Z. T. M s h m o V a

«Mening direktorim» mashqi. Mashq maqsadi:
maktab 
direktori bilan samarali muloqot o ‘rnatish. 0 ‘qituvchi maktab 
direktoridan yilning o ‘rtasida sogMiqi yomonligi uchun ta’til 
so‘rag an shunday vaziyatni ko‘rsatish kerakki, direktor inkor 
qila olmasin.
Maktab hayotidan direktor bilan o ‘qituvchilar o ‘rtasidagi 
bunday vaziyatlaming bir nechtasini ko‘rsatish mumkin. Guruh 
bilan yuqoridagi vaziyat yuzasidan muhokama o‘tkaziladi.
4.5. « 0 ‘qituvchi — sinf» sikli
«Emotsiya» mashqi. Mashq maqsadi:
o ‘qituvchilarda 
d ad illik va o ‘q u v c h ila r o b razli m u lo q o t, m u lo q o td a
egiluvchanlik, hissiy iliqlik va ijobiy muhitni shakllantirish.
Guruh yarim aylana tarzida o‘tiradi va psixolog har bir 
qatnashchiga psixologik topishmoq: yuzning holati, harakat 
yordamida qaysidir hissiy holatni o‘ynashni topshiradi. Guruh 
bu holatni topishi kerak bo‘ladi.
«Mening kasbiy rolim» mashqi. Mashq maqsadi:
o‘qituvchi 
sinf bilan muloqotni va ichki holatlami samarali hal etish.
Guruh aylana bo‘lib o ‘tiradi va psixolog har bir qat­
nashchiga kasbiy kommunikativ sifatlarni ko‘rsatuvchi rol 
yozilgan kartochkalami tarqatadi.
Kartochkalarda quyidagi so‘zlar yozilgan bo‘lishi mum­
kin: yordamchi, ona, tarbiyachi, sardor, ideal. 0 ‘qituvchi
98

---

bilan ota-onalar o‘rtasidagi vositachi do‘st, o ‘yin, intellektual, 
sudya, o ‘rtoq, kuzatuvchi, dars beruvchi.
Har bir qatnashchi o‘zining pozitsion roli bayon etilgan 
kartochkasini oladi va unga tushunarli bo‘lgan o ‘qituvchining 
ushbu pozitsiyasida tutgan о ‘m in i aytadi. Berilgan rol 
pozitsiyaga qarshi chiqqanda kichik o ‘quvchilar bilan mulo- 
qotda foydalanish mumkin bo‘lgan pozitsiyani bayon etish 
lozim. Vaziyat muhokama qilinadi, ayniqsa, kichik maktab 
yoshidagi o‘quvchilar oldida tutgan o‘mi haqida alohida fikr, 
yuritiladi.
Muhokama guruh ichida aylana tarzida yoki navbat bilan 
fikrni bildirishi mumkin. G um h muhokamasida psixolog 
o ‘qituvchilar diqqatini keyingi vaziyatga: har bir o ‘qituv- 
chining shaxsiy ishki rolini, o ‘quvchilar bilan munosabatini, 
ular bilan m uloqotda samimiy va ochiq ko‘ngil b o ‘lishi 
lozimligini uqtirishga harakat qilishi lozim.