Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
Yüklə 7,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 219
şeylərin üstündə baş sındırmalıdır? Harada “Ura!” qışqırmaq, harada fitə basmaq lazım olduğunu yaxşı bilir. Yaşamaq üçün bu yetərlidir. Uinston mübahisəni davam etdirmək istəyəndə Culiya sadəcə başını atıb yatırdı. Culiya təbiəti etibarı ilə istənilən vaxtda, istənilən vəziyyətdə yatmağı bacaran adamlardan idi. Onunla söhbət edəndə Uinston Partiyanın mövqeyi ilə bağlı az-çox biliyə yiyələnmədən özünü Partiya təəssübkeşi kimi qələmə verməyin necə əlverişli və asan olduğunun fərqinə varırdı. Partiya dünyagörüşü onun nəzəri müddəalarını anlamağa həvəsi, yaxud qabiliyyəti çatmayan adamlar arasında daha uğurla yayılırdı. Onlar gerçəkliyin ən kobud təhrifləri ilə sözsüz razılaşırdılar. Susmaqlarının müqabilində ödədikləri bədəlin nə qədər dəhşətli olduğunun fərqinə varmırdılar. Nələr baş verdiyini bilmək üçün hadisələrin mahiyyətinə maraq göstərmirdilər. Anlamamaq xoşbəxtliyi onları dəli olmaqdan xilas edirdi. Onlar ağına- bozuna baxmadan hər şeyi həzm edir, udduqlarından isə bir ziyan görmürdülər. Buğda dənəsi həzm olunmadan quşun pətənəyindən çıxdığı kimi, udduqları da özündən sonra bu insanların yaddaşlarında heç bir çöküntü qoymadan unudulurdu.
VI fəsil Nəhayət, gözlədiyi gün gəlib çatdı! Uzun müddət intizarında olduğu müjdəni aldı. Uinstona elə gəlirdi ki, bütün həyatı boyu bu hadisənin baş verməsini gözləmişdi. Nazirliyin uzun koridoru ilə gedirdi. Culiyanın kağız parçasını ovcuna basdığı yerə yaxınlaşanda arxasınca özündən daha canlı-cəsədli bir adamın addımladığını hiss etdi. Naməlum şəxs söhbətə başlamaq işarəsi verirmiş kimi astadan öskürdü. Uinston dayanıb geri çevrildi. Qarşısındakı O`Brayen idi. Nəhayət, üz-üzə gəldilər. Amma bu məqamda Uinstona hakim kəsilən yeganə istək sevinməkdənsə tez qaçıb uzaqlaşmaq idi. Ürəyi həyəcanla döyünürdü. Danışmağa heyi qalmamışdı. O`Brayen addımlarının sürətini azaltmadan dostcasına bir əda ilə qoluna toxundu. Yanaşı yeriməyə başladılar. O`Brayen Daxili Partiya üzvlərinin əksəriyyətindən fərqli səmimi, hörmətkar tərzdə söhbətə başladı: – Neçə vaxtdır sizinlə danışmağa imkan axtarırdım, - dedi. -Bu günlərdə “Tayms”da, Yenidildə yazılmış məqalələrinizdən birini oxudum. Yanılmıramsa, Yenidilə marağınız elmi səciyyə daşıyır. Uinston nisbətən özünə gəlmişdi. – “Elmi” bir az mübaliğəli çıxardı. Sadəcə, həvəskaram. Yenidil ixtisasım deyil. Yaradılmasında da elə bir əməli iştirakım olmayıb. – Lakin Yenidildə çox gözəl yazırsınız,- O`Brayen sözünə davam etdi. - Həm də belə düşünən təkcə mən deyiləm. Bu yaxınlarda Yenidil mütəxəssisi olan bir dostunuzla söhbət edirdim. İndi adını xatırlaya bilmirəm. Uinstonun ürəyi yenə şiddətlə döyünməyə başladı. Üstüörtülü şəkildə Sayma işarə edildiyinə şübhə ola bilməzdi. Amma Saym sadəcə ölməmişdi. Ləğv olunmuşdu. Mövcud deyildi. Hətta üstüörtülü xatırlanması da təhlükəli idi. O`Brayenin sözlərini açıq-aşkar işarə, yaxud parol kimi qəbul etmək lazım idi. Təhlükəli xatırlatma təsadüfi hərəkət deyildi. O`Brayen Uinstonun yanında kiçik fikir cinayətinə yol verməklə, əslində, müttəfiq olduqlarını göstərirdi. Hələ də yavaş addımlarla dəhlizlə gedirdilər. O`Brayen ayaq saxladı. Səmimiyyətə çağırış hiss olunan adətkərdə hərəkəti ilə burnunun üstündə eynəyinin yerini rahatladı. Sonra yenidən sözünə davam etdi.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 220
– Əslində, köhnəlmiş sayılan iki sözün yazınızda işlənməsi ilə bağlı sizinlə söhbət etmək istəyirdim. Amma bir məsələ var ki, həmin sözlər istifadədən lap son zamanlarda çıxarılıb. Yenidil Lüğətinin onuncu nəşrini görmüsünüz? – Xeyr, - deyə Uinston cavab verdi. - Son nəşrdən xəbərim yoxdur. Sənədləşdirmə Departamentində hələ də doqquzuncu nəşrdən istifadə edirik. – Mən biləni, onuncu nəşr bir neçə aydan tez çıxmayacaq. Amma siqnal nüsxələri hazırdır. Mənə də göndəriblər. Yəqin, onları gözdən keçirmək istərdiniz? – Çox maraqlı olardı, - Uinston dərhal cavab verdi. Söhbətin hara meylləndiyini anlamaq çətin deyildi. – Bəzi tapıntılar çox cəlbedicidir. Hələ fellərin sayının azaldılması! Bu cəhətlərinə görə kitabın xoşunuza gələcəyinə şübhəm yoxdur. Yaxşı, indi necə edək? Bəlkə, luğəti bir adamla sizə göndərim? Amma belə məsələlərdə unutqan olduğumdan, yanınızda yalançı çıxmaqdan qorxuram. Boş vaxtınız olanda kitabı mənzilimdən götürə bilərsiniz? Bircə dəqiqə. Qoyun ünvanı verim. Düz teleekranın qarşısında dayanmışdılar. O`Brayen fikri dağınıq halda ciblərini axtardı. Nəhayət, dəri cildli kiçik qeyd dəftərçəsi və qızılı düyməcikli qələm çıxardı. Ekranın arxasından müşahidə aparan adamın yazılanları sözbəsöz oxuya biləcəyi aydınlıqla ünvanı yazdı. Vərəqi qeyd dəftərçəsindən qoparıb Uinstona uzatdı. – Axşamlar evdə oluram, - dedi. - Mən olmasam da, xidmətçim lüğəti sizə verər. O`Brayen əlində kimsədən gizlətməyə ehtiyac duyulmayan vərəq tutmuş Uinstondan ayrılıb yoluna davam etdi. Uinston hər ehtimala qarşı ünvanı əzbərlədi. Vərəqi isə bir az sonra başqa lazımsız kağızlarla birlikdə yaddaş qutusuna atdı. Söhbətləri iki dəqiqədən artıq çəkməmişdi. Bu qısa görüşün yalnız bir məqsədi ola bilərdi: O`Brayen hansı yollasa ünvanını Uinstona çatdırmaq istəyirdi. Başqa yol yox idi. Çünki kimin harada yaşadığını yalnız onun özündən öyrənmək olurdu. Okeaniyada soraq kitabçalarından istifadə edilmirdi. “Əgər görüşmək istəyirsinizsə, məni filan ünvanda tapa bilərsiniz” - O`Brayenin qısa söhbətdən məqsədi, əslində, bu məlumatı çatdırmaq idi. Bəlkə, lüğətin arasında gizli məktub verəcək? İstənilən halda, məsələ aydınlaşıb: təşkilat mövcuddur. Uinston artıq onun bir addımlığında dayanıb. Tez, ya gec O`Brayenin çağırışını qəbul edəcəyini bilirdi. Onun yanına sabah, yoxsa bir müddət sonra gedəcəyini hələ dəqiqləşdirməmişdi. Bugünkü söhbət uzun illər öncəsi başlanan prosesin nəticəsi sayıla bilərdi. İlk addım gizli fikirləri, ikinci addım gündəlik yazması idi. Əvvəlcə fikirdən sözə keçmişdi. İndi sözdən işə keçmək vaxtıdır. Sonuncu addım Sevgi Nazirliyində baş verənlər olacaqdı. Uinston artıq taleyi ilə barışmışdı. Sonluq başlanğıcın təbii nəticəsi idi. Qorxulu yola qədəm qoyduğunu bilirdi. Qəbul etdiyi qərar canında həyat nəfəsi ola-ola ölümə getməyə bənzəyirdi. O`Brayenlə danışanda, dediyi sözlərin mənasını anlayanda bədənindən soyuq gizilti keçmişdi. Özünü təzəcə qazılmış nəm qəbrə yollanan kimi hiss etmişdi. Yaxşı heç nə ummurdu. Çünki qəbrin lap yaxında olduğunu görürdü. Qəbrin onu gözlədiyini bilirdi.
– Niyə? - yuxudan ayılan Culiya soruşdu. “Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 221
Uinston bir anlıq fikrə daldı. Sonra tamam başqa mətləbə keçdi. – Heç ağlına gəlib ki, bizim ən yaxşı çıxış yolumuz buradan mümkün qədər tez çıxıb getmək və bir də heç vaxt görüşməməkdir? -deyə soruşdu. – Əlbəttə, əzizim. Bir neçə dəfə bu haqda fikirləşmişəm. Amma dediklərini eləyə bilməyəcəyəm. Mənim üçün daha heç nəyin fərqi yoxdur. – Hələlik bəxtimiz gətirir. Amma bu həmişə belə davam edə bilməz. Sən cavansan. Təmiz, günahsız adam kimi qəbul olunursan. Mənim kimilərdən uzaq gəzsən hələ əlli il bundan sonra da sağ-salamat yaşaya bilərsən. – Yox, hər şey haqqında fikirləşmişəm. Sən harada olsan, mən də oradayam. Özün də belə tez ruhdan düşmə. Mən salamat qalmağın yollarını bilirəm. – Biz bundan sonra birlikdə yarım il də ola bilərik, bir il də. Sonrasını heç kəs bilmir. Lakin axırda bizi mütləq ayıracaqlar. Onda necə ümidsiz tənhalıq içərisində qalacağımızı təsəvvürünə gətirirsən? Onların əlinə keçəndən sonra hər şey məhv olacaq. Hər şey! Nə sən mənim üçün, nə də mən sənin üçün heç bir şey edə bilməyəcəyik. Günahlarımı boynuna alsan da öldürüləcəklər, etirafdan boyun qaçırsam da öldürəcəklər. Mən nə etsəm, nə desəm, nəyi gizlətsəm də sənin ömrünü hətta beş dəqiqə uzada bilməyəcəyəm. Biri-birimizin ölüm-itimindən də xəbər tutmayacağıq. Tamam tənha, gücsüz, çarəsiz olacağıq. Lakin hər şeyə rəğmən bir məsələ çox vacibdir: sonrakı həyatımız üçün önəmi olmasa da, heç vaxt biri-birimizə xəyanət etməməliyik. – Əgər etirafı nəzərdə tutursansa, arxayın ol, hər şeyi etiraf edəcəyik. Orada hamı hər şeyi boynuna alır. Başqa cür mümkün deyil. Onlar işgəncə verirlər. – Söhbət nəyi isə boynuna almaqdan getmir. Etiraf xəyanət deyil. Sənin orada nə deməyinin, nə etməyinin heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Mühüm olan hisslərdir. Əgər onlar sənə sevgimi yox edə bilsələr, bax, əsl xəyanət bu olacaq! Culiya uzun-uzadı fikrə getdi. – Onlar bunu edə bilməzlər! – deyə, nəhayət, dilləndi. -Bəlkə də bacarmadıqları yeganə iş budur. Onlar insanı hər şey deməyə məcbur edə bilərlər. Lakin səni dediklərinə inandıra bilməzlər! Sənin daxilinə nüfuz edə bilməzlər. – Elədir, - deyə Uinston nədınsə yarıkönül razılaşdı. -Düz deyirsən. Onlar insanın daxilinə nüfuz edə bilməzlər. Əgər hiss eləsən ki, heç nəyi qoruya bilməsən də, insan kimi qalmağı bacarırsan, artıq onları məğlubiyyətə uğratmış olursan. Uinston teleekranın hər şeyi eşidən qulaqları haqqında düşündü. Onlar gecə də, gündüz də səni izləyə bilərlər. Amma başını tamam itirməmisənsə, hələ vəziyyətdən çıxış yolu tapmaq olar. Nə qədər çalışsalar da, onlar heç zaman başqa insanın nə fikirləşdiyinin sirrini aça bilməyəcəklər. Odur ki, ələ düşmək hələ hər şeyin itirilməsi deyil. Sevgi Nazirliyinin divarları arasında nə baş verdiyindən heç kəsin xəbəri yoxdur. Amma ehtimal etmək mümkündür: işgəncələr, psixikaya təsir edən dərmanlar, əsəb reaksiyalarını qeydə alan həssas cihazlar, təklik, yuxusuzluq, fasiləsiz istintaqlarla adamı üzüb əldən salmaq... Olmuşları heç cür gizlədə bilməzsən. Onlar istintaq vaxtı faktları kələf kimi cözələyib açırlar, işgəncə metodları ilə sənin öz dilindən çıxarırlar. Lakin məqsəd sadəcə sağ qalmaq deyil, insan kimi qalmaqdırsa, sonda bunun nə fərqi var? Onlar sənin hisslərini dəyişə bilməzlər. Əslində, hətta istəsən belə, özün də o hissləri dəyişmək iqtidarında deyilsən. Onlar sənin nə etdiyini, nə dediyini, nə fikirləşdiyini ən xırda məqamlarına qədər aşkara çıxara bilərlər. Lakin hərəkət və istəkləri sənin özünə də sirli, qaranlıq qalan qəlbin qapılarını heç zaman onların üzünə açmayacaq.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 222
VIII fəsil Uinstonla Culiya istədiklərinə nail oldular. Nəhayət ki, nail oldular! Uzunsov, zəif işıqlandırılmış otaqda dayanmışdılar. Teleekranın səsi güclə eşidiləcək qədər alınmışdı. Tünd-mavi rəngli xalçanın yumşaqlığı adamda məxmər üstündə gəzməyin təəssüratını yaradırdı. Otağın uzaq küncündəki yaşıl abajurlu lampanın işıqlandırdığı geniş masanın arxasında O`Brayen oturmuşdu. Hər iki tərəfində sənədlər qalaqlanmışdı. Başı işə həddindən artıq qarışdığından, hətta xidmətçi Uinstonla Culiyanı göstərəndə də çevrilib onlara tərəf baxmadı. Uinstonun ürəyi elə şiddətlə döyünürdü ki, ağzını açıb nə isə bir söz deyə bilməyəcəyindən qorxurdu. Onlar bu işi bacardılar. Nəhayət, uzun müddətdən bəri üzərində fikirləşdiyi plan həyata keçdi. Əlbəttə, bura gəlməklə yelbeyinlik etmişdi. Culiyanı özü ilə gətirməsinin isə ağılsızlıqdan başqa adı yoxdu. Doğrudur, ayrı-ayrı yollarla gəlmiş, yalnız O`Brayen yaşayan binanın qapısı önündə görüşmüşdülər. Yol boyu hər an təhlükə ilə üzləşəcəklərini düşündüklərindən, əsəbləri yay kimi tarıma çəkilmişdi. Kənar şəxsin Daxili Partiya üzvünün mənzilinə dəvət olunması çox nadir hallarda baş verən hadisə idi. Mənzilin içi nədir, hətta yerləşdiyi məhəllədə görünmək də ciddi risklərlə bağlıydı. Tərtəmiz, işıqlı bloklar, hər tərəfdə gözə çarpan zənginlik və cah-cəlal, ləziz yeməklərin, ətirli tütünün burunlarının öyrəşmədiyi xoş qoxusu, səs salmadan sürətlə enib-qalxan liftlər, o yan-bu yana şütüyən ağ fraklı xidmətçilər - gördüklərinin hamısı insana qorxu təlqin edirdi. Bura gəlmək üçün əlində əsas olsa da, Uinston hər addımbaşı haradansa qara uniformalı təhlükəsizlik xidməti əməkdaşının çıxacağını, ondan sənəd tələb edəcəyini, sonra isə dərhal binanın həndəvərindən uzaqlaşdıracağını gözləyirdi. Amma O`Brayenin xidmətçisi heç bir söz