“M avlono Husayn Voiz - Koshifiy taxallus qilur. Sabzavorlikdur. Yigirma yilga yaqin borkim, shahrdadur va mavlono zufunun va rangin va purkor voqe’ bo‘lubtur. Oz fan bo‘lg‘aykim, daxli b o4m ag‘ay. Xususan, v a ’z, insho va nujumki, aning haqqidur va har qaysida mutaayyin va mashhur ishlari bor” 1. Alisher Navoiyning zamondoshi mashhur tarixchi Xondamir esa,
“Habib us-siyar” nomli kitobida Voiz Koshifiy faoliyati haqida shun
day m a’lumot beradi:
“Voiz nujum ilmi va inshoda o‘z zamonasining yagonasi edi va ko‘p ilmlar bo‘yicha namunalar yaratib, asosli ga- plar aytib, haqli da Volar qilardi. Chiroyli ovoz va dilkash ohangda va’z va nasihatlar bilan shug‘ullanardi’\ Darhaqiqat, v a ’z va pandu
nasihat so‘zlarini aytib, xalqni to‘g ‘ri va haq yoMga boshlashda Hu
sayn Voiz Koshifiy o ‘z zamonasining yagonasi bo‘lgan. Shuning uchun
unga “voiz” degan unvon berilgan. 0 ‘rta asrlarda voizlik katta san ’at
hisoblanardi, ulkan maydonlar, masjid va madrasa sahnalarida odam
lar yig ‘ilishib, donishmand allomalar, ulamo va davlat arboblarining
v a’zlarini tinglaganlar.
Husayn Voiz Koshifiy har jum a kuni Hirotning masjidi jo m e ’sida
va’z aytgan. Minglab odamlar uning nasihatlarini tinglab, o ‘zlariga
olam-olam ruhiy ozuqa olganlar. Koshifiy va’zlarining shuhratini
ta’minlagan sabab, aw alo , uning Q ur’oni Karim suralarini yoddan
bilishi, hadislami, g ‘oyat ko‘p hikoya va rivoyatlami misol keltirib,
bulami tinglovchilam ing saviyasiga muvofiqlashtirib, yoqimli va
ta’sirchan usulda bayon etib, zamona voqealariga bog‘lab sharhlashida
bo‘lgan.
Umrini yurt osoyishtaligi va xalq manfaatlariga bag‘ishlagan bu zot
odamlami halol yashashga, to ‘g‘riso‘z b o ‘lishga, dinu imon yoMidan
1 Alisher Navoiy. 0 ‘n besh tomlik. 0 ‘n ikkinchi to‘m. // Majolis un-nafois. - Toshkent:
