― pul va banklar

13.4 Tijorat banklarining aktiv operatsiyalari
 
ijorat banklarining aktiv opersiyalari – bu banklarning passiv 
operatsiyalari natijasida shakllantirilgan mablag‗larini iqtisodiy jihatdan 
daromad (foyda) olish maqsadida turli maqsadlarga joylashtirish va 
likvidligini ta‘minlash bilan bog‗liq operatsiyalardir. Tijorat 
banklarining aktiv operatsiyalari ularning faoliyatida juda muhim 
hisoblanadi. Chunki ular ushbu operatsiyalar orqali daromadlarni 
shakllantiradilar va aktiv operatsiyalar doimo ma‘lum darajada risk, 
ya‘ni qarzdorning defolti (to‗lovga qobiliyatsizlik) bilan bog‗liq bo‗ladi.
Tijorat banklari aktiv operatsiyalari iqtisodiy mohiyatiga ko‗ra: 
-ssuda operatsiyalari (kreditlash); 
-hisob – kitob operatsiyalari; 
-kassa operatsiyalari; 
T 
Tijorat banklarining aktiv opersiyalari
– bu banklarning passiv 
operatsiyalari natijasida shakllantirilgan mablag‗larini iqtisodiy jihatdan 
daromad (foyda) olish maqsadida turli maqsadlarga joylashtirish va 
likvidligini ta‘minlash bilan bog‗liq operatsiyalardir.
 

---

24 
-investitsiya va fond operatsiyalari; 
-valyuta operatsiyalari va kafolatlar berish bilan bog‗liq operatsiyalardan 
iborat.
Ssuda operatsiyalari orqali banklar mamlakatdagi faoliyat yuritayotgan 
mulkiy shaklidan qat‘iy nazar barcha xo‗jalik sub‘ektlariga tegishli kerditlarni 
beradi. Ma‘lumki, bank kreditlari bir yilgacha – qisqa muddatli, bir yil va undan 
ko‗p davrga – uzoq muddatli kreditlarga bo‗linadi.
Hisob – kitob operatsiyalarida banklar mijozlarning topshiriqlariga asosan 
turli maqsadlarga ularning hisobvaraqlarini debetlash orqali o‗tkazadi, shuningdek, 
ssuda operatsiyalari ham bevosita kredit oluvchining ssuda hisobvarag‗ini 
debetlash orqali amalga oshiriladi. 
Investitsiya operatsiyalarida banklar ho‗jalik yurituvchi sub‘ektlar va 
davlatning qimmatli qog‗ozlariga moliyaviy mablag‗larni joylashtiradi. Albatta 
ushbu operatsiyalar banklar uchun ma‘lum darajadagi riskli operatsiyalar 
hisoblanib, banklarning foydasini shakllantirishga xizmat qiladi. 
Fond operatsiyalarida banklar qimmatli qog‗ozlar bilan operatsiyalar bajarish 
bilan birga, fond birjalarida oldi – sotdi qilinadigan qimmatli qog‗ozlar va 
veksellar bilan operatsiyalarni amalga oshiradi.
Banklar