Zoologiya uzb 2017. indd

5
4
2
3
1
6
7
58-rasm. Zog‘ora baliqning 
tashqi tuzilishi:
1 – jabra qopqog‘i;
2 – ko‘krak suz gichlar; 
3 – qorin suzgichlar; 
4 – anal suzgich; 5 – 
dum suzgich; 6 – orqa 
suz gich; 7 – yon chiziq
8.1. Baliqlar

---

103
ning oqish rangidan ajratib bo‘lmaydi. Gavda rangi atrof-muhitga 
mos bo‘lganida hayvonlar yirtqichlar ko‘ziga tashlanmaydi. Bu ho-
disa himoya rangi deyiladi. Siz o‘tgan darslardan hasharotlar himoya 
rangiga ega bo‘lishini bilasiz.
Skeleti.
Zog‘ora baliq skeleti asosini tana bo‘ylab o‘tadigan 
umurtqa pog‘onasi tashkil etadi (59-rasm). Umurtqa pog‘onasi cha-
la harakatchan birikkan 39–42 ta umurtqalardan iborat. Har bir 
umurtqaning tanasida bir juftdan ustki va ostki yoylar bor. Ustki 
qarama-qarshi yoylar o‘zaro tutashishi tufayli ular orasida umurtqa 
nayi hosil bo‘ladi. Bu nayning ichida orqa miya joylashgan. Tana 
bo‘limidagi umurtqalarga ikki yon tomondan qilichsimon qovurg‘alar 
birikadi. Qovurg‘alarning ikkinchi uchi muskullar orasida erkin yota-
di. Dum umurtqalarida qovur 
g‘alar bo‘lmaydi; ular ostida uzun qil-
tanoq suyakchalar joylashgan. Baliq umurtqa pog‘onasi kalla suyagi 
bilan ha rakatsiz bi rikkan.
Suzgichlar skeleti suzgich yoylari va ular kamari suyaklaridan 
iborat. Kamar su 
yaklar umurtqa pog‘onasiga tutashmaganligi bilan 
boshqa umurtqalilardan farq qiladi.
5
4
2
3
1
7
8
6
59-rasm. Zog‘ora
baliq skeleti:
1 – bosh qutisi; 2 – 
jab ra qopqog‘i; 3 – or qa 
suzgich; 4 – umurt qa po-
g‘o nasi; 5 – anal suz gich; 
6 – ko‘krak suz gich;
7 – qorin suzgich;
8 – dum suzgich
Bosh skeleti bosh miyani himoya qilib turadigan miya qutisi, 
og‘iz bo‘shlig‘ini o‘rab turadigan jag‘lar, jabra ravoqlari va jabra 
qopqoqlari suyaklaridan iborat.
Skelet muskullar uchun tayanch, ichki organlarni himoya qilish 
vazifasini bajaradi.