demədən ikisini də içəri buraxdı. O, balaca boylu, tünd qara saçlı adam idi. Digər xidmətçilər kimi ağ frak geymişdi. Dördkünc çənəsi, ifadəsiz üzü çinli olduğunu düşünməyə əsas verirdi. Xidmətçinin ardınca getdikləri dəhlizə xovlu xalaçalar salınmışdı, divarlara qəhvə rəngində kağız çəkilmiş, tavan ağappaq panellərdən yığılmışdı. Binanın vestibülü kimi içərisi də adama qorxu təlqin edirdi. Uinston nə zamansa divarları insan bədənlərinin sürtünməsindən çirklənməmiş dəhliz gördüyünü yadına sala bilmirdi. O`Brayen barmaqlarının arasında kağız tutmuşdu. Onu necə diqqətlə gözdən keçirdiyi aydın sezilirdi. Ətli sifəti yana tərəf çevrilmişdi. Bəlkə də iyirmi saniyə beləcə qımıldanmadan oturdu. Sonra nitqyazarı özünə tərəf çəkib, Nazirlikdə istifadə olunan hibrid Yenidildə hirsli səslə tapşırıqlar verməyə başladı. – Birinci abzas vergül beşinci vergül, yeddinci tamamilə bəyənilsin nöqtə altıncı abzas üzrə təklif ikiqat müsbət fikri cinayətlərin hüdudlarını aşan əbləhlikdir nöqtə maşınqayırma üzrə planın yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar ikiqat müsbət konstruktiv fəaliyyət davam etdirilsin nöqtə qeydin sonu. Tələsmədən kreslosundan qalxdı, xalçanın üstü ilə səssiz addımlarla onlara yaxınlaşdı. Elə bil Yenidil sözləri ilə birlikdə rəsmiyyətinin çoxunu da oturduğu masanın arxasında qoyub gəlmişdi. Lakin adi vaxtlarda olduğundan daha qaşqabaqlı görünürdü. Bəlkə işini yarımçıq buraxmalı olduğuna görə əsəbiləşmişdi. Uinstonu bürümüş qorxuya qəflətən özünü itirmək hissi də qarışdı. Bura gəlməklə axmaq səhvə yol verdiyinə şübhə ola bilməzdi. Hansı əsasla O`Brayenin gizli siyasi fəaliyyətlə məşğul olması fikrinə düşmüşdü? Yalnız gözlərin ani parıltısına, hər cür izah oluna bilən ikibaşlı sözə aldanıb gəlmişdi. Qalan nə varsa hamısı xəyallarında yaşatdığı gizli arzulardan başqa bir şey deyildi. Yalnız lüğəti götürməyə gəldiyini deməklə də canını qurtara bilməzdi. Onda Culiyanı iştirakını necə izah edəcəkdi? Teleekranın yanından keçəndə O`Brayen birdən nəyi isə xatırlayıb ayaq saxladı. Arxaya çevrildi, divardakı düyməni basdı. Çaqqıltı eşidildi. Telekranın səsi kəsildi. “Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 223
Culiya heyrətdən içini çəkdi. Uinston da qorxudan başını itirsə də, özünü saxlaya bilməyib soruşdu: – Məgər siz onu söndürə bilərsiniz? – Bəli, - O`Brayen cavab verdi. - Söndürə bilərəm. Bizə belə ixtiyar verilib. O`Brayen düz qarşılarında dayanmışdı. İri gövdəsi ilə onlardan bir baş hündür idi. Sifətindəki ifadəni anlamaq mümkün deyildi. Bir qədər sərt görkəmlə dayanıb Uinstonun danışmağını gözləyirdi. Amma Uinston nə deyə bilərdi? Daim işi başından aşan O`Brayenin boş yerə vaxt itirdiyinə görə əsəbiləşdiyi açıq-aşkar hiss olunurdu. Sükutu pozan yox