yapışmış yəhudi sifəti, keçi saqqalına bənzəyən kiçik saqqal-ilk baxdığında ağıllı sifəti vardı. Amma bu sifətdən həm də insanı özündən kənara itələyən bir ifadə oxunurdu. Uzun, gəmirçəkli burnunun düz ucuna düşən gözlüyü üzünün səfeh qocavari ifadəsini daha da gücləndirirdi. Görünüşündən qoyuna oxşayırdı, səsi də elə qoyun mələrtisini xatırladırdı. Həmişəki kimi, Qoldsteyn yenə ağzı köpüklənə-köpüklənə Partiya ehkamlarına qarşı hücuma keçmişdi. Iddiaları o qədər cəfəng və gülünc idi ki, balaca uşaq da onları asanlıqla rədd edə bilərdi. Lakin bununla bərabər, sözləri müəyyən inandırıcılıqdan məhrum olmadığından, tez hissə qapılan, təcrübəsiz adamları təsiri altına sala bilərdi. Qoldsteyn yenə Böyük Qardaşı yamanlayır, Partiyanın aparıcı rolunu inkar edirdi. Avrasiya ilə dərhal sülh sazişi imzalanması tələbini irəli sürürdü. Söz, mətbuat, sərbəst toplaşma və fikir azadlıqlarının təmin olunmasına çağırırdı. Isterik bir səslə inqilaba xəyanət edilməsi haqqda qışqırıb-bağırırdı. Partiya natiqlərinin ənənəvi üslubuna parodiya kimi səslənən tələsik, sözçülüklə dolu nitqlərində Yenidil ünsürlərindən yararlanmağı da unutmurdu. Bəzən hətta adi Partiya üzvünün gündəlik həyatda istifadə etdiyindən də çox Yenidil sözləri işlədirdi. Qoldsteynin cəfəng, hətərən-pətərən iddialarının arxasında hansı qüvvələrin dayandığına şübhə yeri qoymamaq üçün bütün çıxışı boyu ekrandan, başının üstündən ifadəsiz sifətli Avrasiya əsgərləri sonu görünməyən sıx sıralarla addımlayıb keçirdilər. Onlar dəstə-dəstə ekranın “Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 138
dərinliklərindən üzə çıxır, bir anlığa iri planda görünür, sonra yerlərini eynən özləri kimi digər balacaboy, yerə yapışıq soydaşlarına verərək yox olurdular. Asfalta dəyən əsgər çəkmələrinin boğuq tappıltısı Qoldsteynin mələməsini müşaiyət edirdi. Nifrət İkidəqiqəliyi təxminən otuz saniyə əvvəl başlamışdı. Lakin artıq zaldakı tamaşaçıların yarıdan çoxu qəzəb dolu intiqam nidalarını saxlaya bilmirdilər. Bu qoyun sifətli özündənrazı adamı, onun arxasındakı Avrasiya əsgərlərinin qorxunc qüvvəsini görmək hiddət və qisasın ortaya çıxması üçün yetərli idi. Digər tərəfdən, Qoldsteyn öz görünüşü və fikirləri ilə də dərhal qorxu, qəzəb doğururdu. Ona bəslənən nifrət Avrasiya, yaxud Istasiyaya olan nifrətlə müqayisədə daha dəyişməz, hətta əbədi sayıla bilərdi. Çünki adətən Okeaniya bu dövlətlərdən biri ilə müharibə vəziyyətində olanda o biri ilə sülh sazişi bağlayırdı. Amma qəribə görünən başqa şey idi. Hamı Qoldsteyni aşağılasa da, hamı ona nifrət bəsləsə də, hər gün, bəlkə də gündə min dəfə təlimi rədd olunsa da, nəzəriyyəsinin daşı daş üstündə qoyulmasa