Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə35/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

n
va 
g
birlashib, 
jarangsiz 
n
(ng)ga aylangan, y a ’ni 
banga

sanga
eski 
ben-ge, sen-ge
shakllaridan yuzaga kelgan.
57


Ortiqcha 
-n
tovushi o'rin-payt, chiqish kelishigi va tenglik 
shaklida kelishigida ham (3- shaxs) k o 'zg a tashlanadi.
Kishilik olmoshlarining yordamchi so‘zlarga bogianishi.
K ishilik olmoshlari otlardan farqli o ’laroq. 
ile, igin, gibi, kadar
kabi 
yordam chi so'zlarga qaratqich shaklida b o g ian ad i: 
benimle, seninle,
onunla, bizimle, sizinle, onlarla
kabi. O g'zaki nutqda uchraydigan 
benle, bizle, senle, sizle
kabi shakllari n o to 'g 'ri. amm o hozirgi paytda 
turk tilining shevalarida uchraydi.
Bu olm oshlam i 
benim gibi, senin gibi, onun gibi, bizim gibi,
sizin gibi, onlar gibi
shaklida q o ila s h to 'g 'ri. O g ’zaki nutqda k o ‘p 
uchraydigan 
ben gibi, sen gibi
kabi shakllar ham nutq m e’yorlariga 
zid hisoblanadi.
0 ‘zlik olmoshlari (ddnu$luluk zamirleri)
turk tilshunosligida 
kishilik olm oshlarining bir shakli sifatida qabul qilinadi. Ular asl 
kishilik olm oshlaridan kuchliroq ifodaviylikka ega b o iib , yakka hol­
da asl kishilik olm oshlarining o ‘rnini bosa oladi. 
0
‘zlik olmoshlari 
kishilik olmoshlari bilan birgalikda q o ila n ish i ham mumkin: 
ben
yaptim, kendim yaptim, ben kendim yaptim
kabi. O g ‘zaki nutqda 
benim kendim yaptim
shakli ham q o ila n a d i. Bu yerda 
kendim
so 'z i ot 
vazifasini bajaradi.
0
‘zlik olmoshi 

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin