Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

16-rasm. Yirik bloklarning asosiy turlari: a –tashqi devorlar uchun; b – ichki devorlar uchun; v – derazalar orasi uchun; 2 – ravoqbop blok; g – oddiy blok; 4 – belbog'bop blok; 5 – burchakbop blok; 6 – deraza tokchasi uchun; 1 – tik blok; 8 – gorizontal blok



b)

a)

v)

b)

g)

17-rasm. Yirik bloklarning maxsus turlari: a – burchakbop, b – bo'g'at­bop, v – sokolbop, g – sanitariya-texnika bloki

Grajdan binolari quriladigan yig'ma beton
va temir-beton konstruksiyalar

Binoning yer ostidagi qismini qurishda ishlatiladigan asosiy buyumlar va konstruksiyalar:
uzluksiz lentasimon poydevor plitalari (18-rasm, a, b) – kesimi trapesiya yoki to'g'ri burchaklik shaklida bo'lib, 150–M200 markali¹

a)

b)

v)

g)

d)

y)

18-rasm. Bino yerosti qismlarining industrial konstruksiyalari: a – g'ishtin va yirik blokli binolar uchun; b – yirik panelli binolar uchun; v – karkas panelli binolar uchun; g – koziqoyoq poydevordi binolar uchun; 9 – qovurg'ali poydevor plitasi; y – kovaklarining bir tomoni berk; j – poydevor bloklari (kovaklarining bir tomoni berk), 1 – poydevor plitasi (trapesiyasimon); 2 – podval devorining poydevori plitasi; 4—podval ichki devori panellari; 5 – sokol panellari; 6 – beton ustuncha (yaxlit beton); 7 – podval devoriga ishlatilgan panel; 8 –karkas kolonnasi; 9 – xari; 10 – ustunli poydevor; 11 –poydevorning ustun o'rnatiladigan chuqurchasi («stakan»); 12 – yig'ma kallak; 13 – rastverka to'sini; 14 – qoziqoyoq; (18-rasm, g) M150 - M200 markali betondan quriladi, tag qismining kengligi 2000x2000 mm gacha.
betondan tayyorlanadi (tagining kengligi 3200-1000 mm yoki 800-600 mm, uzunligi 2300-300 mm va qalinligi 500-300 mm);
podval devorlari bloki (18-rasm, a, y) – M200 – M300 markali betondan yaxlit yoki ichi kovak qilib tayyorlanadi, kengligi 300-600 mm, balandligi 580 mm va uzunligi 780 mm;
ichki devor va sokol panellari (18-rasm, b-g) – M200-M300 markali blokdan yaxlit qilib yoki deraza va eshik o'rinlari qoldirib tayyorlanadi, uzunligi 6000 mm gacha va qalinligi 300 mm gacha;
karkasli binolarning stakan tipidaga poydevori
zaminga qoqib kiritiladigan qoziqoyoqlar, yig'ma kallaklar va rostverk to'sinlari (18-rasm, g) – M200 - M300 markali betondan tayyorlanadi va qoziqoyoqli poydevorlar qurishda ishlatiladi;
poydevor plitalari va devorbop bloklar (18-rasm, d, ye) – materialni tejash maqsadida qovurg'ali yoki ichi kovak qilib yasaladi; kovaklar bir boshi ochiq bo'shliqlardan iborat. Tejamliligi sababli bunday plita va bloklar hozirgi vaqtda borgan sari ko'proq ishlatilmoqda.