‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

Tayanch iboralar:
• Rejalashtirish
• Rejalashtirish maqsadlari
• Tashkilot faoliyati
• Rejalashtirish «haqiqatlari»
• Strategik reja
• O peratsion reja
• Aniq maqsadli reja
• Yo‘llanma reja
• Tashkilot bo‘g‘ini
• Tashkilotning faoliyat sikli
190

---

• Muhitningnoaniqlik darajasi
• Rasmiy maqsadlar
• Amaldagi maqsadlar
• A n’anaviy maqsad 
•Tuzatuv tadbirlari
• Maqsadli menejment
Nazorat savollari:
1. Rejalashtirish deganda nima tushuniladi, rejaning qanday 
turlarini bilasiz?
2. Rasmiy va norasmiy rejalashtirish turlari orasidagi farq 
nimada?
3. Rejalashtirishga ta’sir ko‘rsatuvchi omillami izohlang.
4. Rejalashtirish tashkilot faoliyatiga qanday ta’sir ko‘rsatadi?
5. Muhit noaniqligi rejalashtirishga ta’sir ko‘rsatishi mumkinmi?
6. Rejalashtirish va nazorat orasida qanday bog‘lanish mavjud?
7. Maqsadli menejmentning namunaviy dasturi necha bosqichdan 
iborat?
8. Tashkilot bo‘g‘ini va rejalashtirish orasida qanday bogMiqlik 
mavjud?
Adabiyotlar:
1
. 
Sharifxo ja y e v M .,A b d u lla y e v Yo.
M e n e jm e n t.Т.: « O 'q itu v c h i»,
2001.
2. 
Qosimov G.M.
Menejment. Т.: « 0 ‘zbekiston», 2002.
3. Internet saytlari: www.Zivo.net.www.Manaiement.ru
191

---

XI BOB. M ENEJMENT STRATEGIYASI
ll.l.S tr a teg iy a va strategik menejment tushunchasi
Strategiya grekcha («strategos») so‘z bo‘ lib, «general san’ati» 
degan m a ’noni bildiradi. Bu atam aning harbiy sohadan kirib 
k elg an ig a taajjublanm aslik kerak. Zero, puxta o ‘ylangan strategiya 
A lek sand r M akedonskiy, A m ir Temurlarga harbiy yurishlarda q o ‘l 
kelgan.
0 ‘zbek tilining izohli lu g ‘atida ham strategiya atam asi:
- « y irik harbiy operatsiyalar v a umuman urush olib borish san’ati»;
- «ijtim oiy-siyosiy kurashga rahbarlik qilish san’ati va ilmi» 
m a ’nosida talqin etilgan.
H arbiy sohada hozir ham bu atam a yuqori q o ‘m ondonlik 
to m onidan harbiy jaray o n (operatsiya)lam i rejalashtirish san ’ati 
m a ’nosida ishlatiladi.
Istiqbolni aniq bashorat, ta sa w u r qilish uchun strategiya 
zarurdir.
Strategiya — bu:
- istiqbolni tadqiq qilish, turli stsenariyalam i tahlil qilish san’ati;
- istiqbolda raqobat kurashida afzallik beruvchi g ‘oya;
- korxonaning um um faoliyati (fond, ishlab chiqarish quvvati, 
xarajat, foyda m iqdorini va hokazo)ni nazorat qiluvchi keng qamrovli 
tizim dir.
Strategiya — reja, boshqaruv yoki istalgan faoliyat turida 
strategik m aqsadlarga erishish b o ‘yicha boshqaruv subyektining 
m axsus dasturi hisoblanadi. Strategiya — bu moMjallangan aniq 
m aqsadlarga erishishni ta ’m inlaydigan kelajakka qaratilgan tadbirlar 
tizim i. Strategiyani tanlash v a am alga oshirish m ohiyati shundaki, 
m avjud boMgan ko ‘p qirrali rivojlanish y o ‘nalishlaridan biri tanlanib, 
ishlab chiqarish x o ‘ja lik faoliyatini shunga y o ‘na!tirishdir.
Strategiya o ‘z harakat doirasiga ko ‘ra quyidagi turlarga 
boMinadi 
(11.1-chizma).
Chizm adagi bosh strategiya korxona 
vazifalarini ro ‘yobga chiqarishning asosiy usulidir. Bundan tashqari,
192

---

korxonada quyidagi strategiyalar ham b o ‘lishi mumkin:
- m axsus strategiya;
- funksional strategiya;
- m ujassam lashtirilgan strategiya;
- diversifikatsiyalashgan strategiya.
Puxta o'ylangan