da, mitinqlərdə, teleekranda, qəzetlərdə, kitablarda fikirləri cəfəngiyyat kimi gülüş və istehza hədəfinə çevrilsə də, daim ələ salınsa da, nüfuzu əsla azalmırdı. Həmişə onun tələsinə düşən, onun sözlərinə şirniklənən sadəlövh adamlar tapılırdı. Elə gün olmurdu ki, Fikir Polisi Qoldsteynin təsirinə qapılan, əmri ilə hərəkət edən casus və ziyankarları tapıb aşkara çıxarmasın. Qoldsteyn güclü gizli orduya, Dövləti devirməyə çalışan geniş sui-qəsdçilər şəbəkəsinə rəhbərlik edirdi. Şəbəkənin Qardaşlıq adını daşıdığı ehtimal olunurdu. Qoldsteynin bütün yaramaz fikirlərin məcmusu kimi şöhrət qazanan və gizli şəkildə yayılan kitabı haqqında pıçıltı ilə danışırdılar. Əsərin adını bilən yox idi. Adamlar onu, sadəcə, kitab adlandırırdılar. Amma ortalıqda gəzən söhbətlərin boş şaiyələr olduğunu da yaxşı başa düşürdülər. Mövzudan yayınmaq imkanı yarananda hər bir Partiya üzvü Qardaşlıq və kitab məsələsinə toxunmamağı daha üstün tuturdu. İkinci dəqiqənin başlanğıcında nifrət son həddə çatmışdı. Adamlar teleekrandan gələn qoyun mələrtisinə bənzər səsi batırmaq üçün yerlərindən sıçrayıb gücləri gəldikcə qışqırırdılar. Kül saçlı, balacaboy qadın hiddətindən qıpqırmızı qızarmışdı, ağzı sudan bayıra atılmış balıq qəlsəmələri kimi açılıb-yumulurdu. Hətta O`Brayenin ağır sifəti də pörtmüşdü. O, kreslosunda şax oturmuşdu, geniş sinəsi dəniz qabarma və çəkilmələrində olduğu kimi qalxıb-enirdi. O`Brayendən arxa sırada oturan qara saçlı qız isə birdən var səsi ilə "Donuz! Donuz! Donuz!"- deyə qışqırmağa başladı və əlindəki ağır Yenidil lüğətini var gücü ilə teleekrana tolamazladı. Lüğət Qoldsteynin burnuna dəyib döşəməyə düşdü. Qoyun mələrtisini xatırladan səs kəsilmək bilmirdi. Bu ara Uinston adamlara qoşulub qışqırdığının, qarşıdakı kreslonu qəzəblə təpiklədiyinin fərqinə vardı. Nifrət Ikidəqiqəliklərində dəhşətli şey hamının eyni cür hərəkət etməsi deyildi. Əksinə, ən qorxulusu, hətta istəsən belə, bu ümumi prosesdən kənarda qala bilməmək idi. Otuz saniyə keşəndən sonra artıq ətrafındakıları yamsılamağa ehtiyac duyulmurdu. Elə bil hamının bədənindən güclü elektrik cərəyanı keçirdi. Hamıya qorxu və intiqam hissi hakim kəsilirdi. Hamı öldürmək, işgəncə vermək, kiminsə sifətini ağır çəkiclə vurub dağıtmaq istəyirdi. Adamlar üz-gözlərini əyir, qışqırıb nifrin yağdırır, göz görə-görə dəlilik həddinə çatırdılar. Həm də bu qəzəb mücərrəd və hədəfsiz idi. Fanar işığı kimi, onun da istiqamətini istənilən səmtə yönəltmək olurdu. Bəzən Uinston nifrətinin qətiyyən Qoldsteynə deyil, əksinə, Böyük Qardaşa, Partiyaya, Fikir Polisinə qarşı çevrildiyinin fərqinə varırdı. Belə məqamlarda küfr və qəzəb hədəfinə çevrilmiş bu tənha yadfikirlinin, yalan