idi. Teleekran söndürüləndən sonra otağa vahiməli sakitlik çökmüşdü. Saniyələr ağır-ağır keçib gedirdi. Uinstona nə qədər çətin olsa da, gözlərini O`Brayenin sifətindən çəkmirdi. Qəfildən ev sahibinin sərt siması dəyişdi, üzündə təbəssümə bənzər ifadə göründü. Əlinin adətkərdə hərəkəti ilə gözlüyünü burnunun üstündə rahatladı. – Mən danışım, yoxsa siz başlayacaqsınız? - deyə soruşdu. – Mən bir neçə söz demək istəyirəm. - Uinston tələsik dilləndi. Başı ilə teleekranı göstərdi: - O, doğrudan söndürülüb? – Hər şey söndürülüb. Biz burada təkik. – Bura ona görə gəlmişik ki... Uinston sözlərinə ara verdi. Gətirmək istədiyi dəlillərin əbəs olduğunun fərqinə vardı. Əslində, O`Brayendən nə kömək gözlədiyini özü də bilmirdi. Bura nə üçün gəldiyini izah eləmək də asan deyildi. Amma geri çəkilmək olmazdı. Sözlərinin qeyri-inandırıcı və iddialı səsləndiyini başa düşsə də, davam etdi: – Bizə elə gəlir ki, gizli fəaliyyət mövcuddur. Hansısa gizli təşkilat Partiya əleyhinə işləyir. Sizin də bu məsələlərlə bağlılığınız var. Təşkilata üzv yazılmaq, onun işində iştirak etmək istəyirik. Biz Partiyaya düşmənik. İngsos prinsiplərinə inamımızı itirmişik. Üstəlik, fikir cinayətkarlayırıq. Nəhayət, əxlaqsız həyat tərzi keçiririk. Bütün bunları ona görə açıq deyirəm ki, həyatımızı tamamilə sizin mərhəmətinizə təslim etdiyimizə inanasınız. Özümüzə qarşı başqa ittihamlar irəli sürmək lazımdırsa, onları da deyin. Uinston susdu, çevrilib çiyni üzərindən arxaya baxdı. Deyəsən, qapının açılmasından şübhələnmişdi. Zənnində yanılmamışdı. Həqiqətən də balacaboy, qarasaç xidmətçi iznsiz içəri girmişdi. Uinston onun sinidə qrafin və qədəh gətirdiyini gördü. – Martin öz adamımızdır, - deyə O`Brayen həvəssiz izahat verdi.-Martin, içkiləri yaxına gətirin. Dəyirmi masanın üstünə qoyun. Hamıya stul çatır? Elə isə gəlin oturub rahat söhbət edək. Martin, özünüzə də stul gətirin. İşdən söhbət gedir. On dəqiqəliyə xidmətçi olduğunuzu unudun. Balacaboy adam tərəddüdsüz əyləşdi. Lakin bunu məhz sahibinin verdiyi imtiyazdan qürur duyan bir xidmətçi ədası ilə etdi. Uinston gözünün ucu ilə ona baxırdı. Bütün həyatı boyu rola girdiyinə şübhə ola bilməzdi. Hətta indi də sifətindəki maskanı bir anlığa çıxarıb atmaqdan ehtiyat edirdi. O`Brayen özü qrafinin boğazından yapışıb qədəhlərə tünd-qırmızı rəngli maye süzdü. Uinston lap çoxdan divarda, ya da hasarda gördüyü reklamı dumanlı şəkildə xatırladı. Elektrik naqillərindən düzəldilmiş böyük şüşə aramsız qalxıb-enir, qədəhlərə içki süzülməsi effektini yaradırdı. Yuxarıdan baxanda qarşılarındakı maye qara rəngə çalırdı. Qrafinin içərisində isə yaqut kimi yanırdı. Dadı meyxoş idi. Culiyanın qədəhini qaldırıb maraqla qoxulaması Uinstonun diqqətindən yayınmadı. “Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 224
