Ilk va o’rta asrlarda yevropa numizmatikasi O’rta asrlarda Yevropa tangalar tarixini 5 davrga bo’lish mumkin
1
:
1. Varvarlar zarblari – V-VIII asr o’rtalari.
2. Karolinglar dinori –VIII o’rtalari –X asr.
3. Feodallar dinori – X-XIII asr o’rtalari.
4. Grosha va Florina – XIIIasr o’rtalari – XVIasr boshi.
5. Taler davri –XVIasr boshi – XVIII-XIX asrlar.
Yevropaning ilk tangalari (ilovaga karang) Yuqorida ta'kidlaganimizdek Yevropada miloddan avvalgi 45 – yillarda
Rimda Tit Kariziy magistrligi davrida ma'buda Yunona ibodatxonasida old
tomonida bejirim ayol boshining surati bezab turgan, orka tomonida
“Moneta” (grek tilida “Bashoratchi”) deb yozilgan dinor pul zarb kilingan.
Rim dinor zarb etilishiga kadar tangalar bir necha asrli tarixiy yul bosib
utishga ulgurgan edi. Juda kadim zamonlardan b eri tangani afsonaviy
kaxramonlar va ma'budlar yartadi,degan akida yashab kelar edi. Kadimgi
grek manbalarida tanganing kelib chikishi haqida uchta faraz borligi kayd
etiladi. 1- faraz. Tangalar ilk bor Kichik Osiyo davlati Lidiyada zarb kilina
boshlagan. 2-faraz. Kumush tangani Agros podshoxi Fidon kashf etgan. 3 -
faraz. Tanganing yaratilishi Eolidadagi kima shaxrining afsonaviy shoxi
Midasning xotini malika Germodik nomi bilan boglikligi aytiladi.
1-bosqich. Rim imperiyasi yemirilgandan sung Sharkiy-Yevropa
ijtimoiy-iqtisodiy ahvoli, ishlab chiqarish zaiflashadi, hunarmandchilik va
natural xo’jalikka asoslangan mexnat taqsimoti vujudga keladi.
Doimiy maxaliy bozorlarning bulmaganligi, bu davrda tang alar asosan
xalqaro pul vazifasini bajargan. Zero, ichki savdo ilk feodal jamoa
xujaligining asosini tashkil etgan. Mamlakatda tovar ayriboshlash kuchli
bulgan tangalar asosan boylik, xazina, mulk va tulov vositasi sifatida zarb
kilingan.
1
Vvedeniye v spetsialnqe istoricheskiye dissiplinq. M.MGU 1990g. – 32 str.
