Z. Z. Miryusupov, J. X. Djumanov

va uning xususiyatlari 
Zamonaviy tarmoqlarga misollar qilib quyidagi tarmoqlarni 
keltirish mumkin – 
lokal va global kompyuter tarmoqlari, korporativ 
tarmoqlar, 
telekommunikatsion 
tarmoqlar, 
aloqa 
operatorlari 
tarmoqlari
va ushbu tarmoqlardan iborat bo„lgan tarmoq, ya‟ni 
Internet 
tarmog‘i. 
Bu tarmoqlar boshqa-boshqa xil tarmoqlar bo„lishiga 
qaramasdan, ularning ko„pgina o„xshash tomonlarining borligini ham 
ko„rsatib o„tish mumkin. Shulardan biri va muhimi, ularning tuzilishi, 
ya‟ni 
arxitekturalarining
o„xshashligidir. Zamonaviy kompyuter 
tarmog„i yoki zamonaviy tarmoqning tuzilishini 2.1-rasmda keltirilgan 
telekommunikatsion tarmoqning umumlashtirilgan chizmasi
asosida 
ko„rib chiqamiz.
Bunday tarmoq quyidagi qismlardan iborat bo„ladi: 
1.
Foydalanuvchilarning terminal uskunalari
, bunda ular lokal 
tarmoqqa birlashtirilgan holda ham ulangan bo„lishlari mumkin. 
2.
Ulanish tarmoqlari
. 
3.
Telekommunikatsion tarmoqning magistrali–magistral tarmoq
. 
4.
Axborot markazlari
yoki xizmatlarni boshqarish markazlari
(
Services Control Paint - SCP
).
Kompyuter tarmoqlarida foydalanuvchilarning terminal uskunalari 
sifatida – kompyuterlar, telefon tarmoqlarida – telefonlar, televizion 
yoki radiotarmoqlarda - televizorlar yoki radiopriyomniklar ulangan 
bo„ladi. Foydalanuvchilarning terminal uskunalari, telekommunikatsion 
tarmoq tarkibidan tashqarida joylashgan tarmoqlarga ham birlashtirilgan 
bo„lishi mumkin. Kompyuterlar - lokal kompyuter tarmoqlariga, 
telefonlar esa - ofisdagi telefon kommutatoriga (
PBX – Private Branch 
Exchange
) ulangan bo„lishi mumkin. 
Ulanish tarmoqlari ham, magistral tarmoqlar ham - kommutatorlar 
yoki marshrutizatorlar asosida quriladi. Har bir kommutator boshqa 
kommutatorlar bilan aloqa kanallari orqali ulanish uchun mo„ljallangan 
bir nechta portlarga ega bo„ladi. 
 
Ulanish tarmog‘i.