‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

Tayanch iboralar:
1 Menejment 
Menejer 
Tadbirkor 
Boshqaruv 
Boshqaruv uslublari 
Menejment vazifalari 
Menejment maqsadlari
■
Umumiy (strategik) maqsadlar
■
Maxsus maqsadlar 
1 Innovatsiya
■
Marketing 
1 Xarajat
■
Naf 
Baho
Nazorat savollari:
1. «Menejment» tushunchasiga ta’rif bering.
2. Menejmentning mohiyati nimadan iborat?
3. Menejment qanday vazifalarni bajarishi lozim?
4. Menejment obyekti va subyekti deganda nima tushuniladi?
5. Menejment fani qanday usul (metod)lardan foydalanadi?
6. Menejmentning asosiy maqsadlari nimalardan iborat va u qanday 
talablarga javob berishi kerak?
7. Menejment fani qanday fanlar bilan aloqador?
Adabiyotlar:
1. Мескон М.,Альберт М., Хедоури Ф.
Основы менеджмента. М.: 
Дело, 2002.
2. Sharifxo'jayev М., Abdullayev Yo.
Menejment. Т.: « 0 ‘qituvchi», 
2001
.
3. Internet savtlari: www.Zivo.net: www.Manaiement.ru
17

---

II BOB. TASHKILOT VA UNING MUHITI
2.1.Tashkilot haqida tushuncha. Rasmiy va norasmiy
tashkilotlar
Biz menejmentni o ‘rganishni uning paydo boMishiga 
sabab boMgan tashkilot tushunchasini o ‘rganishdan boshlaymiz. 
«Tashkilot» degani nima va nima uchun tashkilotni boshqarish 
kerak?
Tashkilot 
— bu umumiy maqsadga ega boMgan odamlar 
guruhi. Tashkilot deb hisoblanishi uchun guruh quyidagi talablarga 
javob berishi kerak:
1. Guruhda hech boMmaganda o‘zini guruh a ’zosi deb 
hisoblaydigan kamida ikki kishining mavjudligi.
2. Guruhning barcha a’zolari uchun umumiy hisoblangan hech 
boMmaganda bir maqsadning (ko‘zda tutilgan natija) mavjudligi.
3. Hamma uchun ahamiyatga ega boMgan maqsadga erishish 
uchun birgalikda ishlaydigan guruh a’zolarining borligi.
Bu fikrlami birlashtirib, biz quyidagi muhim ta’rifga ega 
boMamiz: 
tashkilot 
— bu umumiy maqsad yoki maqsadlarga 
erishish uchun faoliyatini ongli ravishda muvofiqlashtiradigan 
odamlar guruhi.
Yuqoridagi ta’rif rasmiy tashkilotlar uchun to ‘g ‘ridir. Rasmiy 
tashkilotlardan tashqari norasmiy tashkilotlar ham mavjud. Ular 
o ‘z-o‘zidan paydo boMadi. 
Norasmiy tashkilotlar
barcha rasmiy 
tashkilotlar ichida boMadi va ularning rahbari boMmasa ham, katta 
ahamiyatga ega. Norasmiy tashkilotlar haqida keyingi mavzularda 
batafsilroq to ‘xtalib o ‘tamiz. Tashkilot deganda esa, faqat rasmiy 
tashkilot nazarda tutiladi.
Har qanday tashkilot guruhning barcha a’zolariniqiziqtiradigan 
hech boMmaganda bitta umumiy maqsadga ega boMadi. Murakkab 
tashkilotlar o ‘zaro uzviy bogMiq va bir-birini qoMlab-quvvatlovchi 
bir qancha maqsadga ega. Hamma murakkab tashkilotlar umumiy 
xususiyatlarga egadir. Bu xususiyatlar muvaffaqiyatga erishish 
uchun tashkilotni boshqarish zarurligini tushunishga yordam beradi 
(2.1-jadval).