– Bu şərabdır, - deyə O`Brayen sifətindən çəkilməyən xəfif təbəssümlə izahat verdi. - Yəqin kitablarda oxumusunuz. Qorxuram, Kənar Partiya üzvlərinin çox az hissəsinin şərabdan xəbəri olsun. Üzü yenidən təntənəli ifadə aldı. Qədəhini yuxarı qaldırıb dilləndi: – Düşünürəm ki, bu qədəhləri yalnız bir şəxsin şərəfinə içə bilərik. Rəhbərimizin - Emmanuel Qoldsteynin şərəfinə! Uinston qədəhini tələsmədən əlinə götürdü. Şərab haqqında çox oxumuş, dadına baxmağı çox arzulamışdı. Şüşə press-papye, yaxud mister Çarrinqtonun yarıunudulmuş şeirləri kimi şərab da onun nəzərində məhv olmuş romantik keçmişin (Uinston gizli düşüncələrində bu dövrü “qədim zamanlar” adlandırmağı daha üstün tuturdu) nişanəsi idi. Nədənsə, həmişə şərabın qarağat şirəsi kimi şirin olduğunu, içən kimi adamın başına vurduğunu düşünmüşdü. Lakin aldığı ilk qurtum təsəvvürlərinin yanlış olduğunu üzə çıxardı. İllər boyu cin içməyə alışdığından şərabın tamını başa düşməsi çətin idi. Boş qədəhi masanın üstünə qoydu. – Həqiqətən də Qoldsteyn mövcuddur? - deyə soruşdu. – Bəli. Belə şəxs var və yaşayır. Harada yaşadığını bilmirəm. – Bəs gizli fəaliyyət, təşkilat? Onlar da həqiqətən mövcuddur? Yoxsa Fikir Polisinin uydurmalarıdır? -Uydurma deyil. Təşkilatımız Qardaşlıq adlanır. Qardaşlıqla bağlı onun mövcudluğundan və özünüzün ora üzv olmağınızdan başqa heç nə öyrənə bilməyəcəksiniz. Bu məsələyə sonra qayıdacağm. - O qol saatına baxdı. - Hətta Daxili Partiya üzvlərinin də teleekranı yarım saatdan artıq söndürmələri ağılsız hərəkət sayılır. Siz gərək birlikdə gəlməyəydiniz. Amma buradan mütləq ayrı-ayrılıqda çıxmalısınız. - Yoldaş, - o başı ilə Culiyaya işarə etdi, - siz birinci getməlisiniz. Hələ iyirmi dəqiqə vaxtımız var. Yəqin əvvəlcə sizə bəzi suallar verməli olduğumu başa düşürsünüz. Ümumi şəkildə soruşsam, özünüzü hansı işlərə hazır sayırsınız? – Gücümüz çatan hər işə! - deyə Uinston dərhal cavab verdi. O`Brayen kreslosunu bir qədər yana çevirib Uinstonla üzbəüz oturdu. Onun həm də Culiyanın adından danışdığını güman etdiyindən qızı, demək olar ki, görməməzliyə vurmuşdu. Bir anlığa göz qapaqlarını bərk-bərk sıxdı. Suallarını asta və ifadəsiz səslə verirdi. Sanki soruşulanlar hamısı onun nəzərində ənənəvi ritual, cavabların çoxunu əvvəlcədən bildiyi imtahan idi. – Həyatınızı qurban verməyə hazırsınızmı? – Bəli. – Adam öldürməyə hazırsınızmı? – Bəli. – Yüzlərlə günahsız insanın həyatı bahasına başa gələn təxribatlar törətməyə hazırsınızmı? – Bəli. – Vətəni satmağa, xarici qüvvələrə xidmət etməyə hazırsınızmı? – Bəli. – Yalan deməyə, saxtakarlıq etməyə, böhtan atmağa, uşaqların beynini zəhərləməyə, narkotik vasitələrlər yaymağa, fahişəliyə təşviq etməyə, zöhrəvi xəstəliklərlə yoluxdurmağa - bir sözlə,
|