Z. T. M s h m o V a

fikr 
almashinadi.
«Maqsadda qat’iy turish» mashqi. Mashq maqsadi:
ishda 
malakasini oshirish va birinchi darsdanoq kuch va quwatini 
yo‘naltirish. 0 ‘qituvchilar guruhi qulay tarzda aylana bo‘lib o‘tiri- 
shadi. Psixolog ularga o‘zini bo‘sh qo‘yib, ko‘zini yumishni 
aytadi. Tinchlantimvchi, yumshoq ovoz bilan keyingi tekstni 
aytadi.
«Tasawur qiling, sizning bugun sinfga kirishga xohishingiz 
yo‘q. Bor kuchingizni «Agar» ga qarating. «Agar men yaxshi 
kayfiyatda bo‘lganimda, quvonch bilan sinfga kirar edim. Men 
ko‘chada ketar ekanman, o ‘quvchilarim haqida o ‘ylayman 
va ularni tezroq ko‘rishga kelaman».
4.6. « 0 ‘qituvchi — o ‘quvchi» sikli
«Bola» mashqi. Mashq maqsadi:
o‘qituvchilarda bolalarga 
nisbatan hissiy ijobiy munosabatni shakllantirish. Guruh ish- 
tirokchilari aylana bo‘lib o ‘tiradilar va navbat bilan «bola» 
so‘ziga (boshlang‘ich sinf o ‘quvchisi) ta’rif beradilar. Ta’rif: 
«Bola bu» so‘zlari bilan boshlanishi kerak. Har bir ishtirokchi 
ta’rifni o ‘ziga yoqqan so‘zlar bilan tugatishi mumkin.
101

---

Psixolog muhokamada ko‘proq ijobiy ta’riflarga e’tibor 
beradi.
«Uchrashuv» mashqi. Mashq maqsadi:
o ‘qituvchilarda 
bolalik xotiralarini faollashtirish, hissiy idrokni taraqqiy ettirish, 
«bolalik kompleksini» shakllantirish. Guruhiy mashg‘ulotni 
tashkil qilish mediativ seans turi bo'yicha amalga oshiriladi. 
0 ‘qituvchilar o‘z joylariga qulay joylashib oladilar. Ular yarim 
aylana shaklida joylashadilar, psixolog ular oldida tik turadi. 
« 0 ‘zingizni erkin, bo‘sh his qiling, bir necha daqiqa tinch 
nafas oling». Psixologik so'z bilan ta’riflang, obraz va kartin- 
kalami qayta esga tushirish so‘raladi.
Keyin psixolog quyidagi so‘zlarni aytadi: "Tasavvur 
qiling, o ‘z uyingizdasiz. Odatda, dam oladigan, shinam, 
o ‘zingizni yaxshi his qiladigan joyda o ‘tiribsiz. Siz uchun m u­
him bo‘lgan uchrashuvga ichdan tayyorlanyapsiz. Siz diqqa- 
tingizni bir joyga to'plab, o ‘zingizga e ’tiborlisiz. Endi siz 
fikran o ‘mingizdan turib eshikka tomon yo‘l olasiz. Eshikni 
ochib zinalardan sekin tushasiz. So‘ng ko‘chaga — yozgi 
quyoshli kundagi yorug‘likka otlanasiz. K o‘chada sizning 
oldingizdan bola chiqib qoldi. U sizga borgan sayin yaqin- 
lashmoqda, yaxshilab qarasangiz — bu bola boshlang‘ich 
sinfda o ‘qigan vaqtdagi sizning o ‘zingiz. Unga to ‘liqroq 
qarashga harakat qiling. Unga siz uchun muhim b o ‘lgan 
savollami bering, undan javobni eshitishga harakat qiling.
Shundan so‘ng asta-sekin qayriling va o ‘z xonangizga 
shoshmasdan qayting». Umumiy muhokama quyidagi 
tayanch
savollar asosida o‘tkaziladi.
«Bolalikdagi va sizning ichki xayolingizdagi obrazlarni 
tasvirlang». Qanday savol berdingiz va qanday javob oldingiz? 
Tasawur va hayajonlaringizni