‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

10. Nafosat tarbiyasi
Nafosat tarbiyasi barkamol shaxs tarbiyasining ajralmas tarki- 
biy qismidir. 0 ‘quvchilarda nozik didlilikni, go^H ikni fahmlay va 
qadrlay olishga o‘rgatish nafosat tarbiyasining asosiy masalalaridan 
biridir.
Nafosat tarbiyasi
(estetik tarbiya) bu o‘quvchilami voqelik- 
dagi, san’atdagi, tabiatdagi, kishilaming ijtimoiy va mehnat 
munosabatlaridagi, turmushdagi go‘zallikni idrok qilish hamda 
to‘g‘ri tushunishga o‘rgatish, ulaming badiiy didini o‘stirish, ularda 
go‘zallikka muhabbat uyg‘otish va hayotiga go‘zallik olib kirish 
qobiliyatlarini tarbiyalashdir.
Nafosat tarbiyasining vazXfalari:
- nafosat tarbiyasiga doir bilimlami shakllantirish;
- nafosat madaniyatini tarbiyalash;
- madaniy qadriyatlarga estetik munosabat;
- faoliyatga estetik munosabat;
- nafis his-tuyg‘ularni rivojlantirish;
- insonni hayot, tabiat, mehnat go‘zalliklariga oshno qilish;
- hayoti va faoliyatini qurishda go‘zallik qonunlariga qurish 
istagini rivojlantirish;
- hayolda, faoliyatda, xatti-harakatda, tashqi ko‘rinishda 
go‘zal va yoqimli bo‘lish istagini uyg‘otishdan iborat.
307

---

Madaniy qadriyatlarga, faoliyatga estetik munosabatni shakl- 
lantirish maqsadida tevarak-atrofdan tanlab olingan turmush, tabiat, 
san’at go‘zalligi va bolalaming badiiy faoliyatini tashkil etishga 
yo‘naltiriigan pedagogik jarayon nafosat tarbiyasining muhim 
vositalari hisoblanadi. Ba’zi ota-onalar bolalarda did va farosat 
o‘stirishm yuzaki tushunadilar va o‘z bolalarida shu hislatlami 
tarbiyalamoqchi bo‘lgan vaqtlarida jiddiy xatolarga yo‘l qo‘yadilar. 
Chunonchi, bolani sodda va ozoda kiyintirish o‘miga qimmatbaho 
kiyim va buyumlar olib beradilar va shunday qilish bilan bolaning 
did va farosatini buzayotganliklarini sezmaydilar. Shuni yaxshi 
bilish kerakki, did va farosat tug‘ma bo'lmaydi. U bolalarda yoshlik 
chog‘dan boshlaboq oilada, bog‘chada, maktabda, qurshab olgan 
muhit, kishilar, o‘rtoqlari ta’siri ostida, shuningdek, kinofilmlar va 
turli madaniy muassasalar ta’sirida tarbiyalanadi va kamolotga yeta 
boradi,
Shuning uchun oila, maktab, maktabdan tashqi muassasalar, 
“Kamolot” va “Kamalak” tashkilotlari bolalardagi yaramas odatlar- 
ni yo‘qotishga, ayniqsa, yuqori 
sinf
o ‘quvchilari orasidagi “stilga” 
intilish (harakatlari)ga barham berishga, ularda chin insonga xos 
bo‘lgan did va farosatni tarbiyalash va takomillashtirishga alohida 
e’tibor berishlaxi kerak. Barkamo! shaxsning nafosat tarbiyasidagi 
zaruruiy jihatlardan biri, ulaming eng yuksak nafosat tuyg‘uga ega 
bo‘lishlari, sodda, ozoda va chiroyli kiyinishlari, san’atni 
qadrlashlari va ma’naviy jihatdan pok bo'lishlari lozim.
Pedagog-tarbiyachilarining birdan-bir vazifasi bolalarga ana 
shunday xislat va odatlami singdirish hamda bolalarda did va 
farosat qanchalik taraqqiy etgan bo‘lsa, ulaming intizomi ham 
shuncha yaxshi bo‘lishini unutmaslikdan iborat. Bolalarda did va 
farosatni tarbiyalash masalasi bilan faqat oila, bog‘cha va 
maktabgina emas, balki maktabdan tashqari muassasalar va butun 
jainoatchilik ham shug‘ullanishi