1. Dilçiliyin obyekti, predmeti və vəzifələri

89.Hind-Avropa dilləri
Hind–Avropa dil ailəsi — ən böyük dil ailələrindən biri. Bütün qitələrdə istifadə edilən bu ailənin dillərində danışanların sayı təxminən 2,5 milyard nəfərdir.Hind-Avropa dil ailəsi – Hind-Avropa dil ailəsi 13 budağa ayrılır: hind, iran, slavyan, baltik, alman, kelt, italyan, roman, alban, yunan, erməni, anadolu və toxar. Hind və ya hind-ari budağı qədim, orta və yeni hind dillərinə ayrılır. Qədim Hind dillərinə, e.ə. II minilliyin ortalarında Şimali Hindistana soxulmuş ari qəbilələrinin-veddaların veda dili daxildir. 
Hind-Avropa ailəsi dillər müqayisəli tarixi metoddan istifadə etməklə sübut edilmiş böyük oxşarlıq, oxşarlıq prinsipləri əsasında dilçilər tərəfindən fərqləndirilmişdir. Buraya 200-ə yaxın canlı və ölü rabitə vasitəsi daxil idi. Bu, sayı 2,5 milyardı ötmüş daşıyıcılarla təmsil olunur. Eyni zamanda, onların nitqi müəyyən bir dövlətin çərçivəsi ilə məhdudlaşmır, bütün Yer kürəsinə yayılır.“Hind-Avropa dillər ailəsi” termini 1813-cü ildə məşhur ingilis alimlərindən biri tərəfindən təqdim edilmişdir. Hind-Avropa dilləri ailəsinə ən azı on iki dil qrupu daxildir. Avropanın şimal-qərbindən saat əqrəbi istiqamətində hərəkət edən coğrafi mövqeyə görə, bunlar aşağıdakı qruplardır: Kelt, Alman, Baltik, Slavyan, Toxar, Hind, İran, Erməni, Hitto-Luvian, Yunan, Alban, Kursiv (o cümlədən, Latın və ondan yaranan, bəzən ayrıca qrupa ayrılan roman dilləri). Bunlardan üç qrup (İtalik, Hitto-Luvian və Toxarca) tamamilə ölü dillərdən ibarətdir.

90.Struktur dilçilik metodları
Hər bir elm bu və ya digər nəticələr çıxarmaq üçün istinad edilən faktlara malik olmalıdır. Lakin faktlarla yanaşı, bu faktların tədqiq edilməsi metodları da olmalıdır. Metod (yunanca: methodos —şərh etmə üsulu) tədqiq edilən predmet, hadisə, prosesin ən ümumi qanunauyğunluqlarına dair biliklərə əsaslanan təbiət və cəmiyyət hadisələrinə yanaşma, nəyinsə nəzəri tədqiqi və praktik şəkildə həyata keçirilmə üsuludur. :
Dilçilikdə bir sıra xüsusi metodlar mövcuddur. Onlardan ən geniş yayılmış metod təsviri metoddur. Təsviri metod bu və ya digər sinxron kəsikdə dil təzahürlərinin xarakteristikası - üçün tətbiq edilən elmi tədqiqat üsullarının məcmusudur. Təsviri metod özü də bir.neçə daha dar metoda bölünür. Məsələn, təsviri metodun tərkibinə tədqiqatçıdan faktları yaxşı bilməyi və başa düşməyi tələb edən müşahidə metodunu, yeni faktları artıq məlum olan faktlarla müqayisə etməyi nəzərdə tutan müqayisə metodunu daxil etmək olar.
Bir sıra linqvistik metodlar iki və daha artıq dilin eyni zamanda öyrənilməsinə yönəlmişdir. Buraya, məsələn, müqayisəli-tarixi metodu aid etmək olar. Bu metod ayrı-ayrı dillərin qeyri-bərabər ölçüdə inkişafı prinsipinə əsaslanır: bir dildə artıq yox olmuş fonetik,qrammatik və məna hadisələri başqa bir dildə,ona qohum olan dillərdə qorunub saxlanır.Bu, bir dilin tarixinin faktları əsasında digərinin tarixi keçmişini bərpa etməyə imkan verir. Məsələn, bolqar dilinin nə vaxtsa sintetik dil olduğunu onu qohum rus, belorus, polyak və digər slavyan dilləri ilə müqayisə etməklə müəyyənləşdirmək olar. Müqayisəli-tarixi metodun ən mühüm vəzifələrindən biri keçmişin ümumi dillərinin. müasir qohum dillərin müqayisəsi əsasında bərpasıdır.
Mənşəyinin ümumi vəya müxtəlif olmasından asılı olmayaraq iki və ya daha çox dilin müqayisəsinin aparıldığı:"elmi üsul” qarşılaşdırma metodu adlanır. Qarşılaşdırma metodu (və ya kontrastiv, -konffontativ metod) xarici dillərin öyrənilmipsi prosesində geniş tətbiq: ödiir lakin o, mühüm nəzəri müddəaların müəyyənləşdirilməsində də istifadə oluna bilər: Məsələn, bolqar, yeni yunan, alban və rumın dillərinin qrammatik quruluşunu qarşılaşdıraraq, linqvistilər Balkan dil ittifaqının bir sıra xüsusiyyətlərini üzə çıxarmışlar: postpozitiv artikl, yönlük və yiyəlik halların üst-üstə düşməsi, gələcək zamanın xomeme köməkçi feli vasitəsilə əmələ gəlməsi, infinitivin sintetik formasının itirilməsi və s.
Statistik metod bu və ya digər dil vahidlərinin tezliyinin təyin edilməsinə əsaslanır. Bu metod leksikologiya sahəsində geniş tətbiq edilir. Statistik məlumatlar əsasında bu və ya digər dildə daha çox işlək olan sözlər müəyyənləşdirilir. Tezlik lüğətləri də beləcə tərtib olunur, Bu lüğətlər ilk növbədə bu və ya digər dilin öyrənilməsi zamanı sözlərin minimumunun müəyyənləşdirilməsi üçün mühüm əhəmiyyətə malikdir.Statistik metod müəyyən dildə onun vahidlərinin (fonemlər, leksemlər, qrammatik formalar) necə paylanmasını, bu vahidlərin hansı birləşmələrinin daha işlək olmasını müəyyənləşdirməyə imkan verir.