dünyasında sağlam ağıl və həqiqətin bu yeganə mühafizinin tərəfində dayandığını hiss edirdi. Bir saniyə sonra isə o, yenidən kütləyə qoşulur, Qoldsteyn haqqında deyilənlərin hamısını həqiqət kimi qəbul edirdi. Belə anlarda Böyük Qardaşa bəslədiyi gizli nifrət sitayişə çevrlirdi. Böyük Qardaş əlçatmaz büt kimi hamının və hər kəsin başı üzərində yüksılirdi, Asiya ordularının qarşısında qorxu bilməz, qüdrətli sərkərdə kimi dayanır, əsl alınmaz qala təsiri bağışlayırdı. Qoldsteyn isə cəmiyyətdən qovulmasına, tənhalığına, hətta mövcudluğunun sual altında olmasına baxmayaraq, elə təkcə səsinin gücü ilə adamların gözünə sivilizasiya binasını dağıtmağa qadir qorxunc sehrbaz cildində görünürdü.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 139
Bəzən belə anlarda nifrəti şüurlu şəkildə tamam başqa şəxsə də yönəltmək olurdu. Uinston gecə yarısı dəhşətli qarabasmadan ayılıb özündə başını yastıqdan qaldırmağa güc tapan adam kimi bütün iradi qüvvəsini toplayaraq, ekrandakı sifətə bəslədiyi nifrəti arxa sıradakı qara saçlı qıza tuşladı. Xəyalından biri-birindən gözəl, cəlbedici səhnələr keçdi. Onu rezin dəyənəklə ölüncəyə qədər budayardı. Onu lüt soyundurub dirəyə sarıyar, Müqəddəs Sebastian kimi bədənini oxlarla dəlmə-deşik edərdi. Onu ləzzətlə zorlayar və orqazm anında bıçağı boğazına saplardı. Indi ona nə üçün nifrət etdiyinin səbəbini əvvəlkindən daha aydın başa düşürdü. Gənc, gözəl və antiseks əhvali-ruhiyyəli olduğuna görə, bu qızla bir yatağa girmək istədiyinə, amma niyyətinin heç vaxt baş tutmayacağını bildiyinə görə, qucaqlanmaqdan, oxşanmaqdan ötrü yaradılmış nazik, titrək belində Uinstonun əlini deyil, əlçatmazlığın hamıya meydan oxuyan rəmzini-qırmızı qurşağı gəzdirdiyinə görə! Nifrət son həddə çatmışdı. Qoldsteynin səsi həqiqi qoyun mələrtisinə çevrilmişdi. Sifəti də eyni ilə küt qoyun sifətini xatırladırdı. Sonra bu qoyun sifəti teleekrandan düz üstlərinə gələn iri, qorxunc Avrasiya əsgərinin simasında əriyib itərək görünməz oldu. Əsgər isə sanki ekrandan birbaşa zalı nişan alaraq avtomatdan aramsız atəş aça-aça irəliləyirdi. Qabaq sıralarda oturanların bəziləri özlərini qeyri-iradi kreslonun söykənəcəyinə sıxırdılar. Bir an sonra hamı rahatlıqla nəfəs aldı. Böyük Qardaşın qarasaçlı, qarabığlı, həyat gücü və ilahi sakitliklə dolu üzü ekranı tutaraq düşməni görünməz etdi. Böyük Qardaşın nə dediyini heç kim eşitmirdi. Lakin döyüşün qızğın çağında sərkərdənin əsgərləri ruhlandırmaq üçün qışqırdığı bir neçə anlaşılmayan söz kimi, onun dedikləri də mənasından asılı olmayaraq, yalnız səsi eşidildiyinə görə ürəklərdə inam doğururdu. Sonra Böyük Qardaşın sifəti tədricən ekrandan çəkildi, yerində isə iri hərflərlə yazılmış üç Partiya şüarı göründü:
