To‘g‘riqanotlilar turkumi. To‘g‘riqanotlilarning oldingi qanotlari
uzun va ensiz, orqa qanotlari esa yelpig‘ichga o‘xshab oldingi qa-
notlari ostida taxlanib turadi. Ularning og‘iz organlari kemi
ruv
chi,
orqa oyoqlari sakrovchi tiðda tuzilgan. To‘g‘ri
qanotlilar tuxumlarini
tuproqda maxsus ko‘zachaga qo‘yadi. Ularga chigirtkalar, temirchak-
lar, chirildoqlar kiradi. Ko‘pchilik turlarining ovoz chiqarish va
eshitish organlari bor. To‘g‘ri
qanotlilar – juda ochko‘z o‘txo‘r hay-
vonlar. Ayrim yillari chigirtkalar tez ko‘ pa
yib, juda katta gala hosil
qiladi. Bunday gala harakat qilganida yo‘lida uchraydigan hamma
o‘simliklarni yeb ketaveradi.
Qandalalar turkumi. Qandalalar birinchi juft qanotlarining oldingi
qismi qalinlashgan, keyingi qismi yupqa va shaffof. Shu
ning uchun
ular yarim qattiqqanotlilar deb ham ataladi. Ko‘pchilik turlari o‘sim-
lik shirasini so‘rib oziqlanadi. Cho‘l va dashtlarda keng tarqalgan
hasva qandalasi donli ekinlar doni va bargini so‘rib oziqlanadi. Qan-
dalalar orasida qon so‘ruvchi parazitlari ham bor. To‘shak qandalasi
xonadonlarda yashaydi; odam va hayvonlar qonini so‘radi. To‘shak
qandalasining qanotlari bo‘lmaydi; tanasi mayda sezgir tuklar bilan
qoplangan; hidni juda yaxshi sezadi.
Tårmitlar turkumi. Jamoa bo‘lib yashovchi hasharotlar. Termitlar
oilasi bittadan urg‘ochi va erkak termitlar hamda bir necha yuzdan
milliongacha ishchi va qo‘riqchilardan iborat. Ona termit juda yirik,
23-§. Chala o‘zgarish bilan rivojlanadigan hasharotlar 48-rasm. Chala o‘zgarish bilan rivojlanadigan hasharotlar: 1 – yashil temirchak;
2 – chigirtka;
3 – qora chiril doq;
4 – sariq suvarak;
5– suluv ninachi;
6 – to‘ shak qanda lasi
1
