Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti
Yüklə 1,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- JK 13-moddasi 1- qismida
|
Jinoyatga tayyorgarlik ko‘rish yoki suiqasd qilish shaxsga bog‘liq
bo‘lmagan holatlarga ko‘ra oxiriga yetkazilmagan tamom bo‘lmagan jinoiy faoliyatni keltirib chiqaradi. Shu sababli qilmish jinoyatga tayyorgarlik ko‘rish yoki suiqasd qilish deb kvalifikatsiya qilinadi va jinoiy faoliyat to‘xtatilgan vaqtda amalda bo‘lgan qonun qo‘llaniladi. Jinoyat kodeksi amal qilish doirasining ketma-ket va tizimli tarzda chegaralanishi qonunning orqaga qaytish kuchi shartlarini aniqlashda ham o‘z ifodasini topadi. Qonunning teskari kuchi sharti shundan iboratki, bunda vaqt bo‘yicha jinoyat qonunlarini umumiy qoidalardan chiqarib tashlash va jinoyat qonunlarini u kuchga kirgunga qadar barcha qilmishlarga teng taqsimlashdan iborat. Qonunning orqaga qaytish kuchi haqidagi talab umumiy holda 1966 yil 16 dekabrdagi Fuqaroviy va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro paktning 15-moddasida shakllantirilgan bo‘lib, hamma tan olgan xalqaro huquq me’yorlaridan biri hisoblanadi. 98 Adolat va insonparvarlik prinsiplariga asoslangan vatanimiz jinoyat qonunchiligining qonunning orqaga qaytish kuchi haqidagi holatlari JK 13-moddasining 2- va 3-qismlarida mustahkamlangan bo‘lib, ularga muvofiq qilmishning jinoiyligini bekor qiladigan, jazoni yengillashtiradigan yoki shaxsning ahvolini boshqacha tarzda yaxshilaydigan qonun orqaga qaytish kuchiga ega, ya’ni ushbu qonun kuchga kirgunga qadar tegishli jinoiy qilmish sodir etgan shaxslarga, shu jumladan jazoni o‘tayotgan yoki o‘tab bo‘lgan shaxslarga nisbatan, agar ular hali sudlangan hisoblansalar tatbiq etiladi. Qilmishni jinoyat deb hisoblaydigan, jazoni kuchaytiradigan yoki shaxsning holatini boshqacha tarzda yomonlashtiradigan qonun orqaga qaytish kuchiga ega emas. Shuni nazarda tutish kerakki, qonunga aks ta’sir tushunchasini berish nuqtai nazaridan qaraganda, qonun tushunchasi normativ-huquqiy hujjatlardan farq qiladi, ya’ni qonun tushunchasi JK 13-moddasi 1- qismida berilgan. Qonunning aks ta’sir kuchi vaziyatida qonun huquqiy me’yorlar mustahkamlanadigan shakl emas, balki me’yoriy-huquqiy aktlar mazmunidan iborat. Boshqacha qilib aytganda, bunday holatlarda qonunni jinoyat-huquqiy normalarining o‘zi deb e’tirof etiladi va bu normativ- huquqiy hujjatlarda ko‘rsatilgan va mustahkamlangan. Masalan, O‘zbekiston Respublikasi 2001 yil 29 avgustdagi «Jinoiy jazolarning liberallashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat, Jinoyat-protsessual kodekslari hamda Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksiga o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritish haqida»gi Qonunining 1, 2-bandlari, O‘zbekiston Respublikasining 2017 yil 29 mart kunidagi Yüklə 1,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|