MÜHARİBƏ - SÜLHDÜR AZADLIQ - KÖLƏLİKDİR CƏHALƏT - QÜVVƏDİR
Özü görünməz olsa da, Böyük Qardaş hələ bir neçə saniyə də teleekrandan adamlara baxırdı. Buraxdığı təəssürat elə güclü idi ki, Partiya şüarlarının arxasından hamının gözünə yenə onun siması görünürdü. Kül saçlı balacaboy qadın özünü az qala qabaqdakı kreslonun üstünə yıxmışdı. Hönkürtü içərisindən çətinliklə anlaşılan səsi ilə "Xilaskarım!-deyə əllərini teleekrana tərəf uzatmışdı. Sonra barmaqlarını gözlərinin qabağına tutdu. Adama elə gəlirdi ki, o, yavaşcadan dua sözlərini pıçıldayır. Elə bu anda zala toplaşanların bir dəstəsi ayağa qalxıb nisbətən yavaş, lakin ahəngdar səslə "BEE-QE!, BEE-QE!"-deyə qışqırmağa başladı. Onlar B səsini uzadaraq arada fasilə verir, sonra kəskin vurğu ilə Q-ni əlavə edirdilər. Ağır dalğalarla zala yayılan bu çığırtılarda ibtidai icma dövrünü xatırladan nə isə vardı. Sanki onların arxasınca çılpaq ayaqların tappıltısı və iri tam- tamların gurultusu eşidiləcəkdi. Qışqırıq səsləri təxminən yarım dəqiqəyə qədər çəkdi. Hisslərinin cuşa gəldiyi məqamlarda belə nəqarətlər tez-tez eşidilirdi. Bu, müəyyən dərəcədə Böyük Qardaşın müdrikliyinə və böyüklüyünə oxunan himn idi. Lakin ondan da daha çox özünühipnoz, olan-qalan ağıl və şüuru da ritmik səs-küydə batırmaq, yox etmək cəhdi idi. Uinston içində bir buz soyuqluğu hiss etdi. Nifrət Ikidəqiqəliklərində ümumi dəlilikdən kənarda qalmağa gücü çatmasa da, bu vəhşi, ibtidai "BEE-QE! BEE-QE!"-qışqırtıları onu həmişə dəhşətə gətirirdi. Təbii ki, hamıya qoşulub qışqırırdı. Başqa cür mümkün deyildi. Hisslərini gizlətmək, sifətinin ifadəsini nəzarətdə saxlamaq, başqalarının hərəkətlərini təkrarlamaq - artıq bunlar hamısı adi hala çevrilmişdi. Lakin arada bir-iki saniyə elə vəziyyət yaranmışdı ki, gözlərinin “Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 140
ifadəsi onu asanlıqla ələ verə bilərdi. Və həmin heyrətamiz hadisə də elə bir-iki saniyədə baş vermişdi. Əlbətə, əgər həqiqtən də belə şey olmuşdusa... Bir anlığa nəzərləri O`Brayenin baxışları ilə qarşılaşdı. O`Brayen ayaq üstə dayanmışdı. Deyəsən, az öncə eynəyini çıxarmışdı. İndi onu taxır və adətkar hərəkətlə burnunun üstündə yerini rahatlayırdı. Saniyənin hansısa hissəsində baxışları toqquşdu və Uinston bayaqkı mənzərənin qətiyyən gözünə görünmədiyinə bir daha əmin oldu. Bu həqiqət idi! O`Brayen də eynən onun kimi düşünür. Hansısa yanlışlıqdan söhbət gedə bilməz! Sanki beyinləri arasında gizli rabitə yaranmış, fikirlər sürətlə bir gözdən o birisinə axmışdı. "Mən də sizinləyəm, - O`Brayen sanki belə deyirdi.