Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги

Feodallar dinori davri (X-XIII asrlar) 
Bu davrda Yevropaning ko’p davlatlari feodalizm kuchayadi. Xalqaro 
tovar pul munosabatlari kengayadi. Bu davrda Yevropaning ko’p 
shaharlarida tanga zarb qilish shakllanadi. Mahalliy karolinglar dinorining 
qadri pasayadi. Endilikda chet mamlakatlarining pullari kirib kela 
boshagan. Bu vaqtda Chexiya (Yiglava- kumush koni XIII asr 
o’rtalarigacha), Italiya, Germaniya(Keln X sar), Frantsiya, Angliya va 
boshqa qirolliklarda tanga pullar zarb qilinib, bu pullar nafaqat o’z 
hududlarida, balki, butun Yevropada foydalanilgan. Asosiy tanga ishlab 
chiqarish X-XI Asrda Angliya, Germaniya davlatlari yetakchi bo’lgan. 
Keyinchalik Vengriya, Daniyada rivojlangan. Lekin, bu tangalar ham uzoq 
vaqt foydalanilmagan. Endilikda ularning o’rnini Florina va Grosha 
tangalari egallaydi. (Tangalar doira shaklida bo’lgan.) 
Grosha va Florina davri (XIII-XVI asrlar) 
Bu davrda Grosha va Florina nomli tangalar butun Yevropanin qamrab 
olgan. Oltin Grosha ag’irligi – 1266gr. (turk groshi), oltin florina esa – 
1252gr (florintiya floringi) bo’lgan. Dinorlar o’z qadrini yo’qotadi. Bu 
1
Vvedeniye v spetsialnqe istoricheskiye dissiplinq. M.MGU 1990g. – 34 str. 

---

33 
qiymatlar XVI asrgacha (to Taler davrigacha) mayda chaqalarga aylanib 
braverda va bora – bora kichik qiymatli tangalar qatoriga tushib qoldi. 
Taler davri (XVI-XIX asrlar) 
Bu davrda bu tanga birinchi bo’lib Italiyada zarb qilingan. Taler 23.5 
va 33,5 gr og’irligi o’zgarib turgan va turli qiymatlarda bo’lgan. Bu tanga
amerikadan keltirilgan kumush o’rnini egallagan va keng tarqalgan. Bu mis 
tanga qadrining balandligidan 4 asr foydalanilgan
1
.