Yozma ish turlari: insho, bayon, diktant

hayvonlar tasvirini yaratish
. Ma’lumki, o‘quvchilar 
hayvonlarni juda yoqtirishadi. Shuning uchun ularga hayvonlar haqida 
fikr yuritish nisbatan qulay. Yozma topshiriqning bu turi, avvalo, 
tasvirlanayotgan hayvon haqida yetarli tasavvurga ega bo‘lishni, uning 
qayerda yashashi, tuzilishi, rangi, harakatlari, nimalar bilan oziqlanishi 
kabilarni bilishni talab etadi. Ayniqsa, o‘quvchi o‘zi ko‘rgan, kuzatgan 
hayvonlarni tasvirlashni xush ko‘radi. 

---

62 
Ona tili mashg‘ulotlarida o‘quvchilarning orzu-umidlari aks etgan 
insholardan ham foydalaniladi. “Agar men sehrgar bo‘lsam”, 
“Sinfdoshim Oybek 20 yildan so‘ng”, “Men maktabimizni kelajakda 
qanday tasavvur qilaman?”, “Men me’mor (o‘qituvchi, shifokor) 
bo‘lganimda...”, “O‘zbekiston XXI asr o‘rtalarida” kabi mavzularda 
yoziladigan insholar o‘quvchilarni ertangi kun haqida xayol surishga, 
o‘ylashga da’vat etadi; 
–
muayyan maskanni tasvirlash.
Ona tili mashg‘ulotlarida 
o‘quvchilar shahar, qishloq, dala, sahro, cho‘l kabi joylar tasvirini 
yaratishlari ham mumkin. Har bir joy o‘ziga xos tasvirni talab etadi. 
Masalan, shahar yoki qishloq tasviri haqida fikr yuritilar ekan, uning 
umumiy ko‘rinishi, diqqatga sazovor joylari, xalqi, ularning urf-
odatlari, sevimli mashg‘ulotlari haqida fikr yuritiladi. Sahro haqida
so‘z borganda ko‘proq unda yashaydigan hayvonot va o‘simliklar 
olami haqida to‘xtalishga to‘g‘ri keladi; 
– 
binoni tasvirlash
. Bino tasviri kuzatish asosida yaratiladi. 
Binoni tasvirlashning oddiy, ilmiy va badiiy shakllari mavjud. 
Binoning oddiy tasviri axborot tarzida bo‘lib, asosan, uning hajmi, 
xonalarning yorug‘lik darajasi, balandligi, uy jihozlari va ularning 
joylashtirilishi kabilar ko‘rsatiladi. Ilmiy tasvirda bu belgilar ilmiy 
nuqtayi nazardan yoritiladi. Badiiy tasvir o‘quvchi tafakkur 
imkoniyatlarini va estetik didini namoyon etadi; 
–