Z. T. M s h m o V a

2.2. Kasbga yo‘l: maktab psixologining mahorati
Siz qanday psixologga borar edingiz? Ko‘p kitoblarda 
maktab psixologi egallashi zarur bo‘lgan xislatlar bayon etilgan. 
Bu barcha xislatlar — xarakter, aql, iroda bir kishida mujas- 
samlashsa, hech kimga xos bo‘lmagan mavhum ideal hosil 
boMadi. Natijada o‘ziga ishonmaslik yuzaga keladi: «Yo‘q, men 
hech qachon bunday bo‘la olmayman». Ichki ishonchsizlik psi­
xologga halaqit beradi. Qandaydir taklif bilan qat’iy chiqishga 
qo‘rqadi, o‘zini aybdor his qila boshlaydi. Buning natijasida 
uning mutaxassis sifatida o ‘sishi sekinlashadi.
Biz kitoblarda yozilganiday emas, balki o ‘zimizning — 
shaxsiy istak, xohish ehtiyojlarimizdan kelib chiqib harakatlanamiz. 
0 ‘zimizga shunday savol bilan murojaat qilamiz: « 0 ‘zimni 
qiynagan muammo bo‘yicha qanday psixologga borar edim».
40

---

«Men tanladim» mashqi. 
Sizning oldingizda maktab 
psixologlari 
portretlari turibdi. Ular hayotdagidek, xilma xil. 
Qaysinisini yoqtirishingizni ayting: o ‘z muammoingiz bo‘yi- 
cha 
ularning qaysisiga murojaat qilgan bo‘lar edingiz?
1- portret. 
Maktabda yosh qiz psixolog bo‘lib ishlaydi. U 
ko‘zoynak taqadi, aqlli, bilimli, o‘ziga ishonadi. U erkin, qat’iy, 
rasmiy murojaat qiladi. Hamma narsani biladi va qila oladi. 
0 ‘qituvchilarning savollariga «Bunday qilish kerak, siz 
bo‘lsangiz hammasini noto'gTi qilasiz?..» — deb javob beradi.
2- 
portret. 
Maktab psixologi — 30 yoshlardagi sekin ha- 
rakat 
qiladigan yigit. U doim jinsi va uzun svitrda yuradi. 
Maktabda 
ko‘pchilik bilan gaplashmaydi, o ‘z xonasida jim 
o‘tirib 
ishlaydi. Ko‘zlari ma’yus, o‘ziga tegishli nima haqidadir 
o ‘ylaydi. 
0 ‘qituvchilaming savollariga o ‘ylanib: «E-е-е, Bi-