-Sizin hisslərinizi yaxşı başa düşürəm. Bezdiyinizi, iyrəndiyinizi, nifrət elədiyinizi anlayıram. Narahat olmayın. Mən sizin tərəfinizdəyəm". Lakin zəkanın bu ani parıltısı çox tez də söndü və O`Brayenin sifəti hamınınkı kimi ifadəsiz görkəm aldı. Günün hadisəsi bu idi. Uinston indi gözü ilə gördüyünün həqiqiliyinə o qədər də əmin deyildi. Heç vaxt belə təsadüflərin davamı olmurdu. Onlar yalnız insanda inamı ölməyə qoymayan bir təsəlli yaradırdı: fikirləşirdin ki, səndən başqa da Partiyanın düşmənləri var! Kim bilir, bəlkə də geniş şaxəli gizli fəaliyyət şəbəkəsi haqqında şayiələr doğrudur! Bəlkə Qardaşlıq həqiqətən də mövcuddur! Saysız-hesabsız həbslərə, etiraflara, edamlara baxmayaraq, Qardaşlığın mövcudluğuna əminlik quru nağıl deyildi! Uinston bir gün bütün deyilənlərin həqiqətə çevriləcəyinə inanırdı. Ertəsi gün isə əminliyi yoxa çıxırdı. Əlində dəlil-sübut yox idi. Hər cür yozula bilən, yaxud heç bir mənası olmayan ani baxışlar, kənar söhbətlərdən qulağa çatan kəsik- küsük sözlər, tualet divarlarındakı yarısıilinmiş yazılar, çətin ki, nəyinsə sübutu sayıla bilərdi. Hətta biri-birini tanımayan iki adamın qarşılaşarkən əllərini yüngülcə tərpətmələri də nəzərindən yayınmamış və bunu gizli salamlaşma zənn etmişdi. Bir sözlə, yalnız gümanlar, ehtimallar... Hər şey sadəcə təxəyyülünün məhsulu da ola bilərdi. O`Brayenə tərəf baxmadan kabinəsinə qayıtdı. Bu ani təması davam etdirməyi ağlına da gətirmirdi. Hətta O` Brayenə yaxınlaşmaq imkanı yaransa da, hərəkəti heç bir məntiqə sığmayan dəhşətli təşəbbüs olardı. Bir, yaxud iki saniyə ərzində fərqli yozula biləcək nəzərlərlə bir-birlərinə baxmışdılar. Vəssalam! Həyatı başdan-başa tənhalıqda keçən insan üçün hətta bu ani illüziya da yaddaqalan hadisə idi. Uinston yerindən qalxıb stulda şax oturdu. Bir də gəyirdi. Deyəsən, mədəsindəki cin üzü yuxarı qalxmağa başlamışdı. Gözləri yenə səhifəyə zilləndi. Sən demə bayaqdan bəri dərin fikrə dalsa da, əli özündən asılı olmayaraq işləyirmiş. Lakin bunlar bir az əvvəl yazdıqları kimi başı-ayağı bilinməyən, biri-birinə qarışmış dəhşətli cızmaqaralar deyildi. Qələmin ucu kağızın yumşaq səthində sürətlə hərəkət edir, eyni ifadəni iri çap hərfləri ilə biri-birinin altında ləzzətlə sıraya düzürdü: RƏDD OLSUN BÖYÜK QARDAŞ! RƏDD OLSUN BÖYÜK QARDAŞ! RƏDD OLSUN BÖYÜK QARDAŞ! RƏDD OLSUN BÖYÜK QARDAŞ! RƏDD OLSUN BÖYÜK QARDAŞ! Bu sözləri yaza-yaza səhifənin ortasına gəlib çıxmışdı. Lakin yazdıqları da vahimə hissinin aradan qalxmasına kömək etdi. Əslində, cəfəng hərəkət etdiyini özü də anlayırdı. Belə şüarları kağıza köçürmək gündəlik tutmaqdan çox da təhlükəli deyildi. Amma yenə də korladığı səhifələri dərhal cırıb atmaq və ümumiyyətlə, bu işdən birdəfəlik əl çəkmək haqqında fikirləşdi.
|